Ekolojik Farkındalığın Çevre Dostu Rekreasyon Davranışına Etkisi: Turizm Eğitimi Alan Öğrenciler Üzerine Bir Araştırma

Bu araştırmanın amacı, turizm eğitimi alan öğrencilerin ekolojik farkındalıklarının, çevre dostu rekreasyon davranışlarına etkisinin belirlenmesidir. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış ve veri toplama tekniği olarak anket kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye’de yükseköğretim kurumlarında turizm eğitim alan öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında 254 öğrenciye anket uygulanmış ve elde edilen veriler analize tabi tutularak yorumlanmıştır. Toplanan veriler ilgili istatistik programlarında doğrulayıcı faktör analizi, regresyon ve Anova analizleri yapılmış ve araştırmanın amacına uygun olarak yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda turizm eğitimi alan öğrencilerin ekolojik farkındalıklarının çevre dostu rekreasyon davranışlarını olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Ayrıca turizm eğitimi alan öğrencilerin okudukları bölümler ile çevre dostu rekreasyon davranışları arasında anlamlı bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Rekreasyon yönetimi, gastronomi ve mutfak sanatları bölümü okuyan öğrencilerin çevre dostu rekreasyon davranışlarının turizm işletmeciliği bölümüne göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre turizm öğrencilerinin ekolojik farkındalıkları ile çevre dostu rekreasyon davranışlarının yüksek olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ekolojik farkındalık, Çevre dostu rekreasyon davranışı, Turizm

