Anne Tutumlarına Göre Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Ahlaki ve Sosyal Kural Bilgilerinin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı anne tutumlarına göre okulöncesi dönemdeki çocukların ahlaki ve sosyal kural bilgilerinin farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Araştırmanın çalışma evrenini Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı özel ve resmi kurumların anaokulları ve anasınıflarına devam eden çocuklar ve anneleri oluşturmuştur. Anaokulu ve anasınıfına devam eden çocuklar arasından yansız atama yöntemi kullanılarak belirlenen toplam 302 çocuk ve annesi araştırma örneklemi olarak alınmıştır. Araştırmada annelerin tutumlarını belirlemek için “Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutumu Ölçeği (PARI)” ve çocukların ahlaki ve sosyal kural bilgilerini tespit etmek için ise Smetana (1981) tarafından geliştirilen resimler kullanılmıştır. Okulöncesi dönemdeki çocukların ahlaki ve sosyal kural bilgisi puan ortalamalarının anne tutumlarına göre değişip değişmediğini incelemek için elde edilen verilere “Mann Withney-U testi ve t testi” uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre annelerin demokratik tutumu çocukların ahlaki ve sosyal kurallarla ilgili bilgi düzeylerini olumlu yönde etkilerken aşırı koruyucu ve ev kadınlığı rolünü reddetme tutumu ise olumsuz yönde etkilemektedir

Anahtar Kelimeler:

Antalya

The aim of this research is to examine whether there is an affect on their mother’s attitudes on preschool children’s moral and social knowledges. The sample of this study consists of children who are enrolled in private and state nursery schools, nursery classes and mothers of children educated in those schools which belong to Antalya Local Education Authority. In this research, to identify the mothers’ attitudes, PARI- The Scale of Family Life and Child Growth was used. To determine children’s moral and social knowledges, the pictures, which were developed by Smetana (1981) were used. To analyze the data, “Mann Whitney-U test and t” test were used to elucidate the changes on the scores of children’s moral and social knowledges in terms of their mothers’ attitudes. The findings indicate that moral and social knowledges of children were affected positively in accordance with mothers’ attitudes. However, the children’s knowledges were affected in negatively if their mothers’ attitudes towards children are in depressive and in excessive protective style.

Keywords:

Antalya,

PDF

___

Aksoy, A. B. (2005). Farklı Kültürlerde Ebeveynlik. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13 (2) 333-338. Web: www.ksef.gazi.edu.tr/dergi 2.7.2006 tarihinde alınmıştır. Arı, R. (2003). Gelişim ve Öğrenme. Konya: Atlas Kitabevi. Aydın, M. Z. (2003). Ailede Ahlak Eğitimi. C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7 (2) 125-158. Web: www.cumhuriyet.edu.tr/edergi 3.7.2006 tarihinde alınmıştır. Aydın, A. (2000) Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti. Cüceloğlu, D. (1991). İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi. Çiftçi, O. (1991). Çocuğun Sosyalleşmesinde Ailenin Rolü. Aile ve Toplum Dergisi, 1 (2) 19-21. David, J. (1992) The Moral Child. Good Housekeeping, 215 (3) 188-200. Dönmezer, İ. (1999). Ailede İletişim ve Etkileşim. İstanbul: Sistem Yayıncılık. Dunn, J. ve Munn, P. (1985). Becoming a family member: Family conflict and the development of social understanding in the second year. Child Development, 56, 480-492. Gönüllü, M. ve İçli, G. (2001). Çalışma Yaşamında Kadınlar: Aile ve İş İlişkileri. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 25 (1) 81-100. Web: www.cumhuriyet.edu.tr/edergi 1.7.2006 tarihinde alınmıştır. Johnson, J. E. ve McGillicuddy-Delisi, A. (1983). Family environment factors and children’s knowledge of rules and conventions”, Child Development, Vol: 54, 218-226. Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. LeCompte, G., LeCompte, A. ve S. Özer (1978). Üç Sosyo-Ekonomik Düzeyde Ankara’lı Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumları: Bir Ölçek Uyarlaması. Psikoloji Dergisi, 1: 5-8. Nobes, G. ve Pawson, C. (2003). Children's understanding of social rules and social status. Merrill-Palmer Quarterly, 49 (1) 77-100. Özeri, Z. N. (1994) Okulöncesi Dönemde Ahlak Gelişimi ve Eğitimi (Annenin Çocuk Yetiştirme Tutumlarının Beş Yaş Çocuğunun Adalet Gelişimine Etkisinin Araştırılması). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Selçuk, Z. (1997). Eğitim Psikolojisi (Gelişim-Öğrenme). Ankara: Pe-Gem Yayınları. Smetana, J. G. (1981). Preschool children's conceptions of moral and social rules. Child Development, Vol: 52, 1333-1336. Smetana, J. G. ve Braeges, J. L. (1990). The development of toddlers' moral and conventional judgments. Merrill-Palmer Quarterly, 36, 329-346. Smetana, J.G., Schlagman, N. ve Adams, P. W. (1993). Preschool children’s judgments about hypothetical and actual transgressions. Child Development, 64, 202- 214. Anne Tutumlarına Göre Okulöncesi Dönemdeki Çocukların Ahlaki ve Sosyal Kural Bilgilerinin İncelenmesi 557 Smetana, J. G. (1999). The role of parents in moral development: A social domain analysis. Journal of Moral Education, 28 (3) 311-321. Usta, A. (2004). Çocuğun Ruhsal Süreçleri Üzerinde Ailenin Etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 5 (7). Web: http://web.inonu.edu.tr/~efdergi/Usta.htm 1.8.2006 tarihinde alınmıştır. Ülgen,G.ve Fidan, E. (2003). Çocuk Gelişimi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. Yavuzer, H. (1993). Ana Baba ve Çocuk. Ankara: Remzi Kitabevi. Yazar, N. A. (2004). Anne Babanın Çocuklara Karşı Tutum ve Davranışlarının Önemi. T.C. Artvin Valiliği Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü. Yayım No: 17. Web: www.orgm.meb.gov.tr/Rehberlik/RAM2006 1.7. 20006 tarihinde alınmıştır. Yörükoğlu, A. (1996a). Gençlik Çağı/Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunlar. İstanbul: Özgür Yayınları. . (1996b). Çocuk Ruh Sağlığı. İstanbul: Özgür Yayınları.