FİNANSAL DEREGÜLASYONUN 1989–2001 TÜRKİYE EKONOMİSİ ÜZERİNE ETKİLERİ: KASIM 2000 VE ŞUBAT 2001 KRİZLERİ

II. Dünya savaşından sonra başlayan ve günümüzde de devam etmekte olan dünya finans piyasalarında yaşanan hızlıdeğişim ekonomik entegrasyonu gerçekleştirmeye çalışmaktadır. Teknoloji, iletişim, ulaşım alanlarında gerçekleşen yenilikler sermayenin daha hızlıhareket etmesine yol açmaktadır. Bu hızlıdeğişimin iki aktörü vardır. Gelişmişülkeler, azalan ekonomik karlarınıarttırmaya çalışmışlar, azgelişmişülkeler ise III. Dünya borç krizi patlak verdikten sonra bu duruma çözüm bulmak için likidite elde etmeye ve bu yüzden sermaye elde etmeye yönelik düzenlemelere gitmişlerdir. Bu durumda tavsiye edilen faiz oranlarınıüzerindeki baskıların kaldırılıp sermaye ve tasarruf artırımına gidilmesidir. Bu bağlamda, finansal deregülasyon -liberalizasyon- kapsamında finansal araçlarda varolan düzenlemelerin ve kanunların hafifletilerek tasarruf artışına gitmek ve nihai olarak iktisadi istikrarıyakalamak arzulanan hedefler olmuştur. Bu çalışmanın amacı, finansal deregülasyon ve fon akımlarıkonularında teorik çalışma yapmak ve finansal deregülasyon sürecinde Türkiye’nin 1980 sonrasıyaşadığıekonomik değişimi gözden geçirmektir. En son olarak, dünya finansal piyasalarına entegrasyonda yaşanılan Kasım ve Şubat finansal krizleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Finansal Baskılama Kuramı, Finansal deregülasyon- Finansal Liberalizasyon, 1994, 2000 ve 2001 Finansal Krizleri

Starting after II.World War and having still continued throughout our years, the rapid changes existed in world financial markets have tried to success in the economic integration. Innovations occured in technologhy, communication and transportation caused capital to move faster than used to be. These rapid changes have two actors. Developed countries tried to increase the diminishing economic profit, and the developing countries took measures focusing to obtain liquidity and so capital accumulation after Thirth World Debt problems occured in order to solve the debt problems. Under this circumcstances, rising capital and savings ratios by lifting of repression over interest rates has been advised to these developing countries. In this context, under financial deregulation, the rise in savings and the ultimately achieving economical stability became the demanding aim by the narrowing of regulation and laws embodied on financial intermadites. The aim of this study is that the subjects of financial deregulation have been analyzied generally and economic change in Turkey experienced after 1980 has been reviewed. Finally,1994 and November 2000 –February 2001 financial crisis resulted in the integration of world financial markets has been studied.

Keywords:

Theory of Financial Repression, Financial Deregulation- Liberalization, 1994, 2000 and 2001 Financial Crisis,

PDF

___

Adelman, Irma ve Erinç Yeldan “ The Minimal Conditions for a Financial Crisis: A Multiregioanal Intertemporal CGE Model of the Asian Crisis”, World Development, 28(6), Haziran 2000,s. 1087-1100.
Akdiş, Muhammet, Para Politikalarının Ekonomik İstikrar Üzerideki Etkinliği ve Türkiye, Afyon, Kocatepe Üniversitesi Yayınları,No:2, 1996
Akyüz,Yılmaz ve Korkut, Boratav, “ The Making of the Turkish Crisis”, UNCTAD, http:www.bagimsizsosyalbilimciler.org/yazilar/AkyuzBoratav.htm, 27.02.2002 Cenevre
Bahçeci, Ayşe Sema, Ortodoks ve heterodoks istikrar programları: Seçilmiş ülke örnekleri ve 1994 Türkiye Deneyimi. Ankara: DPT. EMSAGM, Temmuz 1997.
Birinci, Yüksel, , “Döviz Piyasası İstikrarına Yönelik Öneriler”, Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Yıl:35, Sayı:1,1998
Boratav, Korkut, “ 1980-2000: Financial Liberalization, Macroecononimic, (In) Stability, and Patterns of Distribution”, Version December 2001, http://www.bilkent.edu.tr/%7Eyeldane/B&YCEPA2002.PDF, 03.03.2003
Blejer, M. ve Sagari, S., “Sequencing the Liberalization of Financial Markets”, Finance and Development, March,1988.
Ekinci, N., “Dynamics of Growth and Crisis in the Turkish Ekonomy (in Turkish)” Toplum ve Bilim, No.77,1998.
Gian, Le Hong, “Financial Openness and Financial Integration”, Asia Pasific Press 2000-00-4, http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/documents/APCITY/UNPA N003365.pdf, 20.05.2005
Gültekin, Bülent,”Krizin Nedeni: Reel Dengelerde Bozulma”, ”, 1992’den 2001’e Ekonomik Kriz, sayı.14, 1994, Mayıs,2001, www.tusiad.org.tr/yayin/gorus/47/16.pdf, 10.12.2002
Kar, Muhsin, “ Türkiye’ye Yönelik Sermaye Hareketleri ve Krizler” http://www.dtm.gov.tr/ead/DTDERGI/temmuz2003/sermaye%20hareketler i.htm, 13.04.2003
Oksa, Suna, “ Finansal Piyasalarda Yeni Yasal Düzenlemeler (Reregülation) İhtiyacı ve Türk Finans Sistemi”, http://bsy.marmara.edu.tr/TR/makaleler/finansal.htm, 10.09.2004
Ongun, M.Tuba, “ Finansal Globalleşme”, Ekonomik Yaklaşım,G.Ü., İ.İ.B.F., Cilt4, Sayı9,1993.
Voyvada Ebru ve YELDAN Erinç,” Türkiye Ekonomisi İçin Kriz- Sonrası Alternatif Uyum Stratejileri” , http://www.bilkent.edu.tr/~yeldane/V&Yerc2002_1.pdf , 04.04.2002
Yülek Murat A., “ Financial Liberalization and the Real Economy: The Turkish Experience”, Capital Market Board of Turkey, 2000, s.5.
Wahba Jacline ve Mohıeldın Mahmoud, “ Liberalizing Trade in Financial Services: The Uruguay Round and The Arab Countries”, World Development Vol.26, No. 7, 1998.
Williamson John, November 12, 1998, “Whither Financial Liberalization”, http://www.iie.com/publications/papers/paper.cfm?ResearchID=323, 08.08.2005
Yay Turan, Gülsün Gürkan Yay ve Ensar Yılmaz. (2001), Küreselleşme Sürecinde Finansal Krizler ve Finansal Düzenlemeler, İstanbul Ticaret Odası Yayınları, No: 2001–47, İstanbul.
Yıldırım, Zekeriya (1998), “Türkiye Dünyanın Neresinde?”, Açık Oturum, İktisat Dergisi, Sayı:380, (Temmuz–1998), s.136-.139.