___

Aldag, R. J. ve Fuller, S. R. (1993), “Beyond Fiasco: A Reappraisal of The Group Think Phenomenon and A New Model of Group Decision Processes”, Psychological Bulletin, 113(3), ss. 533-552.
Anderson, J. C. ve Gerbing, D. W. (1988), “Structural E4quation Modeling in Practice: A Review and Recommended Two-step Approach”, Psychological Bulletin, 103(3), ss. 411-423.
Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları. İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul.
Aytaç, M. ve Öngen, B. (2012), “Doğrulayıcı faktör analizi ile Yeni Çevresel Paradigma Ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi”, İstatistikçiler Dergisi, 5(1), ss. 14-22.
Başaran, İ. E. (2000). Örgütsel Davranış, İnsanın Üretim Gücü. Feryal Matbaası, Ankara.
Byrne, B. M. (2001), “Structural Equation Modeling with AMOS, EQS, and LISREL: Comparative Approaches to Testing For the Factorial Validity of a Measuring İnstrument”, International Journal of Testing, 1(1), ss. 55-86.
Chan, E. S. W. ve Hawkins, R. (2010), “Attitude Toward Semss in an International Hotel: An Exploratory Case Study”, International Journal of Hospitality Management, 29(4), ss. 641–651.
Chan, E. S. W., H. Alice. H., Chan, W. ve Okumuş, F. (2014), “What Drives Employees’ Intentions to Implement Green Practices İn Hotels? The Role of Knowledge, Awareness, Concern and Ecological Behaviour”, International Journal of Hospitality Management, 40, ss. 20-28.
Chawla, L. (1999), “Life Paths into Effective Environmental Action”, The Journal of Environmental Education, 31(1), ss. 15-26.
Clark, M., Riley, M., Wilkie, E., ve Wood, R. C. (1998). Research in Gand Writing Dissertations in Tourism and Hospitality, International Thomson Business Press.
Çakmak, A. Ç. ve Özkan, B. (2016), “Üniversite Öğrencilerinin Ekolojik Farkındalıkları İle Yeşil Tüketim Alışkanlıklarının Farklı Değişkenler Perspektifinden Karşılaştırılması: İnteraktif Bir Uygulama”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(8), ss. 3144-3170.
Dinler, Z. (1998). Bilimsel Araştırma ve İnternet’e Bağlı Bilgi Merkezleri El Kitabı, Ekin Kitapevi Yayınları, Bursa.
Flammer, C. (2013), “Corporate Social Responsibility and Shareholder Reaction: The Environmental Awareness of Investors”, Academy of Management Journal, 56(3), ss. 758-781.
Gadenne, D. L., Kennedy, J. ve Mckeiver, C. (2009), “An Empirical Study of Environmental Awareness and Practices in Smes”, Journal of Business Ethics, 84(1), ss. 45-63.
Georgel, J., M. ve Jones, G. R. (1997), “Experiencing Work: Values, Attitudes, Andmoods”, Human Relations, 50(4), ss. 393-416.
Gültekin, B. (2010), Faydacı-Hedonik Güdüler, Göz Atma Ve Marka Bilinirliğinin Anlık Alışverişe Etkisine İlişkin Bir Model Önerisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İşletme Ana Bilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Güney, S. (2009). Sosyal Psikoloji, Nobel Yayınları, Ankara.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. ve Tatham, R. L. (2006). Multivariate Data Analysis, Pearson Prentice Hall, New Jersey, USA.
Han, H., Hsu, L., Tzang, J. ve Sheu, C. (2010), “Application Of The Theory of Planned Behavior to Green Hotel Choice: Testing the Effect of Environmental Friendly Activities”, Tourism Management, 31(3), ss. 325-334.
Han, H., Hsu, L., Tzang J. ve Lee, J. (2009), “Empirical Investigation of The Roles of Attitudes Toward Green Behaviors, Overall Image, Gender and Age in Hotel Customers’ Eco-Friendly Decision-Making Process”, International Journal of Hospitality Management, 28(4), ss. 519-528.
Han, H.. Vekim, Y. (2010), “An Investigation of Green Hotel Customers’ Decision Formation: Developing An Extended Model Of The Theory of Planned Behavior”, International Journal of Hospitality Management, 29(4), ss. 659-668.
Han, H. ve Yoon, H. (2015), “Hotel Customers’ Environmentally Responsible Behavioral Intention: Impact of Key Constructs On Decision in Green Consumerism”, International Journal of Hospitality Management, 45, ss. 22-33.
Heiskanen, E. (2005), “The Performative Nature of Consumer Research: Consumers’ Environmental Awareness As An Example”, Journal of Consumer Policy, 28(2), ss. 179-201.
Kement, Ü. (2015), Doğaya Yönelik Gerçekleştirilen Rekreatif Etkinliklerde Tüketicilerin Çevre Dostu Rekreasyon Davranışlarının İncelenmesi: Kamping Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Rekreasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Kement, Ü. ve Güçer, E. (2015), “Kamping Yapan Bireylerin Çevre Dostu Rekreasyon Davranışlarına Ekolojik Tutum ve Rekreasyonel Motivasyon Değişkenlerinin Etkisinin İncelenmesi”, Journal of Recreation & Tourism Research, 2(3), ss. 16-27.
Kline, R. B. (1998), “Software Review: Software Programs for Structural Equation Modeling: Amos, EQS and Lisrel, Journal of Psycho Educational Assessment, 16(4), ss. 343-364.
Kollmuss, A. ve Agyeman, J. (2002), “Mindthegap: Why Do People Act Environmentally and What are the Barriers to Pro-Environmental Behavior?”, Environmental Education Research, 8(3), ss. 239-260.
Korhonen, K. ve Lappalainen, A. (2004), “Examining the Environmental Awareness of Children and Adolescents in The Ranomafana Region, Madagascar”, Environmental Education Research, 10(2), ss. 195-216.
Myers, W. H. (2000). A Structural Equation Model of Family Factors Associated With Adolescent Depression, Dissertation Abstracts International: Section B: The Sciences and Engineering, 61(3-B).
Newhouse, N. (1991), “Implications of Attitude and Behavior Research for Environmental Conser- Vation”, The Journal of Environmental Education, 22(1), ss. 26-32.
Nordlund, A. M. ve Garvill, J. (2002), “Value Structures Behind Proenvironmental Behavior”, Environment and Behavior, 34(6), ss. 740-756.
ÖSYM (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi) (2015), “Lisanslarda Bölümler Düzeyinde Öğrenci Sayıları”, http://www.osym.gov.tr/Eklenti/4580,17 lisansfoetpdf.pdf?0, (02.01.2015).
ÖSYM (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi) (2015), “Ön Lisanslarda Bölümler Düzeyinde Öğrenci Sayıları”, http://www.osym.gov.tr/Eklenti/4584,19-onlisansfoetpdf.pdf?0, (02.01.2015).
Özden, M. (2008), “Environmental Awareness and Attitudes of Student Teachers: An Empirical Research”, International Research in Geographical and Environmental Education, 17(1), ss. 40-55.
Özer, L., Kement, Ü. ve Gültekin, B. (2015), “Genişletilmiş Planlanmış Davranış Teorisi Kapsamında Yeşil Yıldızlı Otelleri Tekrar Ziyaret Etme Niyeti”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(4), ss. 59-85.
Rescoe, J. T. (1975). Fundemantal Research Statistics for The Behavioural Sciences, Holt Rinehart and Winston, New York.
Schermelleh-Engel. K., Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003), “Evaluating The Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of-Fit Measures, Methods of Psychological Research Online, 8(2), ss. 23-74.
Schleıcher, K. (1989), “Beyond Environmental Education: The Need For Ecological Awareness”, International Review of Education, 35(3), ss. 257-281.
Shao, A. T. (2002). Marketing Research: An Aid to Decision Making, Cincinnati, Ohio: South-Western/Thomson Learning.
Silah, M. (2005). Sosyal Psikoloji: Davranış Bilimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Song, H. J., Lee, C. K., Kang, S. K. ve Boo, S. J. (2012), “The Effect of Environmentally Friendly Perceptions on Festival Visitors’ Decision-Making Process Using An Extended Model of Goal-Directed Behavior”, Tourism Management, 33(6), ss. 1417-1428.
Stevens, J. P. (2012). Applied Multivariate Statistics for The Social Sciences, Routledge, London, England.
Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler Ve Lisrel Uygulamaları, Ekinoks Yayınları, Ankara.
Thapa, B. (2010), “The Mediation Effect of Outdoor Recreation Participation on Environmental Attitude-Behavior Correspondence”, The Journal of Environmental Education, 41(3), ss. 133-150.
Tutar, F. K. (2015), “Yeşil Ekonomi, Yeşil Turizm: Türkiye’de Turizm Sektöründe Yeni Trend Yeşillenen Oteller Projesi”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(13), ss. 328-352.
Tutar, H. (2014). Sosyal Psikoloji Kavramlar ve Kuramlar, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Wong, K. K. (2003), “The Environmental Awareness of University Students in Beijing, China”, Journal of Contemporary China, 12(36), ss. 519-536.
Zhang, Y., Zhang, H. L., Zhang, J. ve Cheng, S. (2014), “Predicting Residents' Pro-Environmental Behaviors at Tourist Sites: The Role of Awareness of Disaster's Consequences, Values, and Place Attachment”, Journal of Environmental Psychology, 40, ss. 131-146.