Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Özel Soruşturma Usulleri Sonucunda Düzenlenen İddianame ve İddianame Yerine Geçen Belgelerin İadesi

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu, soruşturma yapmak ve iddianame düzenlemek görevini münhasıran Cumhuriyet savcısına vermiştir. Ancak gerek Anayasa gerekse özel statüdeki birtakım kanunlar, bazı kişilerin işlemiş olduğu özel nitelikteki bazı suçların soruşturmasını yürütmek, soruşturma sonunda suç işlendiği yönünde yeterli şüphe bulunduğu kanısına varılırsa elde edilen delil ve iddiaları muhakeme mercileri önüne taşımak görevlerini, Anayasa ya da kanunlarda gösterilen kişi veya kurullara bırakmıştır. Bu çalışmamızda, Anayasada düzenlenen “meclis soruşturması” kurumu başta olmak üzere soruşturma yapmak ve iddiada bulunmak yetki ve görevi konusundaki istisnai düzenlemeler ile özellikle Cumhuriyet savcısı dışındaki kişi veya heyetlerin düzenlediği iddia-name yerine geçen belgeler ve bunların iade edilmesi konusu tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Meclis soruşturması, İddianamenin iadesi, İddianame yerine geçen belgeler, Özel soruşturma usulleri, Yüce Divan

Retrocession of the Indictments and the Documents Edited at the End of the Exclusive Investigation Practices in Turkish Criminal Procedure Law

The Criminal Procedure Law No. 5271 has assigned making investigation and indictment task only to the public prosecutor. Yet, constitution as well as some laws in special statue, have left the task for making investigation of some crimes which have special attributes; had been come to conclusion that gained enough suspicion about crime comitment, than carrying these claims and evidence to discernment authorities. In our study, the issues in which exceptional executions about making inestigation an claims authority and task, whivh was arranged especially in constitution as “parlimantary investigation” foundation as well es rendering the documents taking place of indictment dovument tahat individuals and committees arranged without public prosecutor have been discussed.

Keywords:

Parlimentary investigation, The documents substitutes for indictments, The documents substitutes for indictments, Special investigation, Supreme Court,

