FRANSIZLARIN ROLAND DESTANI’NDA DİNSEL BAĞNAZLIK VE TARİHİ OLAYLARIN ÇARPITILMASI

Bu çalışmada tarihte cereyan eden belli bir olayın dinsel bağnazlıktan dolayı tarihi gerçekliğe aykırı olarak anlatılmasına iyi bir örnek oluşturan Fransızların en eski destanı Roland Destanı’nı (Chanson de Roland/ Yıl:1100) ele aldık. Fransız Edebiyatında Doğu’nun ele alınması Orta Çağ’a kadar uzanır. Doğu kavramı, yüzyıllar boyunca çeşitli biçimlerde geliştirilmiştir. Orta Çağ Hıristiyanları, Hz. İsa’nın doğduğu kutsal toprakları Müslüman Türklerin elinden alma ülküsüne sahiptiler. Bundan dolayı adı konulmuş ya da konulmamış birçok Haçlı Seferi yapmışlardır. İşte bunun gibi, “Chansons de geste” adlı genel Fransız destanlarının bir bölümü olan Chanson de Roland (Roland Destanı) da Fransız Kral Charlemagne’ın önderliğinde Fransızlar pagan olarak niteledikleri Endülüslü Müslümanlardan İspanya’yı tekrar fethetme (Reconquista)ye girişmişlerdir (Göker, 1971: 3). Fransızların bu Roland Destanı, Fransız Kral Charlemagne’ın 778 yılında İspanya’daki Müslümanlara karşı yaptığı Haçlı Heferini anlatır. Tarihte Hıristiyan Fransız askerleri, Fransa’ya geri dönmek için Pirene Dağları’ndan geçerken Hıristiyan Basklılar tarafında pusuya düşürülüp yok edildiler. Bu kanlı çarpışmada, Fransız Kralı’nın yeğeni Roland da öldürüldü. Fransız Edebiyatının ünlü destanlarından birisi olan Roland Destanı onun için yazıldı. Bu destanda, Roland’ın, öldürüldüğü sıradaki kahramanlığı dile getirilmektedir. Tarihler, Charlemagne’ın, Saragosa’da yenilgisinden sonra Fransa’ya doğru çekilirken, Pirene Dağları’nın en dar geçidi olan Roncevaux’da pusuya düşürüldüğünü, Fransızların bu beklenmedik baskın sırasında çok büyük kayıplar verdiğini, hatta askerlerinin hemen hemen tamamının öldürüldüğünü yazarlar. Burada ilginç olan, baskını yapan Hıristiyan Basklılar idi. Fakat tarih içinde büyük bir mitoloji meydana geldi ve destanda düşman, Hıristiyan Basklılar iken Müslüman Araplar oldu. Bu, dini fanatizmin, tarihi olayları nasıl çarpıttığını göstermektedir.

THE RELIGIOUS FANATISM IN THE SONG OF ROLAND AND THE ALTERATION OF HISTORICAL EVENTS

In this study, we would like to handle The Song of Roland, the oldest epope of French literature constituting a good and interesting example for the anachronic narration of a given historicalevent, which occured in the history. The existence of the Orient in the French literature dates back to the Middle Age. In this period, the religious feelings play a great role on the comprehension of the Orient. The Christians of the Middle Age were aspiring to go to the Holy Land, where Jesus Christ was born, and they aimed to retrieve the Holy Sepulchre of Jesus Christ from the Turks. This situation would increase the Crusades. In The Song of Roland (French: La Chanson de Roland), it was told that the campaigns of the French King Charlemagne were made againts the Muslims of Saragosse, also named as “Saracens”. This French epope describes the story of this crusade of Charlemagne against the Muslim Saracens in Spain. The content of the poem passes beyond the historical event: The Basque Christians, who destroyed Charlemagne’s Frankish army at Roncevaux Pass in the mountains of the Pyrenees, were transformed into Muslim Saracens presented as pagan in The Song of Roland. This epope shows us how the religious fanatism transformed the real historical events into anachronic events. 

