Sosyal Medyada Kadın: Suriye İç Savaşı ve Ukrayna-Rusya Savaşı Üzerinden Karşılaştırmalı Bir Analiz

Sosyal medyanın hızı, ulaşılabilirliği ve etkileşime izin vermesi onu propaganda için bir fenomen haline getirmiştir. Günümüzde sosyal medya, kişilerarasında iletişimi ve etkileşimi sağlamanın yanı sıra savaşlarda da taraflar için bir silah işlevi görmektedir. Savaşın tarafları işlerine yarayacak haberleri, fotoğrafları ve videoları sosyal medya hesaplarından paylaşarak kamuoyunu yönlendirmeye ve manipüle etmeye çalışmaktadırlar. Savaş sürecinde propaganda malzemesi olarak en fazla kadınlar ve çocuklar kullanılmaktadır. Taraflar onların mağduriyetleri üzerinden kendi haklılıklarını göstermeye çalışmaktadırlar. Bu çalışmada Suriye iç savaşı ve Ukrayna -Rusya arasında yaşanan savaş sürecinde Suriyeli ve Ukraynalı kadınların Twitter paylaşımlarında nasıl temsil edildiği/sunulduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Amaçlı örneklem yöntemi ile Suriyeli ve Ukraynalı kadınların yer aldığı toplam on iki Twitter paylaşımı belirlenmiştir. Bu paylaşımlar hem yayınlanan fotoğraflar üzerinden hem de tweetlerin içeriği bağlamında göstergebilim yöntemiyle çözümlenmiştir. Yaşanan savaşlarda hem Suriyeli hem de Ukraynalı kadınların yaşadıkları sıkıntıların paylaşımlara yansıdığı görülmüştür. Çalışma sonucunda Ukraynalı kadınların, Suriyeli kadınlardan farklı olarak erkeklerle beraber ülkesi için savaşan birer kahraman gibi sunuldukları buna karşın Suriyeli kadınların daha çok savaş mağduru ve muhtaç kişiler olarak sunuldukları bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Medya, Sosyal Medyada Kadın Temsili, Savaş Propagandası, Savaş ve Kadın, Sosyal Medya ve Savaş

Women in Social Media: A Comparative Analysis of the Syrian Civil War and the Ukraine-Russia War

The speed, accessibility and interaction of social media have made it a propaganda phenomenon. Today, social media functions as a weapon for the parties in wars, as well as providing communication and interaction between people. The parties of the war are trying to direct and manipulate the public by sharing news, photos and videos that will be useful to them on their social media accounts. During the war, mostly women and children are used as propaganda material. The parties try to show their justification with their complaints. In this study, it was tried to reveal how Syrian and Ukrainian women were represented/presented on Twitter during the Syrian civil war and the Ukraine-Russia war. With the purposeful sampling method, a total of twelve Twitter posts involving Syrian and Ukrainian women were determined. These shares have been analyzed with the semiotics method both on the published photos and in the context of the content of the tweets. It was seen that the problems experienced by both Syrian and Ukrainian women during the wars were reflected in the posts. As a result of the study, it has been determined that Ukrainian women are presented as heroes who fight for their country with men, unlike Syrian women, and Syrian women are presented as war victims and people in need.

Keywords:

Social Media, Representation of Women in Social Media, War Propaganda, War and Women, Social Media and War,

