Dünyaca ünlü bir cerrah olarak da ün kazanmış Cevat Heyet, kapsamlı eğitimi, engin bilgisi olan aydın bir vatandaş olarak kendi imkânlarıyla Tahran’da 35 yıl boyunca yayınladığı “Varlık” dergisinde düşüncelerini ifade etmiştir. Derginin sayfalarında edebiyat, dil, tarih vb. konularla ilgili yazdığı bir dizi makale daha sonra yayınlanan yedi kitapta toplanmıştır. “Varlık”, Güney’de oluşan folklor örneklerini ve klasik edebî mirasımızın bilinmeyen şahsiyetlerini ve yönlerini günyüzüne çıkaran bir dergi olmuştur. Genellikle, bu dergide Cevat Heyet’in yaratıcılığında dilbilim, Türk edebiyatı, Türk kimliği ve varlığı konuları, tarihi ilkelere uygun olarak incelendiğinden onu günümüzün usta bir tarihçisi olarak da değerlendirmek gerekir. Cevat Heyet’in İran coğrafyasında yaşayan Türklerin, özellikle Azerbaycan Türklerinin milli bilincinin oluşmasında büyük rolü olmuştur. O, asimilasyon politikaları sonucu kimliğini kaybetmiş büyük bir kitlenin özüne dönüşüne zemin hazırlayarak nihayetinde İran’da Türk dilinin varlığını koruyabilmiştir.