___

  • LA CHANSON DE ROLAND, (1935), Paris: Larousse Kitabevi.
  • BANCOURT, Paul, (1982), Les Musulmans dans les chansons de geste du Cycle du Roi, II. Cilt, Provence Üniversitesi Yayınları, Aix-en-Provence.
  • BENAMON, Charles, (2000), L’Avenir des religions en France, Dialogue interreligieux ou affrontement?, Monaco.
  • BOYACIOGLU, Fuat, (2006), Andre Gide’de Erken Anlatı Tekniği (La Mise en abyme chez André Gide), Konya: Şahin Kitabevi Yayınları.
  • CALVET, Jean, (1969), Petite Histoire de la Littérature française, Paris: Editions de J.De Gigord.
  • CORDIER, André, (1935), Notice in La Chanson de Roland, extraits, Paris: Larousse Kitabevi.
  • GÖKER, Cemil, (1971), La Turquie dans les Romans et les Contes de Voltaire, Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
  • GÜMÜŞ, Hüseyin, (1998), Cours d’Initiation à La Litterature française, İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
  • HAEDENS, Kléber, (1970), Une Histoire de la littérature française, Paris: Bernard Grasset Yayınları.
  • HUGO, Victor, (1954), La Légende des Siècles, II.Cilt, Paris: Nelson Yayınları.
  • HODGES, Richard – WHITEHOUSE, David, (1983), Mohammed, Charlemagne, and the Origins of Europe, Cornell University Yayınları.
  • LANSON, Gustave, (1906), Histoire de la Littérature française, Paris: Larousse Kitabevi.
  • PIRENNE, Henri, (1936), Mahomet et Charlemagne, Alcan, Bruxelles, NSE.
  • PROVENÇAL, E. Lévi, Histoire de l’Espagne Musulmane, Cilt I.
  • RICHER, Edmond, (1978), Histoire de la Littérature française, Paris: Hachette Yayınları.
  • ROY, Jean-Henri and DEVIOSSE, Jean, (1966), La Bataille de Poitiers, Paris: Gallimard Yayınları.
  • RUISCO, Alain, Des Sarrasins aux Beurs, une vieille méfiance in http://www.monde-diplomatique.fr
  • SIRMA, İhsan Süreyya, http://www.ihsansureyyasirma.com/seyahatname/endulus-2007/18
  • THORPE, Lewis, Two Lives Of Charlemagne ISBN 0-140-44213-8.
  • WALTER, Philippe, (1998), Roland, Trıstan, Perceval: Trois Vısages du Heros. Mediıeval Europeen, in VARDAR Berke, Fransız Edebiyatı, İstanbul: Multiligual Yayınları.
  • http://fr.wikipedia.org/wiki/Vita_Karoli_Magni
  • http://www.iehei.org/Identite_europeenne/2008/Philippe_WALTER.pdf (25.03.2012)
  • http://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Roncevaux_Pass (14.01.2012)
  • http://en.wikipedia.org/wiki/Anachronism (17.02.2012)
  • http://en.wikipedia.org/wiki/The_Song_of_Roland (02.01.2012)
  • http://www.brown.edu/Facilities/John_Carter_Brown_Library/islam/pages/literature 20.04.2012.
  • http://omacl.org/Roland/r234–291.html, The Song of Roland (07.09.2011)
  • http://www.sparknotes.com/lit/songofroland/context.html (09.07.2011)
  • http://fr.wikipedia.org/wiki/La_Chanson_de_Roland (09.01.2011)
  • http://www.bilgispot.com/6294/destan-nedir-destan-ozellikleri-nelerdir (18.03.2012)
  • http://lachansonderoland.d-t-x.com/pages/FRpagenotes02Ab.html (09.01.2011)
  • http://www.rehberim.net/forum (20.03.2012)