PDF

___

AYDIN, Murat, “İddianamenin Unsurları ve İadesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2006, Cilt X, Sayı 1, 2, s. 367-416.
BİRTEK, Fatih, Ceza Muhakemesinde İkrar, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
CENGİZ, Serkan, DEMİRAĞ, Fahrettin, ERGÜL, Teoman, McBRİDE, Jeremy ve TEZCAN, Durmuş, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Ceza Yargılaması Kurum ve Kavramları”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Ankara, 2008, s. 154-161.
CENTEL, Nur/ZAFER, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 19. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2020.
CİN, Onursal, Ceza Muhakemesi Hukuku Temel Bilgiler, Palet Yayınları, Konya, 2015.
ERTEM, Burcu, Kamu Davasının Açılması ve İddianamenin İadesi, Yüksek Lisans Tezi Ankara, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007.
ERTEN, Burcu, “Ceza Muhakemesi Kanununda İddianamenin İadesi”, Hukuk Gündemi, S. 2, Ankara, 2005 s. 68-71.
EVİK, Vesile Sonay, “İddianamenin İadesi”, Ord. Prof. Dr. Sulhi Dönmezer Armağanı, Cilt II, Ankara, 2008, s. 811-829.
FEYZİOĞLU, Metin, Meclis Soruşturması, Ankara, Savaş Yayınları, 2006,
GÖKCAN, Hasan Tahsin, ARTUÇ, Mustafa, Kamu Görevlisi ve Özel Soruşturma Usûlleri (Memur Yargılaması), Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2008.
GÖKCEN, Ahmet/BALCI, Murat/ALŞAHİN, Mehmet Emin/ÇAKIR, Kerim, Ceza Muhakemesi Hukuku, 4. Baskı, Adalet Yayınları, İstanbul, 2020.
GÜLTEKİN, Özkan, İddianame ve İddianamenin İadesi, 2. Baskı, Seç-kin Yayınları, Ankara, 2021.
GÜLTEKİN, Özkan, “Anayasa Mahkemesinin Yüce Divan Sıfatıyla Yaptığı Yargılamada İddianamenin İadesi ve İtiraz Kanun Yolu”, Terazi Hukuk Dergisi, 2011, Cilt 6, Sayı 54, s. 15-24.
GÜRGEN, Lütfi, “2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu’nda Görevi Kötüye Kullanma Suçunun Soruşturma Usulü”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 2018, Yıl 6, Sayı 11, s. 145-168.
KAYA, Kamuran, “6216 Sayılı Kanun Kapsamında Yüce Divan Yargı-laması”, İstanbul Barosu Dergisi, 2012, Cilt 86, Sayı 6, s. 255-264.
KAYA, Mehmet, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Bağlamında Soruşturma Evresinde Adil Yargılanma Hakkı, Doktora Tezi, Ankara, Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, 2014.
KARAKURT, Ahu, “Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda İddianamenin İadesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2009, S. 82, s. 1-31.
KUNTER, Nurullah/YENİSEY, Feridun, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 11. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2000.
KUNTER, Nurullah/YENİSEY, Feridun/NUHOĞLU, Ayşe, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, (Ceza Muhakemesi Hukuku), 15. Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul, 2006.
KUNTER, Nurullah/YENİSEY, Feridun/NUHOĞLU, Ayşe, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, (Ceza Muhakemesi Hukuku), 15. Baskı, Beta Basım Yayım, İstanbul, 2010.
MESCİ, Hatice/AYDIN, Vahdettin, “Yükseköğretim Kurumlarında Çalışan Kamu Görevlilerinin Ceza Soruşturma Usûlü”. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2017, Cilt 7, Sayı 2, s. 1-91.
ÖZBEK, Veli Özer/DOĞAN, Koray/BACAKSIZ, Pınar, Ceza Muhakemesi Hukuku, 13. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2020.
ÖZEN, Mustafa, “Kamu Davası Açma Konusunda Benimsenen İlkeler, Cumhuriyet Savcısının Takdir Yetkisi ve İddianamenin İadesi”, Ankara Barosu Dergisi, 2009, Sayı 3, s. 17-28.
ÖZEN, Mustafa,“1982 Anayasasına Göre Yüce Divan Yargılamasındaki Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Türk Hukuk Dergisi, Ocak 2018, Sayı 17, s. 23-36.
ÖZTÜRK, Bahri/ERDEM, Mustafa Ruhan, Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 9. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2006.
ÖZTÜRK, Bahri/TEZCAN, Durmuş/ERDEM, Mustafa Ruhan/SIRMA GEZER, Özge/SAYGILAR KIRIT, Yasemin F.,/ALAN AKCAN, Esra,/ÖZAYDIN Özdem/ERDEN TÜTÜNCÜ, Efser/ALTINOK VILLEMIN, Derya/TOK, Mehmet Can, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara, 2020.
ÖZTÜRK, Bahri, (1995), “Bir Ceza Mahkemesi Olarak Anayasa Mahkemesi “Yüce Divan””, Anayasa Yargısı, Ankara, Sayı 12, s. 59-108.
PINAR, İbrahim, 4483 Sayılı Kanuna göre Memur Suçlarında İdari ve Adli Soruşturma Usûlleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2009.
PRADEL, Jean: “Çağdaş Sistemlerde Karşılaştırmalı Ceza Usulü, ISIC Kolokyumlarının Sentez Raporu”; (Çev.) Sulhi DÖNMEZER, Çağdaş Sistemlerde Karşılaştırmalı Ceza Usulü, İstanbul, 2000.
ŞAHİN, Cumhur/GÖKTÜRK, Neslihan, Ceza Muhakemesi Hukuku Cilt I, 11. Baskı, Ankara, 2020.
TOROSLU, Nevzat/FEYZİOĞLU, Metin, Ceza Muhakemesi Hukuku, 20. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2020.
ÜNVER, Yener/HAKERİ, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 17. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
YANIK, Murat, Yüce Divan, Derin Yayınları, İstanbul, 2018.
YENİSEY, Feridun/NUHOĞLU, Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, 8. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2020.
YENİSEY, Feridun, Uygulanan ve Olması Gereken Ceza Muhakemesi Hukuku–Duruşma ve Kanun Yolları, 2. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 1990.
YILDIRIM, Akif, Bireysel Başvuruda Ceza Yargılamasını İlgilendiren Kararlar,: EPAMAT Basın Yayın, 2017.
YURTCAN, Erdener, Ceza Yargılaması Hukuku, 16. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2019.