MİLLİYETÇİLİK VE FAİLLİK BAĞLAMINDA DEDEMİN İNSANLARI

Bu çalışma Dedemin İnsanları filmini milliyetçilik kuramlarına dair sembol ve metinler aracılığıyla irdelemektedir. Çalışmada milliyetçiliği tartışırken, film metninde failin varlığı sorgulanmaktadır. Çalışmanın amacı dil, bayrak, ötekileştirme, cemaat gibi milliyetçilik kuramlarında değinilen temel kavram ve olguları metinler arası bir okuma ile incelemektir. Giriş bölümünde çalışmanın kuramsal dayanağını oluşturan yapısalcılık, post-yapısalcılık, sosyal bilimlerde milliyetçilik kuramları ve sinema milliyetçilik ilişkisi tartışılmaktadır. Milliyetçiliğin diğer gösterenlerinin yanı sıra ekonomi ve dil ile ilişkisinin üstünde durulmaktadır. İlerleyen bölümde film metninde milliyetçiliğin gösterenleri milliyetçilik kuramları bağlamında incelenmektedir. İnceleme yaklaşımı normatif değil pozitiftir, böylece çalışma filmin nasıl olması gerektiğinden ziyade, nasıl olduğu üstünde durmaktadır. Son bölümde ise filmin yönetmeni ile yapılan bir röportajda kendi sorduğu sorunun filmdeki cevabı aranmakta, bu soru son dönem Türk sinemasında yaygınlaştığı kabul edilen bir düşünce –devleti, yapıyı öne çıkaran; bireyi önemsizleştiren bir ikilik- ile birlikte tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Milliyetçilik, Dedemin İnsanları, fail

DEDEMIN INSANLARI IN THE OF CONTEXT OF NATIONALISM AND THE INDIVIDUAL

This study analyzes the film Dedemin İnsanları (The People of My Grandfather) via symbols and texts about nationalism theories. The study questions the existence of the individual in the film text. The study aims to observe the integral concepts and facts in the theory of nationalism, such as language, flag, Othering, and community, through an intertextual reading of the film. First, the study discusses the theoretical backgrounds, such as post-structuralistic, structuralistic, and nationalistic theory in social science, and the relationship between nationalism and cinema, emphasizing the relationships among nationalism, economy, and language. Then it examines the significance of nationalism in the film text. The approach is not intended to be normative; rather it is positive, focusing on how film is to be, rather than how it has to be. The last section presents an interview with the director of the film about the dichotomy between civil society and the state, which trivializes the concept of the the individual and highlights structure in the Turkish Cinema in the new era.

Keywords:

