II. Dünya Savaşı’nda Çizgi Filmlerin Mihver Devletleri Tarafından Karşı Propaganda Amaçlı Kullanımı

Çalışmada II. Dünya Savaşı’nda üç büyük Mihver Devleti Almanya, İtalya ve Japonya tarafından çizgi filmlerin propaganda amaçlı kullanımı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla çalışmada, 1940 Almanya yapımı Der Störenfried (Oyunbozan), 1941 İtalyan yapımı Il Dottor Churkill (Doktor Churkill) ve 1943 Japonya yapımı Momotarō no Umiwashi (Momotaro’nun Deniz Kartalları) çizgi filmleri nitel araştırma yöntemleri içerisinde yer alan göstergebilimsel analiz yöntemi kullanılarak incelemiştir. Çalışmada çizgi filmler, İsviçreli Dil Bilimci Ferdinand de Saussure’ün göstergebilim anlayışı çerçevesinde analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında, Mihver Devletleri’nce çekilen propaganda amaçlı çizgi filmlerde Müttefik Devletleri’nin dünyayı işgal etmeye çalışan düşmanlar olarak aktarıldığı ve bu yolla kamuoyunda Mihver Devletleri’ne karşı nefret söylemi inşa edilmeye çalışıldığı görülmüştür. Diğer yandan çizgi filmlerde Mihver Devletleri’nin dünyayı işgal etmeye çalışan Müttefik Devletleri’ne karşı dünyanın huzur ve barışı için büyük bir mücadele başlattığına dair algı oluşturulduğu ortaya çıkarılmıştır. Böylece Mihver Devtletleri’nin çizgi filmler üzerinden savaşı meşrulaştırmaya çalıştığı ve Müttefik Devletleri’ne karşı kamuoyundan destek bulmaya çalıştıkları sonucuna ulaşılmıştır.

The Use Of Cartoon Fılms For Counter Propaganda By The Axıs Powers In World War II

In this study, the use of cartoons for propaganda purposes by the three big Axis Powers (Germany, Italy and Japan) in World War II was tried to be revealed.For this purpose, in the study ,1940 German made Der Störenfried, 1941 Italian made Il Dottor Churkill (Doctor Churkill) and 1943 Japan made cartoons Momotarō no Umiwashi (Momotaro’s Sea Eagles) were analyzed using the semiotics analysis method in qualitative research methods. Cartoons in the study were analyzed within the framework of the semiotics concept Swiss Language Scientist Ferdinand de Saussure. In the light of the findings, it was seen that the Allied States were presented as enemies trying to invade the world in the propaganda films made by the Axis Powers and in this way, the public opinion was tried to build hate speech against the Axis Powers. On the other hand, it was revealed in the cartoons that the Axis Powers started a great struggle for peace of the world against the Allied Powers which tried to occupy the world. Thus, it was concluded that the Axis Powers tried to legitimize the war through cartoons and tried to find public support against the Allied Powers.

