Hakikat Sonrası Çağda Medyada Gerçekler: Maya Takvimi Söylentisinin Medyada Sunumu

Tarihin her döneminde "gerçeküstü" olana ilgi gösterilmiştir. Bilimsel bilgi öncesinde, hurafeler zamanında bu durum makul kabul edilebilir. Bununla birlikte sanayi devrimini takip eden süreçte yerleşen bilimsel bilgi anlayışına ve bilginin tabana yayılmasını sağlayan kitle iletişim araçlarına rağmen gerçeküstüye olan ilginin son yıllarda artması incelemeye değer bir toplumsal olgudur. Araştırmanın amacı, medyanın antik Maya uygarlığının kullandığı takvimden yola çıkarak bilimsel temelden ve gerçeklik bağlamından uzak, "gerçeküstü" bir temsil sergilediğini ortaya koymaktır. Örnekleme dahil olan haberler çerçeveleme yaklaşımı ile değerlendirilecektir. Mayaların takvimi konusu ile ilgili tarih, arkeoloji, antropoloji bilimlerinin ortaya koyduğu bilimsel bilgi yerine bilimsel dayanağı olmayan veriler üzerinden nasıl bir temsil oluşturulduğu saptanacaktır. Haberin başlığı, alt başlık ve üst başlıkları, spotu ve kullanılan görselleri ile nasıl bir çerçevede okura sunulduğu tespit edilecektir. Çerçeveleme yaklaşımına ek olarak haber metinlerinin dil üzerinden bilimsel bağlamdan ne şekilde uzaklaştığını ortaya koymak üzere söylem analizinden yararlanılacaktır. Böylece haberin nasıl "gizemli" ve "gerçeküstü" bir dil ile kurgulanarak okura aktarıldığı ortaya konulacaktır. Araştırmada kıyametin kopacağı yıl olduğu iddia edilen 2012'de yayınlanan Hürriyet, Habertürk ve Milliyet gazetelerinin internet sitelerindeki haber metinlerinin tamamı incelenmiştir. Ancak makalenin sınırlılığı göz önünde bulundurularak burada 18 adet habere yer verilmiştir. Tüm haberlerin analizine ilişkin bulgular sonuç kısmında aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Infotainment, Bilim haberleri, Spekülasyon, Maya, Takvimi

REALITY IN MEDIA IN THE POST TRUTH AGE: PRESENTATION OF MAYA CALENDER RUMOR IN THE MEDIA

What is “surreal” has been shown interest in every era of the history. This case can seem to be reasonable in the age of superstitions before the emergence of the scientific knowledge. However, despite of the understanding of scientific knowledge built in the process following the Industrial Revolution and mass media that allow the knowledge to spread over the entire of the society, the increase in interest on those that are surreal in recent years is a social phenomenon that is worth analysing. The purpose of this study is to reveal how the media carries out a “surreal” presentation by deviating from the scientific basis and the context of the reality, based on the calendar used by the ancient Maya civilization. New articles included into the sampling process within the scope of this study will be analysed by the framing approach. It will be addressed in the framework of this study how a presentation is created by the media with “data” having no scientific basis, instead of scientific “knowledge” verified by science fields such as history, archaeology, anthropology etc. in connection with the calendar of the Maya civilization, and how the news items are conveyed to the public, with headlines, subheadings, main headings, spots and images used. In addition to the framing analysis, the news items will be reviewed on the basis of the discourse analysis, in order to reveal to what extent the news items are deviated from their context. Thus, it has been revealed how news articles are conveyed to readers by fictionalizing with a “Mysterious” and “Port-Truth” language. Based on this, the whole of news articles published on the websites of the newspapers Habertürk, Milliyet and Hürriyet has been analysed. However, this study contains only 18 news samples because of limitations in the article. Findings regarding the analysis of all news articles have been cited as statistical data in the result section of this study

Keywords:

Infotainment, tabloidization, science news, speculation, Maya Calendar,

PDF

___

Akçalı, S. ve Toker, H. (2012) 22 Temmuz, Oslo, Norveç: toplum kendini sorguluyor Breivik saldırısı örnek olayı. The Journal of Academic Social Science Studies JASS, 5(7) s.27-48.
Anderson, j. vE Rainie, l. (2017) The Future of Truth and MisinformationOnline. http://www.pewinternet.org/2017/10/19/the-future-of-truth-and-misinformation-online/
Arık, M.B. (2007) Çerçeveleme yaklaşımı açısından haber çerçevelerinin izler kitle düşünceleri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Konya, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Entman, R.M. (1991) Framing united-states coverage of ınternational news:contrasts in narratives of the Kal And Iran air ıncidents, Journal of Communication, 41(4) s.6–27.
Baş E. (2005) Binyılcılık ve Osmanlı Toplumunda Hicri Milenyum Kıyamet Beklentisi ile İlgili Bazı Veriler, Dini Araştırmalar Dergisi Cilt:7 sayı:21 s.163-177.
Çalışır, G. (2014) Constructıon, Presentatıon Andconsumptıon Of Indıvıdualısm In Socıalmedıa, Journal of Media Critiques [JMC] doi: 10.17349/jmc114306 P-ISSN: 2056-9785 E-ISSN: 2056 9793 s.85-94
Gamson, W. And MODİGLİANİ, A. (1989). Media discourse and public opinion onnuclear power: a constructionist approach, The American Journal Of Sociology, 95(1) s.1–37.
Doğan, İ. (2007) Mayalar ve Türklük, Ankara, Ahmet Yesevi Üniversitesi Yayınları No:01.
Baudrillard, J. (2011) Simülakrlar ve Simülasyon, Doğubatı Yayınları, Ankara.
Düzgit, S. (2011) Avrupa Birliği-Türkiye İlişkilerine Postyapısalcı Yaklaşım: Almanya Örneğinde Dış Politika ve Söylem Analizi, Uluslararası İlişkiler, Cilt 8, Sayı 29 (Bahar 2011) s.49-70.
Mccombs, M. (2004) Setting the agenda, Cambridge: Polity Press.
NARMANLIOĞLU, H. (2011). Popüler Belgesellerde Doğanın Sunumu: BBC Planet Earth Serisi Üzerine Bir İnceleme", İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Istanbul University Faculty of Communication Journal, 0 (40) s.53-65.
Mena R., Yezika, R., Illescas F. (2008) İspanyol Öncesi Dönemde Meksika’da Muhasebenin Kökleri ve Gelişimi, Muhasebe ve Finansman Dergisi MUFAD, Sayı 38 Nisan s.220-228.
Scheufele, D. A. And Tewksbury, D. (2007). Framing, agenda setting, and priming:the evolution of three media effects models, Journal Of Communication, 57(1) s. 9-20.
Solak, Ö. (2011) Küçük Ağa Romanının Eleştirel Söylem Analizi, Akademik Bakış Dergisi, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, Sayı: 26 s.1-14
Sutherland, S. (2017) İrrasyonel, Çev: UYAR, T., Domingo Yayınları, İstanbul.
Uyar, T. (2015) Astrolojinin Bilimle İmtihanı, Kırmızıkedi Yayınları, İstanbul.