Nationalism, Dedemin İnsanları (The People of My Grandfather), the individual,

PDF

___

Adorno, T. W. & Horkheimer, M. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği. (N. Ülner & E. Öztarhan Karadoğan, Çev.). İstanbul: Kabalcı.
Anderson, B. (1995). Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Yayılması ve Kökenleri. (İ. Savaşır, Çev.). İstanbul: Metis.
Baudrillard, J. (2008). Simulark ve Simulasyon. (O. Adanır, Çev.). Ankara: Doğu Batı.
Benhabib, S. (1999). Modernizm, Evrensellik ve Birey Çağdaş Ahlak Felsefesine Katkıları. İstanbul: Ayrıntı.
Bernstein, J.M. (2009). Önsöz. Adorno, T. W., Kültür Endüstrisi - Kültür Yönetimi, (E. Gen, N. Ülner, M. Tüzen, Çev.). İstanbul: İletişim.
Bordwell, D. (1986). Classical Hollywood Cinema: Narrational Principles and Procedures. P Rosen (Ed.), Narrative, Apparatus, Ideology (s. 17-34). NY: Colombia University.
Boxoffice. (2015). Kış Uykusu. http://www.boxof ceturkiye.com/ lm/2012274/Kis-Uykusu.htm (Erişim Tarihi, 11 Şubat 2015).
Boxoffice. (2015). Bir Zamanlar Anadolu’da. http://www. boxofficeturkiye.com/film/2011111/Bir-Zamanlar-Anadoluda.htm (Erişim Tarihi, 11 Şubat 2015).
Boxoffice. (2015). Tüm Zamanlar. http://www.boxof ceturkiye.com/ tumzaman/?tm=1989. (Erişim Tarihi, 11 Şubat 2015).
Buckland, W. (2005). Film Semiotics. Toby Miller ve Robert Stam (Ed.), A Companion to Film Theory (s. 84-104). Blackwell Publishing.
Currie, G. (2005). Cognitivism. Toby Miller ve Robert Stam (Ed.), A Companion to Film Theory (s. 105-122). Blackwell Publishing.
Duruel Erkılıç, S. (2012). Türk Sinemasında Tarih ve Bellek. Ankara: De Ki.
Easthope, A. (1998). Classic Film Theory and Semiotics. J. Hill & P. Church Gibson (Ed.), The Oxford Guide to Film Studies (s. 51-57). OUP Oxford Press.
Edgard, A. (2007a). Metinlerarasılık (Intertextuality), (M. Karaşahan, Çev.). A. Edgar & P. Sedgwick (Ed.), Kültürel Kuramda Anahtar Kavramlar Sözlüğü, (s. 188). İstanbul: Açılım.
Edgard, A. (2007b). Modernizm (Modernism), (M. Karaşahan, Çev.). A. Edgar & P. Sedgwick (Ed.), Kültürel Kuramda Anahtar Kavramlar Sözlüğü, (s. 231-233).İstanbul: Açılım.
Edgar, A & Sedgwick, P. (2007). Post-yapısalcılık (Post-Structuralism), (M. Karaşahan, Çev.). A. Edgar & P. Sedgwick (Ed), Kültürel Kuramda Anahtar Kavramlar Sözlüğü, (s. 280-285). İstanbul: Açılım.
Esen, Ş.K. (2010). Türk Sinemasının Kilometre Taşları. İstanbul: Agora.
Foucault, M. (2011a). Etiğin soybilimi üzerine: Sürmekte olan çalışmaya ilişkin bir değerlendirme, (O. Akhınay & F. Keskin, Çev.). F. Keskin (Ed.), Özne ve İktidar, (s. 193-220). İstanbul: Ayrıntı.
Foucault, M. (2011b). Bir özgürlük pratiği olarak kendilik kaygısı etiği, (O. Akhınay, Çev.). F. Keskin (Ed.), Özne ve İktidar, (s. 221-247). İstanbul: Ayrıntı.
Gellner, E. (2006). Nations and Nationalism. Malden. MA: Blackwell. Georgeon, F. (1995). Son Canlanış (S. Tanilli, Çev.). R. Mantran (Ed),Osmanlı İmparatorluğu Tarihi II (s. 145-216). İstanbul: Cem.
Giritlioğlu, T. (Yönetmen). (1999).Salkım Hanımın Taneleri [Film]. Türkiye: Avşar Film.
Giritlioğlu, T. (Yönetmen). (2008).Güz Sancısı [Film]. Türkiye: Özen Film.
Güney, A. (2007). Resmi Milliyetçilikten Popüler Milliyetçiliğe Geçiş: 1960 Sonrası Türk Sineması Üzerine Siyasal Bir Deneme. Doğu Batı Milliyetçilik II, 39,209-226.
Güran, T. (1999). İktisat Tarihi. İstanbul: Acar Matbaacılık.
Hall, S. (2011). “Encoding/Decoding”. C. Lee Harrington, D. Bielby (Ed.) Popular Culture, Production and Consumption (s. 123-132). MA: Blackwell.
Hayward, S. (2006). Cinema Studies The Key Concepts. London & NY: Routledge.
Hobsbawm, E. J. (1990). Nations and Nationalism Since 1780: Programme, Myth, Reality. NY: Cambridge Universi
