İBRAHİM İLHAN, ŞEVKİ ÖZGENER, Mehmet Şerif ŞİMŞEK

Turizm Sektöründe Kadın Girişimciler ve Yöneticiler Açısından Otantik Liderliğin Sosyal Tembellik Üzerindeki Etkileri: Yaşam Tatmininin Düzenleyici Rolü

Araştırmanın amacı, otantik liderliğin sosyal tembellik üzerindeki etkilerini incelemek ve bu iki değişken arasındaki ilişkide yaşam tatminin düzenleyici rolü oynayıp oynamadığını analiz etmektir. Bu araştırmanın örneklemini Nevşehir ilinde turizm sektöründeki kadın girişimciler ve yöneticiler oluşturmaktadır (n=110). Söz konusu örneklemden elde edilen veriler çoklu regresyon analizi ve düzenleyici değişkenli regresyon analizi yardımıyla analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, otantik liderliğin boyutlarından öz farkındalık ve ilişkisel şeffaflığın sosyal tembellik üzerinde negatif etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte otantik liderliğin sosyal tembellik üzerinde negatif bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Buna karşın, katılımcılar otantik liderlik ve yaşam tatmini etkileşiminin sosyal tembellik üzerinde pozitif etkiye sahip olduğunu ileri sürmüşlerdir. Yani, yaşam tatmininin, otantik liderlik ile sosyal tembellik ilişkisinde düzenleyici rolü oynadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Otantik liderlik, Sosyal tembellik, Yaşam tatmini ve Turizm sektörü

___

Aggarwal, P. ve O'Brien, C. L. (2008), ‘Social Loafing on Group Projects: Structural Antecedents and Effect on Student Satisfaction’, Journal of Marketing Education, 30 (3), ss.255-264.
Akgündüz, Y., Akdağ, G., Güler, O. ve Sünnetçioğlu, S. (2015), ‘İşten Ayrılma Niyeti ve Aşırı Rol Yükünün Otel Çalışanlarının Sosyal Aylaklık Davranışlarına Etkisi’ Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (4), ss.515-536.
Algera, P. M. ve Lips-Wiersma, M. (2012), ‘Radical Authentic Leadership: Co-Creating The Conditions under Which All Members of The Organization Can Be Authentic’, The Leadership Quarterly, 23, ss.118-131.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2007), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri, 5.Baskı, Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
Aşan, Ö. ve Erenler, E. (2008), ‘İş Tatmini ve Yaşam Tatmini İlişkisi’ Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (2), ss.203-216.
Auzair, S. M. (2011), ‘The Effect of Business Strategy and External Environment on Management Control Systems: A Study of Malaysian Hotels’, International Journal of Business and Social Science, 2 (13), ss.236-244.
Avolio, B. J. ve Gardner, W. L. (2005), ‘Authentic Leadership Development: Getting to The Root of Positive Forms of Leadership’, The Leadership Quarterly 16, ss.315-338.
Avolio, B. J., Luthans, F. ve Walumbwa, F. O. (2004), Authentic Leadership: Theory-Building for Veritable Sustained Performance, Working Paper, Lincoln: Gallup Leadership Institute, University of Nebraska-Lincoln.
Begley, P. T. (2001), ‘In Pursuit of Authentic School Leadership Practices’, International Journal of Leadership in Education, 4, ss.353-365.
Berkowich, I. (2014), ‘Between Person and Person: Dialogical Pedagogy in Authentic Leadership Development’, Academy of Management Learning & Education, 13 (2), ss.245-264.
Bhindi, N., ve Duignan, P. (1997), ‘Leadership for A New Century: Authenticity, Intentionality, Spirituality, and Sensibility’, Educational Management and Administration, 25(2), ss.117-132.
Bolat, T., Bolat, O. İ. ve Yüksel, M. (2016), ‘Hizmetkar Liderlik ve Psikolojik Güçlendirme İlişkisi: Örgüt Kültürünün Düzenleyici Etkisi’ Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (36-1), İİBF - 10. Yıl Özel Sayısı, ss.75-104.
Brock, R. L., Kochanska, O’hara, M. W. ve Grekin, R. S. (2015), ‘Life Satisfaction Moderates the Effectiveness of a Play-Based Parenting Intervention in Low-Income Mothers and Toddlers’, J Abnorm Chil Psychol, 43(7), ss.1283-1294.
