SİNEMADA KADIN: BAŞKA DİLDE AŞK FİLMİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Ataerkil düzen içinde erkeğe göre konumlanan kadından; iyi bir eş, iyi bir sevgili, iyi biranne vb. olması beklenmektedir. Bir kitle iletişim aracı olan sinema, toplumun kadınayüklediği bu basmakalıp anlayışı pekiştirme görevini üstlenmektedir. Eril söyleminegemenliği altında olan sinemada kadın ikincil konumda ve belirli kalıplar çerçevesinde;güçsüz, yardıma muhtaç, erkeği eğleyen, eğlendiren rollerde ve çoğu zaman cinsel birnesne olarak temsil edilmektedir. Perdedeki kadın imgesi, erkeğin arzularınıngöstergesidir. Kadının, erkeğin elinde sinema aracılığıyla cinsel bir nesneyedönüşmesinden rahatsız olan feminist eleştirmenler; sinemada kadının kadın olarak varolabilmesinin mücadelesini vermektedirler. Sinemada hâkim eril söylemi kırmaya çalışanfilmlere genel olarak feminist film denilmektedir. Türkiye’de son dönemde kadınyönetmenler ve feminist sinemacılar, özgün öyküleri ve farklı anlatı tarzları ile seyirciyietkilemeyi başarmışlardır. Topluma dayatılan kadın imajının dışına çıkartarak; kadınınöz kimliğiyle temsil edildiği filmler üretme çabası içine giren yönetmenlerden birisi deİlksen Başarır’dır. Filmlerinde kadın ve erkek karakterleri ele alış biçimi ile eril egemensöylemin dışına çıkmayı başaran yönetmenin ilk filmi olan Başka Dilde Aşk (2009),feminist teori çerçevesine incelenmiştir. Bir kadın yönetmen tarafından beyazperdeyeaktarılan Başka Dilde Aşk, hem söylemi, hem kadına yönelik geleneksel bakışı kırması,hem de bu yolla sinemaya güçlü bir kadın imgesi bırakması bakımından önemlidir.

WOMAN IN CINEMA: A REVIEW ONLOVE IN ANOTHER LANGUAGE

The woman, who is positioned according to the man in the Patriarchal order, is expected to be a good wife, a good lover, a good mother etc. Cinema, a medium of mass communication, undertakes the task of reinforcing this stereotypical perception that society imposes on women. In cinema, which is under the domination of the masculine discourse, the woman is in the secondary position and in specific patterns; weak, needy, entertainer of a man, entertaining personality, and often represented as a sexual object. The female image reflected to the silver screen is not the reflection of the woman herself, but the reflection of the desire of the man. Feminist critics who are disturbed by the fact that a woman turns into a sexual object at a man’s disposal through the cinema; are struggling for women to exist as a “woman” in the cinema. The movies trying to break the masculine discourse in the cinema are generally called feminist films. In recent times, female directors and feminist filmmakers in Turkey have succeeded in impressing he audience with different narrative styles and original stories. One of the directors who entered the struggle to produce films which represent a woman’s self identity by removing the imposed female image is Ilksen Başarır. The director's first film, Love in Another Language, which has succeeded to get out of male-dominated discourse by processing male and female characters with her style, will be examined within the framework of the feminist theory. Love in Another Language, reflected to the silver screen by a female director, is important both in breaking the discourse and the traditional female perception, and in this way leaving a strong female image to the cinema.

___

  • Abisel N (2005) Türk Sineması Üzerine Yazılar, Phoenix Yayınları, Ankara.
  • Akyön S (2014) Pedro Almodovar Sinemasında Kadının Temsili: Sinir Krizinin Eşiğindeki Kadınlar, Annem Hakkında Her Şey ve Dönüş Filmlerinin İncelenmesi, Ankara Üniversitesi İlef Dergisi, 1, 9-36.
  • Berger J (1995) Görme Biçimleri, Yurdanur Salman (çev), Metis Yayınları, İstanbul.
  • Butler J (2014) Cinsiyet Belası, Başak Ertür (çev), Metis Yayınları, İstanbul.
  • Freud S (1989) Cinsel Yasaklar ve Notmaldışı Davranışlar, Muammer Sencer (çev), Ara Yayıncılık, İstanbul.
  • Freud S (2015) Bilinçaltı, Göksu Birol (çev), Yason Yayınları, Ankara.
  • İlbuğa E U (2018) Yeşim Ustaoğlu Sinemasında Kadın Karakterlerin Özgürlük Arayışları, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi 11, 292-320.
  • Kabadayı L (2004) Toplumsal Cinsiyet ve Film 90’lı Yıllarda ABD-İspanya-Hong Kong ve Türk Sinemasında Üretilen Filmlerde Toplumsal Cinsiyet Olgusunun Feminist Yaklaşımla İncelenmesi. Doktora Tezi, Sos. Bil. Enst., İzmir.
  • Köker E (1994) Türk Filmlerinde Kadın ve Demokrasi İlişkisi, O Onaran, Abisel N, Köker, L ve Köker E (eds), Türk Sinemasında Demokrasi Kavramının Gelişmesi, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 133-165.
  • Marshall G (1994) Sosyoloji Sözlüğü, Osman Akınhay ve Derya Kömürcü (çev), Bilim ve Sanat Yayınevi, Ankara.
  • Mohanna C (1993) Filmlerde Kadınlar, Emine Demiray (çev), 25. Kare, 5, 18-21.
  • Mulvey L (1997) Görsel Haz ve Anlatı Sineması, Nilgün Abisel (çev), 25. Kare. 21. 38-46.
  • Nelmes J (1998) Sinemada Cinsiyet ve Cinselliğin Sunumu, Ertan Yılmaz (çev), Sinemasal Dergi, 71-94.
  • Özden Z (2000) Film Eleştirisi, Afa Yayınları, İstanbul.
  • Öztürk S R (2000) Feminist Film Politikası: Mürebbiye Örneği, Kültür ve İletişim, 3, 51-70.
  • Öztürk S R ve Tutal N (2001) Sinemada Kadın Karakterlerin Sessizliği: Sessizlik Bir Direnme Pratiği Olabilir mi? İstanbul Üniversitesi İletişim Dergisi, 10, 101- 126.
  • Öztürk S R (2006) Sinemada Kadın Olmak: Sanat Filmlerinde Kadın İmgeleri, Alan Yayıncılık, İstanbul.
  • Ryan M. ve Kellner D (1997) Politik Kamera Çağdaş Hollywood Sinemasının İdeolojisi ve Politikası, Elif Özsayar (çev), Ayrıntı Yayınevi, İstanbul.
  • Smelik A (2008) Feminist Sinema ve Film Teorisi: Ve Ayna Çatladı, Deniz Koç (çev), Agora Kitaplığı, İstanbul.
  • Yaşartürk G (2006) Feminist Eleştiri ve Kadının Sunumu, Sinemasal Dergi, 14, 17- 30.