PDF

___

KAYNAKÇA Altheid, L., & Grimes, N. (2011). War making and propaganda: Media responsibility for human rights communication. Human Rights and Media Studies in Communication, 6, s. 59-76.
Avşar, S. (2003). Birinci Dünya Savaşında Rus propaganda faaliyetleri ve Osmanlı Devleti. OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma Uygulama Merkezi Dergisi, 14(14), s. 65-127.
Barthes, R. (2007). Yazı üzerine çeşitlemeler: Metnin hazzı. (Ş. Demirkol, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Bektaş, A. (1996). Kamuoyu, iletişim ve demokrasi. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
Castells, M. (2016). İletişim gücü. (E. Kılıç, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Chaudhari, D., & Pawar, V. (2020). Propaganda analysis in social media: A bibliometric review. Information Discovery and Delivery, 49(1), s. 57-70.
Çebi, M. (2008). Sembol/ retoriksel bir eylem olarak dil'in anlam inşasındaki aracılık işlevi. Selçuk İletişim, 5(2), 183-198.
Dereli, A. (2018). İkinci Dünya Savaşında propaganda. M. Karaca, & C. Çakı (Dü) içinde, İletişim ve propaganda (s. 197-223). İstanbul: Eğitim Yayınevi.
Domenach, J. (2003). Politika ve propaganda. (T. Yücel, Çev.) İstanbul: Varlık Yayınları. Dursun, Ç. (2013). İletişim, kuram, kritik. İstanbul: İmge Kitapevi.
Fiske, J. (2003). İletişim çalışmalarına giriş. (S. İrvan, Çev.) Ankara: Bilim ve Sanat.
Goldfarb Marquis, A. (1978). Words as weapons: Propaganda in Britain and Germany during the First World War. Source: Journal of Contemporary, 13(3), s. 467-498.
Gündüz, M. (2019). Kadınların medyada temsili: Suriyeli sığınmacılar örneği. Düşünce Dünyasında Türkiz Ulusal Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, 10(Özel Sayı), s. 503-525.
Hashemi, M., & Hall, M. (2019). Detecting and classifying online dark visual propaganda. Image and Vision Computing, 89, s. 95-105.
Hiebert, R. (2003). Public relations and propaganda in framing the Iraq War: A Preliminary Review. Public Relations Review, 29, s. 243-255.
Işık, M., & Kaptangil, İ. (2018). Akıllı telefon bağımlılığının sosyal medya kullanımı ve beş faktör kişilik özelliği ile ilişkisi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. İnsan ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(2), s. 695-717.
Jacques, E. (1965). Propaganda: The formation of men's attitudes. New York: Random House.
Jowett, G., & O'Donnell, V. (2017). Propaganda ve ikna. İstanbul: Artes Yayınları.
Karabacak, İ., & Sezgin, A. (2016). Sosyal medyada reklam içeriğinde kadın bedeninin alternatif temsili: Fatkini kampanyası. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(3), s. 307-322.
Karakuş, M. (2021). Gelenekselden dijitale propaganda ve araçlarının dönüşümü. Selçuk İletişim Dergisi, 14(1), s. 462-491.
Keller, K. (2013). Strategic brand management: Building, measuring and managing brand equity. New Jersey: Pearson Education.
Kırık, A. (2012). Arap Baharı bağlamında sosyal medya- birey etkileşimi ve toplumsal dönüşüm. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(3), s. 87-98.
Köseoğlu, Y., & Al, H. (2013). Bir siyasal propaganda aracı olarak sosyal medya. Akademik İncelemeler Dergisi, 8(3), s. 103-125.
Kurtuluş, K. (2010). Araştırma yöntemleri. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Laswell, H. (1927). Propaganda technique in World War I. London: KeganPaul.
Mercier, A. (2005). War and media: Constancy and convulsion. International Review of The Red Cross, 87(860), s. 649-659.
Merget, M. (1972). Psikolojik savaş. (S. Tiryakioğlu, Çev.) İstanbul: Varlık Yayınevi.
Mitra, A., & Cohen, E. (1999). Analyzing the web: Directions and cahallenges. S. Jones (Dü.) içinde, Doing ınternet research: Critical ıssues and methods for examining the net (s. 179-202). United Kingdom: Sage Publications.
Mora, N. (2005). Kitle iletişim araçlarında yeniden üretilen cinsiyetçilik ve toplumda yansıması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 2(1), s. 1-7.
Özdemir, Ö. (2015). UK national print media coverage of sexual and gender-based violance (SGBV) against refugee camps,. Syria Studies, 7(4), s. 53-72.
Papacharıssı, Z. (2009). The virtual geographies of social networks: a comparative analysis of Facebook, LinkedIn andASmallWorld. New Media & Society, 199-220.
Pazarbaşı, B., & Turanlı, E. (2018). Dijital medyada yayınlanan arakan savaş/çatışma programlarının göstergebilimsel analizi. Intermedia International e-Journal, 5(8), s. 88-109.
Pratkanis, A., & Aronson, E. (2008). Propaganda çağı iknanın gündelik kullanımı ve suistimali. (N. Haliloğlu, Çev.) İstanbul: Paradigma yayınları.
Taner, B., & Gökalp, Z. (2019). Kadın ve savaş: Sosyal boyutta bir analiz. İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 1, s. 13-30.
Tarhan, N. (2015). Psikolojik savaş (Gri propaganda). İstanbul: Timaş Yayınları.
TDK. (2022). 9 15, 2022 tarihinde http://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
Tzu, S. (1996). Savaş sanatı. (A. Demir , Çev.) İstanbul: Kastaş Yayınevi.
Walker, S., & Mitchell, F. (1996). Propaganda, attitude change and uniform costing in the British printing ındustry. Accounting, Auditing & Accountibility Journal, 9(3), s. 98-126.
Westlund, O. (2013). Mobile news. Digital Journalism, 1(1), s. 6-26.
www.equaleverywhere.org/. (2022). 10 2, 2022 tarihinde https://equaleverywhere.org/story/5-ways-conflict-prevents-girls-and-women-from-being-equal-everywhere adresinden alındı
www.icişleri.gov.tr. (2022). 9 12, 2022 tarihinde https://www.icişleri.gov.tr/arem/propaganda-aracı-olarak-sosyal medya adresinden alındı
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin yayıncılık.
Yılmaz, B., & Kahraman, A. (2018). I. Dünya Savaşında propaganda faaliyetleri. A. Yüksel, & E. Tağman (Dü) içinde, II. Uluslararası Multidisipliner Akademik Çalışmalar Sempozyumu Tam Metin Bildiriler Kitabı (s. 91-104). Ankara: Birkan Matbaacılık.