Byun, G. Karau, S. ve Lee, S. (2015), ‘A Three-Level Examination of the Cascading Effect of Ethical Leadership on Employee Outcomes’, Academy of Management Proceedings, January 2015, ss.17419.
Cianci, A. M., Hannah, S. T., Roberts, R. P. ve Tsakumis, G. T. (2014), ‘The Effects of Authentic Leadership on Followers' Ethical Decision-Making in The Face of Temptation: An Experimental Study’, The Leadership Quarterly, 25, ss.581-594.
Deniz, M. E., Arslan, C., Özyeşil, Z. ve İzmirli, M. (2012), ‘Öz-Anlayış, Yaşam Doyumu, Negatif ve Pozitif Duygu: Türk ve Diğer Ülke Üniversite Öğrencileri Arasında Bir Karşılaştırma’ Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (23), ss.428-446.
Doğan, A., Bozkurt, S. ve Demir, R. (2012), ‘Sosyal Kaytarma Davranışı İle Algılanan Görev Görünürlüğü Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma’ SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24, ss.53-79.
Doğan, U. (2015), ‘Öğrenci Bireysel Sorumluluk Ölçeği-10’un Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması’ Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17 (1), ss.163-170.
Frash, R. E., Kline, S. ve Stahura, J. M. (2004), ‘Mitigating Social Loafing in Team-Based Learning’, Journal of Teaching in Travel & Tourism, 3(4), ss.57-77.
Fornell, C., ve Larcker, D. F. (1981), ‘Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error’, Journal of Marketing Research, 18(1), ss.39-50.
Gardner, W. L. ve Schermerhorn, J. R. Jr. (2004), ‘Unleashing Individual Potential: Performance Gains Through Positive Organizational Behavior and Authentic Leadership’, Organizational Dynamics, 33, ss.270–281.
Gardner, W. L., Cogliser, C. C., Davis, K. M. ve Dickens, M. P. (2011), ‘Authentic Leadership: A Review of The Literature and Research Agenda’, The Leadership Quarterly, 22, ss.1120-1145.
Genç, V., Gülertekin Genç, S. ve Kulakoğlu Dilek, N. (2016), ‘Otel İşletmelerinde Öz Benlik, Sosyal Kaytarma ve İşe Geç Kalma Tutumu Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Batman İli Şehir Merkezindeki Otel Çalışanları Örneği’, 17.Ulusal Turizm Kongresi, ss.1529-1540, Bodrum-Muğla: Detay Yayıncılık.
George, J. M. (1992), ‘Extrinsic and Intrinsic Origins of Perceived Social Loafing in Organizations’, Academy of Management Journal, 35 (1), ss.191-202.
George, W. (2003), Authentic Leadership: Rediscovering The Secrets to Creating Lasting Value, San Francisco: Jossey-Bass.
Güner, F., Çiçek, H. ve Can, A. (2014), ‘Banka Çalışanlarının Mesleki Stres ve Tükenmişlik Düzeylerinin İş Doyumu ve Yaşam Doyumu Düzeyleri İle İlişkisi’ Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6 (3), ss.59-76.
Hannah, S. T., Avolio, B. J. ve Walumbwa, F. O. (2011), ‘Relationships between Authentic Leadership, Moral Courage, and Ethical and Pro-Social Behaviors’, Business Ethics Quarterly 21 (4), ss.555-578.
Harvey, P., Martinko, M. J. ve Gardner, W. L. (2006), ‘Promoting Authentic Behavior in Organizations: An Attributional Perspective’, Journal of Leadership and Organizational Studies, 12 (3), ss.1-11.
Henderson, J. E. ve Hoy, W. K. (1983), ‘Leader Authenticity: The Development and Test of An Operational Measure’, Educational and Psychological Research, 3(2), ss.63-75.
Hildreth, R. (2015), ‘Strategies for Leaders to Counter Social Loafing Through The Use of Organizati Harvey onal Citizenship Behavior: A Literature Review’, The Compass, 1 (2), Article 9. Available at: http://scholarworks.arcadia.edu/ thecompass/vol1/iss2/9 (Erişim tarihi: 20.09.2015).
Hinojosa, A. S., McCauley, K. D., Randolph-Seng, B. ve Gardner, W. L. (2014), ‘Leader and Follower Attachment Styles: Implications for Authentic Leader–Follower Relationships’, The Leadership Quarterly, 25, ss.595-610.