Konuralp, S. (2004). Film Müziği. Ankara: Oğlak.
MacCabe, C. (1986). Theory and Film: Principles of Realism and Pleasure. P Rosen (Ed.), Narrative, Apparatus, Ideology (s. 179-197). NY: Colombia University.
Maro, A. (2011). Bu kadar azınlığın olduğu ülkede çoğunluk nedir?. (Çağan Irmak ile söyleşi) Milliyet Pazar. 30 Ekim 2011.http://www. milliyet.com.tr/-bu-kadar-azinligin-oldugu-ulkede-cogunluk-nedir-/ pazar/haberdetay/30.10.2011/1456956/default.htm
Irmak, Ç. (Yönetmen). (2011) Dedemin İnsanları [Film]. Türkiye: Most Production & Ay Yapım.
Lacan, J. (1949). The Mirror Stage as Formative of the Function of the I as Revealed in Psychoanalytic Experience. (A. Sheridan, Çev.) http:// faculty.wiu.edu/D-Banash/eng299/LacanMirrorPhase.pdf.
Lozan Mübadilleri Vakfı. (2012). Yunan ve Türk Halklarının Mübadelesine İlişkin Sözleşme ve Protokol, http://www. lozanmubadilleri.org.tr/anlasma.
Mantran, R. (1995). Doğu Sorunu’nun Başlangıçları (S. Tanilli, Çev.). R. Mantran (Ed),Osmanlı İmparatorluğu Tarihi II (s. 8-57), İstanbul: Cem.
McCarthy, J. (2012). Ölüm ve Sürgün: Osmanlı Müslümanlarının Etnik Kıyımı (1821-1922). (F.Sarıkaya, Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
McNeill, W. H. (2001). Dünya Tarihi.(A.Şenel, Çev.). İstanbul: İmge.
Medya Takip Merkezi. (2014). Mayıs Ayında Sanat Dünyasında Cannes ve Nuri Bilge Ceylan Rüzgarı Esti. http://www.medyatakip. com.tr/mayis-ayinda-sanat-dunyasinda-cannes-ve-nuri-bilge-ceylan- ruzgari-esti/devami/
Monaco, J. (2002). Bir Film Nasıl Okunur? (E. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Oğlak.
Paşa Cengiz, E. (2014). Tarih, Tekerrür ve Ulusal Sinema: Veda ve Fetih 1453. Sözlü Tebliğ, Türkiye Film Araştırmalarında Yeni Yönelimler Konferansı XV: Sinema ve Seyirci, 8 Mayıs 2014; 3. Oturum.
Poster, M. (2012) Foucault, Deleuze ve Yeni Medya. Cogito, 70-71, 536-551.
Pulur, H. (2012). “Vaaay kitabın başına gelenler!” http://cadde. milliyet.com.tr/2010/12/05/YazarDetay/1647505/“vaaay_kitabin_ basina_gelenler
Radikal. (2014). Nuri Bilge Ceylan kendi rekorunu kırdı. http:// www.radikal.com.tr/hayat/nuri_bilge_ceylan_kendi_rekorunu_ kirdi-1199293
Ryan, M & Kellner, D. (2010). Politik Kamera: Çağdaş Hollywood Sinemasının İdeolojisi ve Politikası (E. Özsayar, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
Sabah. (2014). Fetih Hollywood’u tahtından indirdi. http://www.sabah. com.tr/Ekonomi/2012/02/26/fetih-hollywoodu-tahtindan-indirdi
Sedgwick, P. (2007). Yapısalcılık (Structuralism) (M. Karaşahan, Çev.). A. Edgar & P. Sedgwick (Ed), Kültürel Kuramda Anahtar Kavramlar Sözlüğü, (s. 354-356). İstanbul: Açılım.
Scognamillo, G. (2010). Türk Sinema Tarihi. İstanbul: Kabalcı.
Sönmez Selçuk, S. (2012). Dünden Bugüne Milliyetçilik: Küresel Dünyada Yükselen Sesler. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(3), 117-136.
Tiberghien, G. (1993). Yapısalcık. Théma Larousse, Cilt 1, 462-463, İstanbul: Milliyet.
Odabaş, B. (2006). Türk Sinemasının Kuruluşunda Ordu’nun Rolü, Belge(sel) Film ve Kurtuluş Savaşı Filmleri. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, 24, 205-212.
Onaran, A.Ş. (1994). Sessiz Sinema Tarihi. Ankara: Kitle.
Özön, N. (1970). İlk Türk Sinemacısı: Fuat Uzkınay. İstanbul: Türk Sinematek Derneği.
Vasey, R. (2008). Sinemanın Dünya Çapında Yaygınlaşması (A. Fethi, Çev.). G. Nowel-Smith (Ed), Dünya Sinema Tarihi (s. 75-85), İstanbul: Kabalcı.
Yalur, T. (2012). Foucault’nun Temsil Anlayışı Üzerine. Cogito, 70-71, 437-445.
Zaim, D. (Yönetmen). (2010). Gölgeler ve Suretler [Film]. Türkiye: M3 Film.
Zizek, S. (2011). İdeolojinin Yüce Nesnesi. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis.