Yusuf DURAK, Cihan ERTÜRK, Birol ÖZKALP, Rüstem DUMAN

Hamam böceklerinin (Blattodea: Blattidae) patojen bakteriler yönünden araştırılması

Bu çalışmada, ev ve hastahane ortamlarından yakalanan hamam böceklerinin, patojen ve potansiyel patojen bakteriler yönünden mekanik vektör rolü araştırılmıştır. Ev ortamlarından 59 ve hastahane ortamlarından 54 olmak üzere, 113 adet hamam böceği toplanmıştır. Toplanan 113 örneğin 40'ı (% 35.4) Blatella germanice, 38'i (%33.6) Blatta orientalis ve 357 (%31.0) Periplaneta americana türü olarak teşhis edilmiştir. Ev ortamlarından toplanan 59 örneğin 35'inden (%59) Escherichia coli bakteri türü izole edilirken, 24'ü (%41) steril bulunmuştur. Hastahane ortamlarından toplanan 54 örneğin 34'ünden (%63) E.coli, 8'inden (%15) E.coli+Proteus vulgaris, 5'inden (%9) P.vulgaris, 2'sinden (%4) Klebsiella pneumoniae bakteri türieri izole edilirken, 5'i (%9) steril bulunmuştur. Bulgular, hamam böceklerinin bazı patojen bakterilerin neden olduğu enfeksiyonların yayılmasında rol oynayabileceklerini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler:

bakteriler, Blattidae, bakteriyel hastalıklar, halk sağlığı, hastalık vektörü

Investigation of cockroaches (Blattodea: Blattidae) in respect to pathogen bacteria

In this study, the role of cockroaches as mechanic vector for pathogen and potential pathogen bacteria that caught from hospitals and houses surroundings were investigated. 59 from houses surroundings and 54 from hospitals surroundings, total 113 number of cockroaches were collected. 40 of 113 samples (35.4%) were Blatella germanica, 38 of 113 (33.6%) were Blatta orientalis and 35 of 113 (31%) were Periplaneta americana. Escherichia coli were isolasted from 35 of 59 (59%) house's cockroaches and 24 of 59 (41%) house's cockroaches were founds sterile. 'From 34 of 54 (63%) hospital's cockroaches E.coli, from 8 of 54 (15%) E.coli+Proteus vulgaris, from 5 of 54 (9%) P.vulgaris, from 2 of 54 (4%) Klebsiella pneumoniae were isolated and 5 of 54 (9%) were found sterile. The result showed that, cockroaches could play role of pathogen bacteria which couse of infections to spread out.

Keywords:

bacteria, Blattidae, bacterial diseases, public health, disease vectors,

___

1. Barker, W.B., Springthorpe, E.G. A Concise Biology. Longmans, Green and Co Ltd. 48 Grosvenor Street, London, (1966).

2. Lodos, N. Türkiye Entomolojisi-I. E. Ü. Ziraat Fak. Yayınları. Yayın No: 282, Bornova-İzmir, (1983).

3. Lambert, M.R. Biology for Junior Forms. Third Edition. Macmillan and Co Ltd, London, (1965).

4. Çetin, E.T., Ang, Ö., Töreci, K. Tıbbi Parazitoloji. İst. Üniv, Tıp Fak. Yayınları, İstanbul, (1978).

5. Bilgehan, H. Klinik Mikrobiyoloji Pratiği. Ege Üniv. Matbaası, İzmir, (1965).

6. Anonim. Gıda-Su Kültür Vasatları El Kitabı. Ayyıldız Matbaası A. Ş, Ankara, (1979).

7. Anonymous. The Oxoid Manual. Fifth Edition. Oxold Limited. Wate Road. Basing Stoke. Hamshire, (1982).

8. Fotedar, R., Nayar, E., Samantray, J.C. Cockroaches as Vectors of Pathogenic Bacteria. Journal of Communicable Diseases. 21:4, 318-322, (1989).

9. Cloarec, A., Rivault, C., Fontaine, F., Le Guyader, A. Cockroaches as Carriers of Bacteria in Multifamily Dwellings. Epidemiol. Infect. (England), 109 (3), 483-490, (1992).

10. Rivault, C., Cloarec, A., Le Guyader, A. Bacterial Load of Cockroaches in Relation to Urban Environment. Epidemiol. Infect. (England), 110 (2), 317-325, (1993).