Hooper, D., Coughlan, J. ve Mullen, M. R. (2008), ‘Structural Equation Modelling: Guidelines for Determining Model Fit’, Electronic Journal of Business Research Methods, 6 (1), ss.53-60. Hu, L. ve Bentler, P. M. (1998), ‘Fit Indices in Covariance Structure Modeling: Sensitivity to Underparameterized Model Misspecification’, Psychological Methods 3 (4), ss.424-453.
Jöreskog, K.G. ve Sörbom, D. (1993), LISREL 8 [Computer software], Chicago, IL: Scientific Software International, Inc.
Kahai, S. S., Sosik, J. J. ve Avolio, B. J. (2003), ‘Effects of Leadership Style, Anonymity, and Rewards on Creativity-Relevant Processes and Outcomes in An Electronic Meeting System Context’, The Leadership Quarterly, 14, ss.499-524.
Kale, E. (2013), ‘Konaklama İşletmelerinde Öz Uyumun İş Performansına Etkisi: Yaşam Doyumunun Aracı Rolü’ Yönetim Bilimleri Dergisi, 11 (21), ss.117-133.
Kale, E. (2015), ‘Lider Desteği ve İş Arkadaşları Desteğinin İş Performansı Üzerine Etkileri: İş Tatmini ve Yaşam Tatmininin Aracı Rolü’ Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 7(14), ss.103-119.
Kanten, P. (2014), ‘İşyeri Nezaketsizliğinin Sosyal Kaytarma Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Duygusal Tükenmenin Aracılık Rolü’ Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), ss.11-26.
Kara, D., Uysal, M., Sirgy, M. J. ve Lee, G. (2013), ‘The Effects of Leadership Style on Employee Well-being in Hospitality’, International Journal of Hospitality Management, 34, ss.9-18.
Keser, A. (2005), ‘İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama’ Çalışma ve Toplum, 4, ss.77-96.
Keser, S. ve Kocabaş, İ. (2014), ‘İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Otantik Liderlik ve Psikolojik Sermaye Özelliklerinin Karşılaştırılması’ Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(1), ss.1-22.
Kesken, J. ve Ayyıldız, N. A. (2008), ‘Liderlik Yaklaşımlarında Yeni Perspektifler: Pozitif ve Otantik Liderlik’ Ege Akademik Bakış, 8(2), ss.729-754.
Klehe, U. ve Anderson, N. (2007), ‘The Moderating Influence of Personality and Culture on Social Loafing in Typical versus Maximum Performance Situations’, International Journal of Selection and Assessment, 15 (2), ss.250-262.
Kreitner, R. ve Kinicki, A. (2001), Organizational Behavior, Fifth Edition, New York: McGraw-Hill Companies, Inc.
Kugihara, N. (1999), ‘Gender and Social Loafing in Japan’, The Journal of Social Pscyhology, 139 (4), ss.516-526.
Laschinger, H. K. S., Borgogni, L., Consiglio, C. ve Read, E. (2015), ‘The Effects of Authentic Leadership, Six Areas of Worklife, and Occupational Coping Self-Efficacy on New Graduate Nurses’ Burnout and Mental Health: A Cross-Sectional Study’, International Journal of Nursing Studies, 52, ss.1080-1089.
Laschinger, H. K. S., Wong, C. A. ve Grau. A. L. (2012), ‘The Influence of Authentic Leadership on Newly Graduated Nurses’ Experiences of Workplace Bullying, Burnout and Retention Outcomes: A Cross-Sectional Study’, International Journal of Nursing Studies, 49, ss.1266-1276.
Lee, K., Choo, S. ve Hyun, S. S. (2015), ‘Effects of Recovery Experiences on Hotel Employees’ Subjectivewell-Being’, International Journal of Hospitality Management, 52, ss.1-12.
Lee, P., Chen, C. ve Liou, K. T. (2015), ‘Using Citizens’ Leadership Behaviors to Enhance Worker Motivation: Reducing Perceived Social Loafing in a Coproductive Tax Service Program’, Public Performance & Management Review, 39(1), ss.172-197.
Leroy, H., Palanski, M. E. ve Simons, T. (2012), ‘Authentic Leadership and Behavioral Integrity as Drivers of Follower Commitment and Performance’, Journal of Business Ethics, 107, ss.255–264.
