LÜTFİ ATAY, Müesser KORKMAZ, H Mehmet YILDIRIM

Yeşil Ürün Satın Alma Davranışı, Kişilerarası Etkilenme Eğilimi ve Sosyal Etki Arasındaki İlişki: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Bu çalışmada lisans düzeyindeki öğrencilerin yeşil satın alma davranışları ile kişilerarası etkilenme eğilimi ve sosyal etki faktörleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ve Balıkesir Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümlerinde lisans eğitimi alan toplam 264 öğrenciye anket uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde faktör analizi, korelasyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda kişilerarası etkilenme eğilimi ve sosyal etki ile öğrencilerin yeşil ürün satın alma davranışları arasında pozitif yönlü ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca öğrencilerin yeşil ürün satın alma davranışlarının eğitim görülen sınıf düzeyine göre de anlamlı farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Yeşil ürün, Sosyal etki, Yeşil pazarlama, Yeşil satın alma davranışı

___

Arabacıoğlu, B. ve Tatlıdil, R. (2009), ‘Tüketicilerin Satın Alma Davranışında Çevre Bilincinin Etkileri’ Ege Akademik Bakış, 9(2), ss. 435-461.
Autio, M. ve Heinonen, V. (2004), ‘To Consume or Not To Consume?: Young People’s Environmetalism in the Affluent Finnish Society’ Journal of Youth Research, 12(2), ss. 137-153.
Atay, L. ve Dilek, S. E. (2013), ‘Konaklama İşletmelerinde Yeşil Pazarlama Uygulamaları: İbis Otel Örneği’ Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), ss. 203-219.
Ay, C. ve Ecevit, Z. (2005), ‘Çevre Bilinçli Tüketiciler’ Akdeniz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(10), ss. 238-263.
Ayyıldız, H. ve Genç, K. Y. (2008), ‘Çevreye Duyarlı Pazarlama: Üniversite Öğrencilerinin Çevreye Duyarlı Pazarlama Uygulamaları ile İlgili Tutum ve Davranışları Üzerine Bir Araştırma’ Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), ss. 505-527.
Cheah, I. ve Phau, I. (2011), ‘Attitudes Towards Environmentally Friendly Products’ Marketing Intelligence & Planning, 29(5), ss. 452-472.
Çabuk, S. ve Nakıboğlu, M. A. B. (2003), ‘Çevreci Pazarlama ve Tüketicilerin Çevreci Tutumlarının Satın Alma Davranışlarına Etkileri ile İlgili Bir Uygulama’ Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(12), ss. 39-54.
Dagher, G. K ve Itanı, O. (2014), ‘Factors Influencing Green Purchasing Behaviour: Emprical Evidence from the Labanese Consumers’ Journal of Consumer Behaviour, 13(3), ss. 188-195.
Easterling, D., Kenworthy, A., Nemzoff, R. ve College, B. (1996), ‘The Greening of Advertising: A Twenty-five Year Look at Environmental Advertising’ Journal of Marketing Theory and Practice, 4(1), ss. 20-34.
Gilg, A., Barr, S. ve Ford, N. (2005), ‘Green Consumption or Sustainable Lifestyle?: Identifying the Sustainable Consumer’ Futures, 37(6), ss. 481-504.
Jain, S. K. ve Kaur, G. (2004), ‘Green Marketing: An Attitudinal and Behavioural Analysis of Indian Consumers’ Global Business Review, 5(2), ss. 187-205.
Jansson, J., Marell, A. ve Nordlund, A. (2010), ‘Green Consumer Behavior: Determinants of Curtailment and Eco-Innovation Adoption’ Journal of Consumer Marketing, 27(4), ss. 358-370.
Kalafatis, S. P., Pollard, M., East, R. ve Tsogas, M. H. (1999), ‘Green Marketing and Ajzen’s Theory of Planned Behaviour: A Cross-Market Examination’ Journal of Consumer Marketing, 16(5), ss. 441-460.