PDF

___

Akarcalı, S. (2003). İkinci Dünya Savaşında İletişim ve Propaganda. Ankara: İmaj Yayınevi. 162-163
Çankaya, E. (2008). İktidar Bu Kapağın Altındadır. Gösteri Demokrasisinde Siyasal Reklamcılık. İstanbul: Boyut Yayın Grubu, 32.
Delporte, C. (2001). “Humour as a Strategy in Propaganda Film: the Case of a French Cartoon from 1944”. Journal of European Studies, 31(123), 367-377.
Domenach, J. M. (2003). Politika ve Propaganda, Tahsin Yücel, (çev), 2. Basım. İstanbul:Varlık Yayınları, 90,80-81.
Eberle, H. ve Uhl, M. (2017). Hitler Kitabı. Mustafa Tüzel, (çev), İstanbul: Alfa Yayınları, 584.
Fiske, J. (2017). İletişim Çalışmalarına Giriş. Süleyman İrvan,(çev), 5. Basım. Ankara:Bilim ve Sanat Yayınları, 127.
Gazi, M. A., Çakı, C., & Gülada, M. O. (2018). “İkinci Dünya Savaşı’nda Sovyet Kült Lider Propagandasında Vladimir Lenin ve Joseph Stalin’in Sunumu”. Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi, 1(2), 25-42.
Goebbels, J. (2016). Gerçek Yüzüyle Komünizm ve Teori ve Pratikte Bolşevizm. Zehra Köroğlu,(çev), İstanbul: Bilge Karınca Yayınları, 24-25.
Guiraud, P. (2016). Göstergebilim. Mehmet Yalçın, (çev), 3.Baskı. Ankara: İmge Kitabevi, 39.
Held, H. (Yönetmen). (1940). Der Störenfried [Çizgi Film]. Almanya.
Jones, C. C. (1988). Class Tax to Mass Tax: the Role of Propaganda in the Expansion of the Income Tax during World War II. Buff. L. Rev., 37, 685-737.
Jowett, S. G. & O’donnell, V. (2014). Propaganda & Persuasion. USA: Sage, 59. Kalkan Kocabay, H. (2008). Tiyatroda Göstergebilim. İstanbul: E Yayınları, 16.
Kallis, A. (2005). Nazi Propaganda and The Second World War. Germany: Springer, 120
Kuruoğlu, H. (2006). Propaganda ve Özgürlük Aracı Olarak Radyo. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım,21.
Loiperdinger, M. (1993). Sieg des Glaubens. Ein gelungenes Experiment nationalsozialistischer Filmpropaganda. In Formative Ästhetik im Nationalsozialismus. Intentionen, Medien und Praxisformen totalitärer ästhetischer Herrschaft und Beherrschung, 35-48.
Öymen, O. (2014). Bir Propaganda Silahı Olarak Basın. İstanbul: Remzi Kitabevi, 226.
Patten, F. (1996). Momotaro’s Gods-Blessed Sea Warriors: Japan’s Unknown Wartime Feature, Animation World, 1(7), 16-18.
Pensuti, L. (Yönetmen). (1941). Il Dottor Churkill, [Çizgi Film]. İtalya.
Raiti, G. C. (2007). “The Disappearance of Disney Animated Propaganda: A Globalization Perspective”. Animation, 2(2), 153-169.
Rifat, M. (2013). Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü: Kavramlar, Yöntemler, Kuramcılar, Okullar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 99.
Schütz, E. (1995). Das Dritte Reich als Mediendiktatur: Medienpolitik und Modernisierung in Deutschland 1933 bis 1945. Monatshefte, 129-150.
Seo, M. (Yönetmen). (1943). Momotarō no Umiwashi, [Çizgi Film]. Japonya.
Shull, M. S., & Wilt, D. E. (2014). Doing their Bit: Wartime American Animated Short Films, 1939-1945. The United Kingdom: McFarland, 12.
Sığırcı, İ. (2016). Göstergebilim Uygulamaları, Metinleri, Görselleri ve Olayları Okuma. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 31-32.
Tanyeri Mazıcı, E. ve Çakı, C. (2018). “Adolf Hitler’in Korku Çekiciliği Bağlamında Kamu Spotu Reklamlarında Kullanımı”. Erciyes İletişim Dergisi, 5 (3), 290-306.
Tekinalp, Ş. ve Uzun, R. (2013). İletişim Araştırmaları ve Kuramları. 4. Baskı. İstanbul: Derin Yayınları,139.
Winkel, R. V. (2004). Nazi Newsreels in Europe, 1939–1945: the Many Faces of Ufa’s Foreign Weekly Newsreel (Auslandstonwoche) versus German’s Weekly Newsreel (Deutsche Wochenschau). Historical Journal of Film, Radio and Television, 24(1), 5-34.
Yücel, E. (2017). Propaganda, Hitler’in Müftüsünden Nazi Türklere, Bir Diktatörü Otopsisi. İstanbul: Karakarga Yayınları,156.
Zorlu, Y., Çakı, C., Karaca, M. (2017). Türk Sinemasında Nazizm İdeolojisi:“Kırımlı” Filmi ve Göstergebilimsel Analizi, Sosyoloji Konferansları - Istanbul Journal of Sociological Studies No: 56 (2017-2) / 65-93.