SANATTA BEDENİN UYKU HALİ

Beden, canlının maddesel kanıtıdır. Bedeni betimlemek çağlar boyunca sanatın en önemli sorunsallarından biri olmuştur. Fakat sanatta bedenin uyku halini betimlemek bazı mitolojik ve dini referanslarla başlamıştır. Antik Yunan ve Roma döneminde Theseus tarafından uyurken terkedilen Ariadne’nın birçok heykeli yapılmıştır. Bunun yanı sıra Hristiyanlık ve İslamiyet inancında önemli bir yere sahip olan Yedi Uyurlar hikâyesi birçok elyazmasında ve minyatürde görülmektedir. Daha sonraki süreçte ise Goya, Salvador Dali, Constantin Brancusi, Ron Mueck, Sophie Calle ve Hans Op de Beeck gibi farklı dönemlerin sanatçıları uyku halindeki bedeni çalışmalarında temel sorunsal haline getirmişleridir. Bu sanatçıların çalışmalarında genel olarak uyku halindeki beden pasif durumdadır. Bedene hükmeden akıl ise devre dışı kalmış ve kontrolü bilinçaltına bırakmıştır. Söz konusu sanatçıların çalışmalarında özellikle Goya’nın akıl ve bilinçaltı kavramlarını ön plana çıkarması, Salvador Dali’nin rüya kavramını ele alması, Constantin Brancusi ve Ron Mueck’un uyuyan kafa imgesine yer vermesi, Sophie Calle’nin ise konuyu kavramsal açıdan çözümlemesi nedeniyle makalede yer verilmiştir

SLEEPING OF THE BODY IN ART

: The body is the material evidence of the living thing. Describing the body has been one of the most important problems of art throughout the ages. However, describing the sleep state of the body in art started with some mythological and religious references. Many statues of Ariadne, who was abandoned while sleeping by Theseus during the ancient Greek and Roman periods, were made. In addition, the story of Seven Sleepers, which has an important place in Christianity and Islamic beliefs, is seen in many manuscripts and miniatures. In the following process, artists from different periods such as Goya, Salvador Dali, Constantin Brancusi, Ron Mueck, Sophie Calle and Hans Op de Beeck made the dormant body the main problematic in their work. In the works of these artists, generally the dormant body is in a passive state. The mind that dominates the body has been disabled and left the control to the subconscious. The artists in question emphasized the concepts of reason and subconscious in particular, Salvador Dali’s addressed the concept of dream, Constantin Brancusi and Ron Mueck used the sleeping head image, Sophie Calle’s is included in the article due to its conceptual analysis.

PDF

___

Bornstein, Thorsten Botz. (2011). Filmler ve Rüyalar. (C. Soydemir, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.

Breton, Andre. (2009). Sürrealist Manifestolar. (Y., S. Kafa, A. Günebakanlı, A. Güngör, Çev.). İstanbul: Altıkırkbeş Yayın.

Ersöz, İsmet. (1991). Eshab-ı Keyf. İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.

Jung, Carl Gustav. (2015). Rüyalar. (A. Kayapalı, Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.

Özdem, Filiz. (2007). Beni Ölüm Gibi’deki Hatırlama, Zaman ve Özne Katmanları. Cogito Dergisi, 50, s.105-110.

Muckenhoupt, Margaret. (2004). Sigmund Freud - Bilinçdışının Kâşifi. (F. Akatlı, Çev.). Ankara: Tübitak.

Ranciere, Jacques. (2006). Estetik Bilinçdışı. (K. Sarıalioğlu, Çev.). İstanbul: Ara-lık Yayınları

Sartre, Jean Paul. (2011). Varlık ve Hiçlik. (T. Ilgaz, G., Ç. Eksen, Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.

Sayın, Zeynep. (2003). Mithat Şen ve Beden Yazısı-I. İstanbul: İthaki Yayınları.

Sayın, Zeynep. (2013). İmgenin Pornografisi. İstanbul: Metis Yayınları.

Freud, Sigmund. (1996). Düşlerin Yorumu-1. (E. Kaptın, Çev.). İstanbul: Payel Yayınları.

Somay, Bülent. (2006). Doğumunun 150. Yılında Freud Konuşmaları. Freud’un Önemi Bölümü içerisinde, s.13-47, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Soyşekerci, Serhat. (2018). Goya’nın Rüyası, Aklın Uykusu Canavarlar Üretir. İdil Dergisi, 7, (51), s.1341-1348.

Starobinski, Jean. (2012). Özgürlüğün İcadı ve Aklın Amblemleri. (H. Bayrı, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.

Zizek, Slavoj. (2005). Yamuk Bakmak Popüler Kültürden Jacques Lacan’a Giriş. (T. Birkan, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.

Ali, Erkan. (2013). Between the Sheets: ‘Lamination’ and Sophie Calle’s The Sleepers. The Luminary. Erişim. 31.08.2020. https://www.lancaster.ac.uk/luminary/issue3/Issue3article6.htm

Bayık, Melike. (2017). Dondurulmuş Yaşantı Hans Op de Beeck ile Söyleşi. Artfulliving, Erişim. 31.08.2020. https://www.artfulliving.com.tr/sanat/dondurulmus-yasanti-i-14163

Calle, Sophie. Erişim. 31.08.2020. https://categorized-art-collection.tumblr.com/pos t/55966919128/sophie-calle-les-dormeurs-the-sleepers

Calle, Sophie. Erişim. 31.08.2020. https://www.artsy.net/artwork/sophie-calle-the-sleepers-jean-yves-le-gavre

Greaney, Michael. (2013). The Story of the Bed. The Luminary, Erişim. 31.08.2020. https:// www.lancaster.ac.uk/luminary/issue3/issue3foreword.htm

Vatikan Müzesi. Erişim. 31.08.2020. https://www.museivaticani.va/content/museivaticani /en/collezioni/musei/museo-pio-clementino/Galleria-delle-Statue-e-Sala-dei-Busti/arianna.html

Veseley, Dalibor. (2014). Sürrealizm, Mit ve Modernite. (N., A. Artun, Çev.). E-skop, Erişim: 04.07.2020. https://www.e-skop.com/skopdergi/surrealizm-mit-ve-modernite/1937