López, C. G., Alonso, F. M,, Morales, M. M. ve León, J. A. M. (2015), ‘Authentic Leadership, Group Cohesion and Group Identification in Security and Emergency Teams’, Psicothema, 27 (1), ss.59-64.
Luo, Z., Qu, H. ve Marnburg, E. (2013), ‘Justice Perceptions and Drives of Hotel Employee Social Loafing Behavior’, International Journal of Hospitality Management, 33, ss.456-464.
Luthans, F. ve Avolio, B. J. (2003), ‘Authentic Leadership Development’. İçinde K. S. Cameron, J. E. Dutton, & R. E. Quinn (Editörler), Positive Organizational Scholarship: Foundations of A New Discipline, ss.241–261, San Francisco: Barrett-Koehler.
Matud, M. P., Bethencourt, J. M. ve Ibáñez, I. (2014), ‘Relevance of Gender Roles in Life Satisfaction in Adult People’, Personality and Individual Differences, 70, ss.206-211.
Moor, I., Lampert, T., Rathmann, K., Kuntz, B., Kolip, P., Spallek, J. ve Richter, M. (2014), ‘Explaining Educational Inequalities in Adolescent Life Satisfaction: Do Health Behaviour and Gender Matter?’, Int J Public Health, 59, ss.309-317.
Mustafayeva, L. ve Bayraktaroğlu, S. (2014), ‘İş-Aile Çatışmaları ve Yaşam Tatmini Arasındaki İlişki: Türkiye ve İngiltere’deki Akademisyenlerin Karşılaştırılması’ İşletme Bilimi Dergisi, 2 (1), ss.127-145.
Müceldili, B., Turan, H. ve Erdil, O. (2013), ‘The Influence of Authentic Leadership on Creativity and Innovativeness’, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 99, ss.673-681. Nunnaly, J. C. (1978), Psychometric theory, 2nd edn. New York: McGraw-Hill.
Özdevecioğlu, M. ve Ataş, A. (2007), ‘Kariyer Bağlılığı, Mesleki Bağlılık ve Örgütsel Bağlılığın Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkisi: İş-Aile Çatışmasının Rolü’ Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28, ss.1-20.
Özer, M. ve Özsoy Karabulut, Ö. (2003), ‘Yaşlılarda Yaşam Doyumu’ Geriatri, 6 (2), ss.72-74.
Özgener, Ş., Demirtaş, Ö. ve Ulu, S. (2013), ‘Kişi-Çevre Uyumu ile Sosyal Tembellik İlişkisinde Pozitif Psikolojik Sermayenin Aracı Rolü’, 1.Örgütsel Davranış Kongresi, ss.404-412, Sakarya: Sakarya Üniversitesi İşletme Fakültesi.
Pittinsky, T. ve Tyson, C. J. (2005), ‘Leader Authenticity Markers: Findings From A Study of Perceptions of African American Political Leaders’, İçinde W. L. Gardner, B. J. Avolio, & F. O. Walumbwa (Editörler) Authentic Leadership Theory and Practice: Origins, Effects and Development, ss. 253–280, Oxford, UK: Elsevier Science.
Plumed, A. B. G., Prado-Gascó, V. J., Badenes, L. V., López, A. O. ve Barrón, R. G. (2013), ‘The MOOD Questionnaire: Adaptation and Validation of the Spanish Version’, Psicothema, 25 (2), ss.252-257.
Recario, R. N.C., de Robles, M. B. B., Bautista, K. E. P. ve Pabico, J. P. (2015), Social Loafing Among Members of Undergraduate Software Engineering Groups: Persistence of Perception Seven Years After, Institute of Computer Science, University of the Philippines Los Banos, CoRR, 17 September 2015.
Rhodes, R. E. ve Conner, M. (2010), ‘Comparison of Behavioral Belief Structures in the Physical Activity Domain’, Journal of Applied Social Psychology, 40(8), ss.2105–2120.
Rode, J. C., Arthaud-Day, M. L., Mooney, C. H., Near, J. P., Baldwin, T. T., Bommer, W. H. ve Rubin, R. S. (2005), ‘Life Satisfaction and Student Performance’, Academy of Management Learning & Education, 4 (4), ss.421– 433.
Saeed, R., Shakeel, M. ve Lodhi, R. N. (2013), ‘Ethical Behavior and Employees Job Performance in Education Sector of Pakistan’, Middle-East Journal of Scientific Research, 18 (4), ss.524-529.
