BAHŞİŞİN EKONOMİK BOYUTLARI ÜZERİNE TEORİK-ANALİTİK YAKLAŞIM ALTINDA BİR İNCELEME

Bu çalışmada, özellikle hizmet sektöründe yaygın bir uygulama olan bahşişin, istihdam ve ücret üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu yapılırken literatürdeki bilgi ve verilerin yanı sıra, iktisatta genel kabul görmüş olan teorik-grafiksel analiz araçlarıyla, bu analiz araçlarına uygun olarak üretilen bazı teorik verilerden yararlanılmıştır. Bahşiş olgusu ve etkileri hakkındaki bilinen literatür bilgilerinin söz konusu grafiksel analiz araçlarıyla “sentez” edilerek bunlardan bazı sonuçlar üretilmeye çalışılması, bu çalışmanın orijinal yönünü oluşturmaktadır. Bulgular göstermektedir ki, gerek işletme düzeyinde, gerekse sektör düzeyinde, bahşişin varlığı hem ücreti hem de istihdamı azaltmaktadır. Bahşişin varlığı işverenleri ücreti azaltmaya sevk etmekte ve buna olanak sağlamaktadır. Fakat ücret azalmasında tek faktör bu değildir. Bahşişin varlığı nedeniyle sektör düzeyinde talep edilen emek miktarının azalması da önemli diğer bir faktördür. Çalışma, bahşişin etkisi hakkındaki başka çalışmalarda anket ya da gözlem yoluyla ulaşılan bazı sonuçların, iktisat bilimindeki grafiksel analiz araçları uygulandığında da elde edilebildiğini göstermektedir. Üstelik bahşişin etkisinin iktisadi mekanizmalarını da ortaya koyması bakımından, söz konusu diğer çalışmaları teyit edici bir yönünün bulunduğu da söylenebilir.   

___

  • Gündoğan, Naci- M. Kemal Biçerli (2004), Çalışma Ekonomisi, (2. Baskı), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.