Ali ŞİMŞEK, Nilgün ÖZDAMAR, Gökçe BECİT, Kerem KILIÇER, Yavuz AKBULUT, Yusuf YILDIRIM

Türkiye’deki Eğitim Teknolojisi Araştırmalarında Güncel Eğilimler

Bu çalışmada, Türkiye’deki beş büyük üniversitede son on yıl içinde eğitim teknolojisi alanında tamamlanmış olan doktora tezlerinin genel bir değerlendirmesi yapılmıştır. Söz konusu tezlerin çok büyük bir bölümünün gerçekleştirildiği Anadolu, Ankara, Ortadoğu Teknik, Hacettepe ve Marmara üniversitelerinin yanısıra, Yükseköğretim Kurulu’nun kütüphanesinde tarama yapılarak amaca uygun toplam 64 tez belirlenmiştir. Bu tezlerin çoğuna doğrudan erişim sağlanmış; bunun olanaklı olmadığı durumlarda, tezler araştırmacıların kendilerinden ya da danışmanlarından elde edilmiştir. Ayrıca, ilgili üniversitelerde görev yapan eğitim teknolojisi alanındaki öğretim üyeleriyle de görüşülerek herhangi bir tezi inceleme kapsamı dışında bırakmamaya özen gösterilmiştir. Ulaşılan tezler biçim, içerik ve yöntem boyutlarıyla değerlendirilmiştir. Sonuçlar göstermektedir ki, eğitim teknolojisi araştırmalarının nicelik ve niteliği üniversitelere göre ciddi biçimde farklılaşmaktadır. Yaklaşık her dört tezden üçü yalnızca Ankara ve Anadolu üniversitelerinde tamamlanmıştır. Her üç araştırmadan ikisi deneysel modelde yapılmış ve orta düzey istatistiksel teknikler kullanılmıştır; geriye kalan araştırmalar ise genel tarama modeline ve başlangıç düzeyindeki istatistiksel tekniklere dayanmaktadır. Araştırmaların tamamına yakın bir bölümü örgün eğitim sisteminde öğrenim görmekte olan denek ya da katılımcılar üzerinde yapılmıştır, yalnızca birkaç araştırma örgün eğitim sisteminin dışındaki eğitsel ortamlarda tamamlanmıştır. Bilgi toplama aracı olarak deneysel modeldeki araştırmalarda çoğunlukla başarı testleri ve tutum ölçekleri kullanılmış ve bunlar için genellikle orta düzeyde güvenirlik katsayıları rapor edilmiştir. Tarama araştırmaları ise anket uygulaması, örnekolay incelemesi ve içerik çözümlemesini temel almıştır. Eğitim teknolojisi içinde alt çalışma konusu olarak bilgisayarlı sistemlerde öğrenme ağırlıklı görünmekte, bunu öğretim tasarımı değişkenleri ve öğrenme yaklaşımlarıyla ilgili araştırmalar izlemektedir. İncelenen tezler; Türkiye'de eğitim teknolojisi alanıyla ilgili birçok konuda henüz çalışma yapılmadığını, varolan çalışmalarda da özellikle iç ve dış geçerlik bakımından ciddi sorunlar bulunduğunu ortaya koymuştur.

PDF

___

Alkan, C. (1997). Eğitim teknolojisi (5. baskı). Ankara: Anı.

Caffarella, E. P. (1991). Doctoral research in instructional design and technology: A directory of dissertations 1987-1988. Washington, DC: Association for Educational Communications and Technology.

Caffarella, E. P. (1999). The major themes and trends in doctoral dissertation research in educational technology from 1977 through 1998. Stanford, CA: ERIC Clearinghouse in Information Resources (ED 436178).

Caffarella, E. P. (2000). Doctoral Dissertation Research in Educational Technology: The Themes and Trends from 1977 through 1998. In R. M. Branch & M. A. Fitzgerald (Eds.), Educational Media and Technology Yearbook: 2000. Englewood, CO: Libraries Unlimited.

Caffarella, E. P. ve Sachs, S. G. (1988). Doctoral research in instructional design and technology: A directory of dissertations 1977-1986. Washington, DC: Association for Educational Communications and Technology.

Caffarella, E. P. ve Sachs, S. G. (1990a). Doctoral dissertations in instructional design and technology, 1977 to 1988. Educational Technology: Research and Development, 38(3).

Caffarella, E. P. ve Sachs, S. G. (1990b). An analysis of doctoral dissertation productivity in instructional design and technology from 1977 to 1988 Educational Media and Technology Yearbook: 1991. In B. Branyan-Broadbent & R. K. Wood (Eds.), Englewood, CO: Libraries Unlimited.

Huang, C. (1979). Monograph of doctoral studies in educational technology: 1960-1970. New York, NY: City University of New York, York College, Center for Educational Technology. (ERIC Document Reproduction Service, ED 184 555)

Huang, C. (1980). Analysis of doctoral production in educational technology: 1960-1970. Educational Communications and Technology Journal, 28(1).

Kirschner, C. D., Mapes, J. L. & Anderton, R. L. (1975). Doctoral research in educational media 1969-1972. Stanford, CA: ERIC Clearinghouse in Information Resources.

Moldstad, J. (1956). Doctoral dissertations in audio-visual education [1921-1956]. Audio-Visual Communication Review, 4(2), 291-333.

Moldstad, J. (1958). Doctoral dissertations in audio-visual education: Supplement I [1956-1957]. Audio-Visual Communication Review, 6(1), 33-48.

Moldstad, J. (1959). Doctoral dissertations in audio-visual education: Supplement II [1957-1958]. Audio-Visual Communication Review, 7(2), 142-153.

Moldstad, J. (1961). Doctoral dissertations in audio-visual education: Supplement III [1958-1960]. Audio-Visual Communication Review, 9(4), 220-229.