İSLAM GELENEĞİ AÇISINDAN KUDÜS

İslam geleneğinde Kudüs’ün ifade ettiği anlam ve önem bu makalenin konusunu oluşturmaktadır. Makalede Kudüs’ün Müslümanlar için tarihi ve dini olarak neden önemli olduğunun belirtilmesi amaçlanmıştır. Bu sebeple çalışmada Müslüman geleneğindeki Kudüs ile ilgili anlatılar şehrin Müslüman egemenliğinde bulunduğu tarihi dönemlerle birlikte ele alınmıştır. Çalışmada deskriptif ve fenomenolojik metot kullanılmıştır. Tarihi ve dini kaynaklarda şehirle ilgili yer alan bilgiler toplanarak konu açıklanmıştır. Kudüs’ün Müslüman tarihindeki yeri Hz. Peygamber’in ilk kıble olarak oraya yönelmesiyle başlar, Hz. Ömer dönemindeki fetihle de yeni bir ivme kazanır. Bundan sonra da arada geçen bir asırlık Haçlı dönemi hariç tutulursa şehir, Birinci Dünya Savaşı sonrasına kadar yaklaşık 14 asır Müslümanların idaresinde kalmıştır. Kudüs, Müslümanlar için Mekke ve Medine’den sonra üçüncü önemli kutsal mekândır. Bu anlamı kıble, miraç hadiselerindeki rolü yanında hadislerde geçen ifadeler ve şehirle ilgili anlatılarda bulunmaktadır. Bahsedilen hususlar şehrin Müslümanlar için önemli olmasının sebeplerini oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Mescid-i Aksa, Kubbetü’s-Sahra, Kıble, Miraç, Kudüs

PDF

___

Abramsky Samuel and Gibson, Shiman; “Jerusalem”, Encyclopaedia Judaica, Fred Skolnik (eds.), Thomson Gale: Macmillan, 2007.
Ağırakça, Ahmet; Selâhaddin Eyyûbî ve Kudüs’ün Yeniden Fethi, İstanbul: Beyan Yayınları, 2012.
Armstrong, Karen; Jerusalem One City Three Faith, United States Of America: Ballantine Books, 1996.
Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail; el-Câmiu’s-Sahîh, Beyrut: Daru’l-Beşairu’l-İslamiyye, 2011.
Buhl, F.; “Kudüs”, İA, 13 Cilt, İstanbul: MEB, 1986.
el-Khatip, Abdullah; “Kur’an’da Kudüs”, Ramazan Işık (çev.), Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9, 1, 2004
Ercan, Yavuz; Kudüs Ermeni Patrikhanesi, Ankara; Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1988.
Fayda, Mustafa; Hz. Ömer Zamanında Gayr-ı Müslimler, İstanbul: Marmara İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1989.
Fulcher Of Chartres; A History Of The Expedition To Jerusalem, Frances Rita Ryan (trans.), y.y., University Of Minnesota, 1916.
Günaltay, Şemsettin; Yakın Şark, Suriye ve Filistin III, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1947.
Gündüz, Şinasi; Ünal, Yavuz ve Sarıkçıoğlu, Ekrem; Dinlerde Yükseliş Motifleri ve İslâm’da Miraç, İstanbul: Vadi Yayınları, 2016.
Hitti, Philip Khuri; Siyasal ve Kültürel İslam Tarihi, Salih Tuğ (çev.), İstanbul: İFAV, 2011.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddin İsmâil b. Şihâbiddîn Ömer; el-Bidaye ve’n-Nihaye, Amman: Beytü’l Efkarü’l Devliyye, 2 Cilt, 2004.
_____; Hadislerle Kur’an-ı Kerim Tefsiri, Bekir Karlığa ve Bedreddin Çetiner (çev.), 16 Cilt, İstanbul: Çağrı Yayınları, 2005.
İbn Mâce; Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid el-Kazvînî, es-Sünen, Kahire: Daru İbn-i Heysem, 4 Cilt, 2005.
_____; Sünen-i İbn Mâce Tercemesi ve Şerhi, Haydar Hatipoğlu (çev.), 10 Cilt, İstanbul: Kahraman Yayınları, 2012.
İbn Sa’d; Muhammed Bin Sa’d Bin Menî el-Hâşimî el-Basrî, Kitâbü’t-Tabakâti’l-Kebîr, Kolektif, İstanbul: Siyer Yayınları, 2014.
Josephus, Flavius; The Works Of Josephus, William Whiston (trans.), America: Hendrickson, 1999.
Kazıcı, Ziya; Siyasi-Dini-Kültürel-Sosyal İslam Tarihi, İstanbul: Kayıhan Yayınları, 1997.
Kitabı Mukaddes; İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi Yayınları, 2005.
Kur’an’ı Kerim Meâli, Halil Altuntaş ve Muzaffer Şahin (çev.), Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2006.
Moudjir ed-Dyn; Histoire De Jerusalem Et D’Hebron Depuis Abraham Jusqu’a A La Fin Du XV Siecle De J.C, Henri Sauvaire (trans.), Paris: Libraire De La Societe Asiatique,1876.
Mukaddesi; İslam Coğrafyası (Ahsenü’t-Tekâsîm), Ahsen Batur (çev.), İstanbul: Selenge Yayınları, 2015.
Hammer, Baron Joseph Von Purgstall; Büyük Osmanlı Tarihi, Mümin Çevik (çev.), İstanbul: MMP Basımevi, 2010,
Râzî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ömer Fahru’d-Dîn, Tefsîru’l-Fahru’r-Râzî: et-Tefsîru’l-kebîr, mefâtîhu’l-ğayb, Beyrut: Daru’l-Fikr, 2005.
Strange, Guy Le; Palestine Under The Moslems, y.y., University of Toronto Press, 1890.
Ünal, Yavuz; “Hadis Verilerine Göre Hz. Peygamber’in İlk Kıblesi: Beyt-i Makdis”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 12-13, Samsun 2001
Yazır, Elmalılı Hamdi; Hak Dini Kur’an Dili, İsmail Karaçam, Emin Işık, Nusrettin Bolelli ve Abdullah Yücel (sadeleştirenler), İstanbul: Azim Yayınları, Cilt 10, 2014.
Yemeni, Muhammed; Feza’ilü’l-Mekke ve’l-Medine ve’l-Kudüs, ty, y.y.