Artık Toplayıcılar ve Ben Filminde Seyircisinin Yaşam Gücünü Arttıran Bir Görüntü Toplayıcısı Olarak Agnès Varda

Agnès Varda’nın Les Glaneurs et la glaneuse (A(r)tık Toplayıcılar ve Ben, 2000) belgesel filminin ayırt edici niteliklerinden biri, filmin seyri esnasında ve sonrasında (sinema salonundan ayrıldıktan sonra ve ilerleyen zamanlarda filmi hatırladıkça) seyircisinin yaşam gücünü artırmasıdır. Bu metinde, söz konusu belgesel filmin seyircisinde yaşam gücünü artıran kaynaklardan ortaya konabilen üçü tartışılacaktır. Bunlar, sırasıyla, Varda’nın bu belgesel filminde kendini “görüntü toplayıcı kadın sinemacı” olarak konumlaması; yaşamı boyunca geliştirdiği ve cinécriture (sineyazı) olarak adlandırdığı sinema yapma biçiminin kurucu nitelikleri; ve son olarak, filminin özneleri ve seyricisiyle kurduğu özgün ilişkilerdir. Varda yol filmi olarak tasarladığı bu belgeselinde karşılaşmalara ve diyaloğa açık kalır. Her bir sosyal aktörle yaşadığı karşılaşmada kendini gözden geçirir; karşılaştığı sosyal aktörün anlatılarını, kendi bedeni, düşünceleri, duyguları üzerinden akıtır. Birlikte ürettiği sanatçılarla yola çıkar; karşılaşmalar içinde diyaloğa girdiği sosyal aktörlerin filmini yapılandırması için onlara yer açar; seyircisinin filminin içine girebilmesi için aralıklar bırakır; özdüşünümsellik içinde kendini aşındırarak filmini kurgular. Varda duygularına dair ifadelerini ve bedeninin imgelerini bu filme dahil ederek yaşamın akışına, zamanın yıpratıcı etkisine, ölümün gelişine dair düşüncelerini gözden geçirir.

Anahtar Kelimeler:

Agnès Varda, artık toplayıcılık, yaşam gücü, sineyazı (cinécriture), belgesel

PDF

___

Astruc, A. (1948). The Birth of a New Avant-Garde: La caméra-stylo.
Aytaç, S. (Mart 2018). Söz ve İmge. Altyazı, 181, 46.
Aytür, Ü. (2017). Önsöz. William Faulkner içinde, Çılgın Palmiyeler (ss. 5-16). İstanbul : Yapı Kredi Yayınları.
Bazin, A. (1957). La politique des auteurs. Orjinali şu dergide basılı: Cahiers du Cinema, no. 70.
Bénézet, D. (2014). The Cinema of Agnès Varda: Rsistance and eclecticism. London & New York: Wallflower Press.
Beugnet, M. (2006). Screening the Old: Femininity as old age in contemporary French Cinema. Studies in Literary Imagination, 39(2) Fall, 1-20.
Calatayud, A. (2002). Les glaneurs et la glaneuse: Agnès Varda's Self-Portrait. Dalhousie French Studies, 61 Winter, 113-123.
Chrostowska, S. D. (2007). Vis-à-vis the glaneuse. Angelaki, 12:2, 119-133. https://doi.org/10.1080/09697250701755092
Conway, K. (2015). Agnès Varda. Urbana, Chicago, and Springfield: University of Illinois Press.
Cruickshank, R. (2007). The Work of Art in the Age of Global Consumption: Agnès Varda’s Les Dadak, Z. (Mart 2018). Kısaların Uzun Tarihi. Altyazı, 181, 44.
Flusser, V. (2002). Essays. V. Flusser içinde, Writings (ss. 192-196). Minneapolis/London: University of Minneota Press
Gökçe, Ö. (Mart 2018). Hayat Duygusu. Altyazı, 181, 49.
Göl, B. (Mart 2018). Rüzgârda Dalgalanan Hayatlar. Altyazı, 181, 41.
Guest, H. (July/August 2009). Emotion Picture: Agnès Varda’s Self-Reflexive ‘The Beaches of Agnès’and The Cinema of Generosity. Film Comment, 44–49.
Huizinga, J. (2010). Homo Ludens: Oyunun Toplumsal İşlevi Üzerine Bir Deneme. İstanbul: Ayrıntı.
İlhan, M. (2016). Transforming Trash as an Artistic Act (Basılmamış yüksek lisans tezi). İ.D. Bilkent Üniversitesi, Ankara.
Ildır, A. (Mart 2018). Biri Yolda, Diğeri Değil. Altyazı, 181, 47.
Jackson, E. (2010). The eyes of Agnes Varda: Portraiture, cinecriture and the filmic ethnographic eye. Feminist Review, No. 96, 122-126.
Kline, J. T. (Ed.). (2014). Agnès Varda: Interviews. Jackson: University Press of Mississippi.
McFadden, C. (2014). Gendered Frames, Embodied Cameras: Varda, Akerman, Cabrera, Calle and Maïwenn. Madison, Teaneck: Fairleigh Dickinson University Press.
Meyer, A. (2009). Gleaning the Passion of Agnès Varda. İçinde J. T. Kline (Ed.). (2014). Agnès Varda: Interviews (198-202). Jackson: University Press of Mississippi.
Murray, N. (2009). Interview: Agnès Varda. A.V. Club.
Onaran, G. (Mart 2018). Sanatçı Varda. Altyazı, 181, 53.
Özsoy, A., (2018). Kadın Gözüyle Mutluluğun Portresi: Agnès Varda’dan Mutluluk. İçinde S. R. Öztürk ve Hasan Akbulut (Ed.), Perdeyi Aralamak: Filmlerde Anlatı ve Eleştiri (369-385). İstanbul: Ayrıntı.
Sarris, A. (2009). Notes on the Auteur Theory in 1962. İçinde L. Braudy & M. Cohen (Ed.), Film Theory and Criticism: Introductory Readings (451-454). New York, Oxford: Oxford University Press.
Sönmez, N. (Mart 2018). Agnés Varda: Bir Sinema Maceraperesti. Altyazı, 181, 38-40.
Trilling, D. (29 Mart 2019 güncelleme). At home (and away) with Agnès Varda.
Tyrer, B. (2009). Digression and return: Aesthetics and politics in Agnès Varda’s Les Glaneurs et la glaneuse (2000). Studies in French Cinema, 9(2), 161-176.
Varda, A. (2000a). Les glaneurs et la glaneuse [Sinema Filmi]. Fransa: Ciné Tamaris.
Varda, A. (2000b). The Gleaners and I Press Kit. New York: Zeitgeist Films.
Varda, A. (2002). Les glâneurs et la glâneuse, deux ans après [Sinema Filmi]. Fransa: Ciné Tamaris.
Wollen, P. (2004). Sinemada Göstergeler ve Anlam. İstanbul: Metis.