Karaca, Ş. (2013), ‘Tüketicilerin Yeşil Ürünlere İlişkin Tutumlarının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma’ Ege Akademik Bakış, 13(1), ss. 99-111.
Khare, A., Mukerjee, S. ve Goyal, T. (2013), ‘Social Influence and Green Marketing: An Exploratory Study on Indian Consumers’ Journal of Customer Behaviour, 12(4), ss. 361-381.
Kuduz, N. (2011), Yeşil Pazarlama Faaliyetlerinin Tüketicilerin Satın Alma Davranışlarına Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Kükrer, Ö. (2012), ‘Tüketicilerin Çevresel Sorumluluklarının Yeşil Reklamlara Yönelik Tutumlarına Etkisi: Eskişehir Örneği’ Journal of Yasar University, 26(7), ss. 4505-4525.
Minton, A. P. ve Rose, R. L. (1997), ‘The Effects of Environmental Concern on Behavior: An Exploratory Study’ Journal of Business Research, 40(1), 37-48.
Mostafa, M. M. (2007), ‘Gender Differences in Egyptian Consumers’ Green Purchase Behaviour: The Effects of Environmental Knowledge, Concern and Attitude’ International Journal of Consumer Studies, 31(3), ss. 220-229.
Paço, A., Alves, H., Shiel, C. ve Filho, W. L. (2013), ‘Development of a Green Consumer Behaviour Model’ International Journal of Consumer Studies, 37(4), ss. 414-421.
Paço, A. M. F., Raposo, M. L.B. ve Filho, W. L. (2009), ‘Identifying the Green Consumer: A Segmentation Study’ Journal of Targeting, Measurement and Analysis for Marketing, 17(1), ss. 17-25.
Park, S. Y. ve Sohn, S. H. (2012), ‘Exploring the Normative Influences of Social Norms on Individual Environmental Behavior’ Journal of Global Scholars of Marketing Science, 22(2), ss. 183-194.
Peattie, K. ve Crane, A. (2005), ‘Green Marketing: Legend, Myth, Farce or Prophesy?’ Qualiative Market Research: An International Journal, 8(4), ss. 357-370.
Polonsky, M. J. (1994), ‘An Introduction to Green Marketing’ Electronic Green Journal, 1(2), ss. 1-10.
Sharma, B. (2014), ‘Consumers’ Attitudes, Green Practices, Demographic and Social Influences, and Government Policies: An Emprical Investigation of their Relationships’ Journal of New Business Ideas & Trends, 12(2), ss. 22-36.
Straughan, D. R. ve Roberts, J. A. (1999), ‘Environmental Segmentation Alternatives: A Look at Green Consumer Behavior in the New Millennium’ Journal of Consumer Marketing, 16(6), ss. 558-575.
Türk, M. ve Gök, A. (2010), ‘Yeşil Pazarlama Anlayışı Açısından Üretici İşletmelerin Sosyal Sorumluluğu’ Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), ss. 199-220.
Untaru, E. N., Epuran, G. ve Ispas, A. (2014), ‘A Conceptual Framework of Consumers’ Pro-Environmental Attitudes and Behaviıours in the Tourism Context’ Economic Science, 56(2), ss. 85-94.
Wahid, N. A., Rahbar, E. ve Shyan, T. S. (2011), ‘Factors Influencing the Green Purchase Behavior of Penang Environmental Voluntees’ International Business Management, 5(1), ss. 38-49.
Xiao, C. ve McCright, A. M. (2015), ‘Gender Differences in Environmental Concern: Revisiting the Institutional Trust Hypothesis in the USA’ Environment and Behavior, 47(1), ss. 17-37.
TUİK (2017), ‘Haber Bülteni’, www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=21519 (11.04.2017).
TÜRK-İŞ (2017), ‘Mart 2017 Açlık ve Yoksulluk Sınırı’, www.turkis.org.tr/MART-2017-ACLIK-ve-YOKSULLUK-SINIRI-d1446 (11.04.2017).