Safoora, F., Hamid, A. S., ve Mohsen, G. (2014), ‘A Study of the Relationship between Leadership Styles, Organizational Climate and Social Loafing (case study of employees in Golestan Company, Iran)’, International Journal of Research in Organizational Behavior and Human Resource Management, 2 (4), ss.145-151.
Shen, H. ve Huang, C. (2012), ‘Domestic Migrant Workers in China’s Hotel Industry: An Exploratory Study of Their Life Satisfaction and Job Burnout’, International Journal of Hospitality Management, 31, ss.1283-1291.
Tabak, A., Polat, M., Coşar, S. ve Türköz, T. (2012), ‘Otantik Liderlik Ölçeği: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması’ İş, güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(4), ss.89-106.
Taşdelen-Karçkay, A. (2016), ‘Family Life Satisfaction Scale-Turkish Version: Psychometric Evaluation’, Social Behavior and Personality, 44(4), ss. 631–640.
Thompson, B. ve Thornton, B. (2007), ‘Exploring Mental-State Reasoning as a Social–Cognitive Mechanism for Social Loafing in Children’, The Journal of Social Psychology, 147 (2), ss.159–174.
Valsania, S. E., León, J. A. M., Alonso, F. M. ve Cantisano, G. T. (2012), ‘Authentic Leadership and Its Effect on Employees’ Organizational Citizenship Behaviours’, Psicothetna, 24 (4), ss. 561-566.
Walumbwa, F. O., Avolio, B. J. Gardner, W. L., Wernsing, T. S. ve Peterson, S. J. (2008), ‘Authentic Leadership: Development and Validation of a Theory-Based Measure’, Journal of Management, 34:1, ss.89-126.
Wang, D-S. ve Hsieh, C-C. (2013), ‘The Effect of Authentic Leadership on Employee Trust and Employee Engagement’, Social Behavior and Personality, 41(4), ss.613-624.
Wang, H., Sui, Y., Luthans, F., Wang, D. ve Wu, Y. (2014), ‘Impact of Authentic Leadership on Performance: Role of Followers’ Positive Psychological Capital and Relational Processes’, Journal of Organizational Behavior, 35, ss.5-21.
Wong, C. A. ve Laschinger, H. K.S. (2012), ‘Authentic Leadership, Performance, and Job Satisfaction: The Mediating Role of Empowerment’, Journal of Advanced Nursing, 69 (4), ss.947-959.
Wong, C. A. ve Giallonardo, L. M. (2013), ‘Authentic Leadership and Nurse-Assessed Adverse Patient Outcomes’, Journal of Nursing Management, 21, ss.740-752.
Xiong, H-B. ve Fang. P. (2014), ‘Authentic Leadership, Collective Efficacy, and Group Performance: An Empirical Study in China’, Social Behavior and Personality, 42(6), ss.921-932
Ye, S. Yu, L. ve Li, K-K. (2012), ‘A Cross-Lagged Model of Self-Esteem and Life Satisfaction: Gender Differences among Chinese University Students’, Personality and Individual Differences, 52, ss.546–551.
Yerlisu Lapa, T., Ağyar, E. ve Bahadır, Z. (2012), ‘Yaşam Tatmini, Serbest Zaman Motivasyonu, Serbest Zaman Katılımı: Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenleri Üzerine Bir İnceleme (Kayseri İli Örneği)’ Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, X (2), ss.53-59
Yeşiltaş, M., Kanten, P. ve Sormaz, Ü. (2013), ‘Otantik Liderlik Tarzının Prososyal Hizmet Davranışları Üzerindeki Etkisi: Konaklama İşletmelerine Yönelik Bir Uygulama’ İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 42 (2), ss. 333-350.
Yetim, Ü. (1991), Kişisel Projelerin Organizasyonu ve Örüntüsü Açısından Yaşam Doyumu, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Ying, X., Li, H., Jiang, S., Peng, F. ve Lin, Z. (2014), ‘Group Laziness: The Effect of Social Loafing on Group performance’, Social Behavior and Personality: an International Journal, 42 (3), ss.465-472.
Zhaoa, X. R., Qub, H. ve Ghiselli, R. (2011), ‘Examining The Relationship of Work–Family Conflict to Job and Life Satisfaction: A Case of Hotel Sales Managers’, International Journal of Hospitality Management, 30, ss.46-54.