17 AĞUSTOS MARMARA DEPREMİ’Nİ ANMA TÖRENİ HABERLERİNDE CİSİMLEŞEN BELLEĞİ OKUMAK

Bellek, bireyin organizmasına ait olan bir parçasına atfedilen bir adlandırmadır. Bu manada bellek, bireyin öğrendiklerini depoladığı yerdir. Bununla beraber bellek, toplumsalolarak ortak bir deneyim neticesinde inşa edilen ve paylaşılan aktif bir bellek biçimineatfen yapılan bir kullanım şeklini de ihtiva etmektedir. Toplumsal anlamıyla bellek aynıolay, olgu ya da durumu deneyimleyen kitlelerin ortaklaştığı ve geleceğe aktardığı kolektifbir yaratım olarak karşımıza çıkmaktadır. 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi mağdurlarının bellek izleri de, bu felaketin sebebiyet verdiği kayıplar, acılar ve travmalarda binlerce kişinin ortaklaşmasından dolayı toplumsal belleğin kapsama alanına dahil edilebilecekbir nitelik arz etmektedir. Söz konusu felaketin mağdurlarının bellekleri ve bellek örüntüleri, en açık ve seçik biçimiyle deprem anma törenlerine dair haberlerde görünürlük kazanmakta ve devam ettirilmektedir. Yapılan bu çalışma ile Marmara Depremini anmatörenleri haberleri mercek altına alınarak söz konusu haberler aracılığıyla bu anma törenlerinin neliğine, haberleştirilen bu törenlerde mağdurların belleğine dair neyiniçerildiğine ve haberlerde hangi bellek dinamiklerinin işlendiğine odaklanılmaktadır. Bununla birlikte, bu haberlere bakılarak anma törenlerinin geçmişi hatırlama haline mi yoksa geçmişle hesaplaşma haline mi büründüğü sorusuna da yanıt aranmaktadır.

READING THE EMBODIED MEMORY IN NEWS OF COMMEMORATIVE SERVICE OF THE MARMARA EARTHQUAKE OF AUGUST THE 17TH

Memory is the term that is attributed to a part of an individual's organism. In this sense, memory is the place to store that an individual has learned. Memory also constitutes a reference to an active form of recollection that is built and shared as a result of a collectively-experienced social event. From a social perspective memory emerges as a collective creation that is shared and conveyed into the future by masses which have gone through the same events, phenomena or situations. In this light, memory traces of the victims of the Marmara Earthquake of August the 19th 1999 constitute a significant amount of collective memory components that should be included to the scope of collective memory due to the horrific amount of losses, casualties, traumas and sorrows it caused in the lives of thousands of people. The memories and memory patterns of the victims of the disaster in question are most visible and salient in the news covering the yearly commemorative services of the Earthquake, and thus, their continuation and transfer to future generations is also guaranteed. In this study, we scrutinize the news covering the annual commemorative services of the Marmara Earthquake in order to determine the nature of these services, the memories of victims that are selected and included to the news and the memory dynamics that are processed in these coverages. Additionally, we also try to answer the question of whether the coverage of this disaster's commemorative services is made to remember and remind of past events, or whether these memorials take the shape of some bitter reckoning of the past.

PDF

___

Assmann J (2001) Kültürel Bellek, Ayşe Tekin (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Atilla A (2010) Latife Tekin’in Unutma Bahçesi Romanında Unutma-BellekKimlik Bağlantısı, Dil ve Edebiyat Dergisi / Journal of Linguistics and Literature, 7(1), 19-28.
Bergson H (2007) Madde ve Bellek, Işık Ergüden (çev), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
Bora A (2010) Hatırlananlar ve Unutulanlar: İslam Coğrafyasında Modernleşme ve Kadın Hareketleri, Bilig, 53 (Bahar / 2010), 51-66.
Connerton P (1999) Toplumlar Nasıl Anımsar?, Alâaddin Şenel (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Halbwachs M (1980) The Collective Memory, Francis J. Ditter ve Vida Yazdi Ditter (çev), Harper & Row, New York.
Halbwachs M (1992) On Collective Memory, The University of Chicago Press, Chicago and London.
Halbwachs M (2016) Hafızanın Toplumsal Çerçeveleri, Büşra Uçar (çev), Heretik Yayınları, Ankara.
İnce Başaran G (2010) Medya ve Toplumsal Hafıza , Kültür ve İletişim (Culture & Communication) , 13(1) (Kış/Winter), 9-29.
Keskin Ertan Z (2004) Türkiye’de Haber İncelemelerinde Van Dijk Yöntemi, Çiler Dursun (der), Haber, Hakikat ve İktidar İlişkisi, 1.baskı, Elips Yayınları, Ankara, 391-405.
Nora P (2006) Hafıza Mekânları, Mehmet Emin Özcan (çev), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.
Özmen E (2005) Tarih ve Travma Üzerine, Birikim, 193-194, 173-174.
Sancar M (2010) Geçmişle Hesaplaşma: Unutma Kültüründen Hatırlama Kültürüne, 3. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.
Sever M (2008) Toplumsal Bellek ve Geleneksel Eylem Bağlamında Bir Sözel Tarih Metninin Değerlendirilmesi, Millî Folklor, 77, 61-68.
Traverso E (2009), Geçmişi Kullanma Kılavuzu: Tarih, Bellek, Politika, Işık Ergüden (çev), Versus Yayınları, İstanbul.
Hürriyet, 18 Ağustos 2003.
Hürriyet, 18 Ağustos 2007.
Sabah, 18 Ağustos 2007.
Hürriyet, 18 Ağustos 2011.
Sabah, 18 Ağustos 2011.
http://www.hurriyet.com.tr/gundem/yalovada-depremde-yasamlarini-yitirenlerdualarla-anildi.
https://www.sabah.com.tr/17-agustos-depremi.
https://www.sabah.com.tr/yasam/2017/08/18/tarifsiz-aciyla-gecen-18-yil.