Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Ankara Romanı Üzerinden Başkent’te Cumhuriyet Dönemi Konut Mimarisini Okumak
Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun “Ankara” romanı, Cumhuriyet Dönemi Ankarasını anlatmak bakımından
kaynak niteliğindedir. Çünkü romanlar, anlattıkları döneme dair izler taşırlar. Yazarın gözlemleri, anıları ve
öngörüleri üzerinden şekillenen bu yapıt; mekânı kendi disiplininden taşırarak ona mimari bir perspektif ile
bakılmasına yardımcı olurken dönemin mimari mekânları hakkındaki betimlemeler ile o günün koşullarını
yansıtmaktadır. Bu bağlamda çalışma; dönemin sosyal, siyasi ve ekonomik gelişmelerini mimarlık alanından
bir bakışla sunmaktadır.
Ankara’da Cumhuriyet Dönemi Mimarisi, Ankara’nın başkent olarak seçilmesi ile başladığından; döneme
ait mimari tespitlerin malzeme ölçeğinden kent ölçeğine kadar çok geniş bir ölçüde ele alındığı ifade
edilebilir. Kentsel planlama ve kamusal yapılanma ile başlayan sürecin önemli bir parçasını da konutlar
oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, dönemin konut mimarisinin anlaşılması için bir edebi kaynağa
başvurarak kent ve dönem mimarisine dair bilgi edinmektir. Romandaki dönemlerin tarih yazımındaki
eşzamanlı karşılıkları, literatürdeki veriler aracılığı ile doğrulanmıştır. Bu sayede “kurmaca” bir metin olan
“roman”, tarihsel anlamda bir kaynak olma özelliği kazanmıştır.