Türkiye'de Sosyoekonomik Faktörlerin Sağlık Hizmetlerine Erişime Etkisi: Logit Analizi

Bu çalışmada Türkiye örneğinden hareketle sağlık hizmetlerindeki eşitsizliklerin nedenlerinden hareketle hangi sosyo-ekonomik faktörlerin sağlık hizmetlerine erişimde etkili olduğunun analiz edilmesi amaçlamaktadır. Analizlerde, TÜİK tarafından gerçekleştirilen 2012 Türkiye Sağlık Araştırması verileri dikkate alınmış ve analizlerde İkili Lojistik Regresyon Yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonuçları, eğitim düzeyi ve gelir düzeyi düşük bireylerin sağlık hizmetlerine erişimlerinin zayıf olduğuna işaret etmektedir. Ayrıca, eğitim ve gelir düzeyinin düşük olması da sağlık hizmetlerine erişim olasılığının düşük olduğu anlamına gelmekte ve bu eşitsizlik önemli bir sorun teşkil etmektedir. Bununla birlikte, Genel Sağlık Sigortası Reformu sayesinde sigortalı sayısının artması beklenmekte ve böylelikle gelir düzeyi düşük insanların da sağlık hizmetlerine erişimlerinin daha iyi hale geleceği öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Health Economics, Inequality in Health, Logistic Regression

The Impact of Socioeconomic Factors on Access to Health Services in Turkey: A Logit Analysis

This study aims to determine the causes of inequalities in health and to analyze which socio-economic factors are effective on access to health services, by examining the Turkish case. In the analysis, The Turkey Health Survey 2012 micro data from TurkStat and Binary Logistic Regression Method were used. According to the analysis, it is determined that individuals who have lower education and income level are more likely to state poor health status. Also, it is observed that lower education and income level also means lower likelihood of accessing health care and this poses a significant problem against equity. However, income level becomes insignificant on access to healthcare with the sample of individuals stating poor health, probably as a result of increased health insurance coverage by the General Health Insurance Reform.

Keywords:

Health Economics, Inequality in Health, Logistic Regression,

PDF

___

Aday, L., & Andersen, R. (1981). Equity of Access to Medical Care: A Conceptual and Empirical Overview. Medical Care , 4.
Baker, J. L. and van der Gaag, J. (1993) Equity in health care and health care financing: evidence from five developing countries. In Equity in the Finance and Delivery of Health Care. An International Perspective, ed. E. van Doorslaer, A. Wagstaff and F. Rutten. Oxford Medical Publications, Oxford.
Culyer, A., & Wagstaff, A. (1993). Equity and equality in health and health care. Journal of Health Economics, 431-457.
Çelik, Y. (2004). Sağlıkta Eşitlik. Toplum ve Hekim , 9.
Dikmetaş, E. (2006). Sağlıkta Eşitlik/Eşitsizlik. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi , 2.
Erengin, H., Dedeoğlu, N. (1998). Sağlıkta eşitsizliğin gösterilmesi. Toplum ve Hekim, TTB Yayınları, 13 (2), 105- 109.
Eşiyok, B. (2012). Bölgesel Kalkınma, Yeni Bölgecilik Ve Bölgesel Kalkınma Araçları. Memleket Siyaset Yönetim, 17.
Gerdtham, U. (1997). Equity in Health Care Utilization. Econometrics and Health Economics: further tests on hurdle models and Swedish micro data , 303-319.
Le Grand, J. (1987). Equity, health, and health care. Social justice research,1(3), 257-274.
Le Grand, J. (1989). The strategy of equality. Allen & Unwin.
LeGrand, J. (1991). Equity and choice. New York.
Makinen, M., Waters, H., Rauch, M., Almagambetova, N., Bitrán, R., Gilson, L., ... & Ram, S. (2000). Inequalities in health care use and expenditures: empirical data from eight developing countries and countries in transition. Bulletin of the World Health Organization, 78(1), 55-65.
Marmot, M., Friel, S., Bell, R., Houweling, T. A., Taylor, S., & Commission on Social Determinants of Health. (2008). Closing the gap in a generation: health equity through action on the social determinants of health. The Lancet,372(9650), 1661-1669.
Min, J. W., Rhee, S., Lee, S. E., Rhee, J., & Tran, T. (2014). Comparative analysis on determinants of self-rated health among non-Hispanic White, Hispanic, and Asian American older adults. Journal of Immigrant and Minority Health, 16(3), 365-372.
Ministry of Health (2012), Türkiye Sağlık Sistemi Performans Değerlendirmesi 2011, Ministry of Health, Ankara: Sağlık Bakanlığı.Morris, S., Sutton, M., & Gravelle, H. (2005). Inequity and inequality in the use of health care in England: an empirical investigation. Social science & medicine, 60(6), 1251-1266.
Mooney, G. H. (1983). Equity in health care: confronting the confusion. Effective health care, 1(4), 179-185.O'Donnell, O., & Propper, C. (1991). Equity and the distribution of UK National Health Service resources. Journal of health economics, 10(1), 1-19.
Outka, G. (1975). Social Justice and equal access to health care. Perspec Biol med , 185.
Özdemir, P., & Karabulut, E. (2009). İl ve Bölgelere Göre Bebek Ölüm Hızlarındaki Değişkenliğin Gini Eşitsizlik Ölçüsü ile İncelenmesi: Sağlık Alanındaki Eşitsizliklerin Değerlendirmesi. Türkiye Klinikleri Biyoistatistik Dergisi, 1(2), 45.
Srivastava, D., & McGuire, A. (2015). Patient access to health care and medicines across low-income countries. Social Science & Medicine, 133, 21-27.
Şimşek, H., & Kılıç, B. (2012). Sağlıkta eşitsizliklerle ilgili temel kavramlar. Turkish Journal of Public Health, 10(2), 116-127.
TurkStat, (2016), Health Survey 2012, Turkish Statistical Institute, Publication Number: 4117, Ankara (in Turkish).
Van Doorslaer, E., Wagstaff, A., & Rutten, F. (1993). Equity in the Finance and Delivery of Health Care. Oxford: OUP.
Whitehead, M. (2000). The Concepts and Principles of Equity and Health. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe.
WHO, 2015a. http://www.who.int/topics/human_rights/en/
WHO, 2015b. From MDGS To SDGS: General Introduction, http://www.who.int/gho/publications/mdgs-sdgs/MDGs-SDGs2015_chapter1.pdf?ua=1
WHO, 2015c. State of inequality: reproductive, maternal, newborn and child health. http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/164590/1/9789241564908_eng.pdf
Worldbank, (2011). Health equity and financial protection datasheet: Turkey. Washington, DC: World Bank Group.
Worldbank, (2016), World Development Indicators Dataset, Available at: http://data.worldbank.org/data-catalog/world-development-indicators, 15.02.2016.