Duyulara Hitap Etme Noktasında Ses - Ürün Etkileşimi: Çocuklarla, Oyuncaklar Ve Sesleri Üzerine Bir Çalışma

Görsel ve işitsel uyaranların kullanıcıların duyularına hitap etmesi, ürün üzerindeki etkiyi arttıran bir faktördür. Ürün kullanıcı etkileşimi dokunsal, görsel, işitsel, koku ve tat almayı kapsayan çok duyulu bir eksende gerçekleşmektedir. Kullanıcılar ürünlerin duyusal niteliklerini bir bütün olarak algılama eğiliminde olmakla birlikte, aslında her bir duyunun ürünle olan etkileşimi ve deneyimdeki rolü sorgulanmalıdır. Bu duyulardan biri olan ses, kullanıcı deneyimini şekillendiren önemli bir unsurdur. Aynı zamanda ürün karakterini belirleyen faktörlerden biri olup, kullanıcıya ürünü anlamlandırma noktasında etkili bir geribildirim sağlamaktadır. Bu çerçevede ilköğretim birinci sınıfta okuyan öğrencilerle yapılan çalışmada ilk olarak öğrencilere belirli oyuncaklara ait sesler dinletilerek, bu sesin onlar üzerindeki çağrışımlarını belirtmeleri istenmiştir. İkinci aşamada ise ses olmadan sadece oyuncaklara bakarak görsel açıdan her birini yorumlamaları istenmiş, son aşamada ise sesler tekrar dinletilip sesin hangi ürüne ait olabileceği sorularak, ses-görsel ilişkilendirmesi yapılmıştır. Belirli seslerin, ürünlere ait ses deneyimini nasıl etkileyeceğini anlamak adına yapılan bu çalışmada, sesin görsel ile uyumu sorgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler:

Duyular, Ses, Ürün formu, Oyuncak

___

  • Akbulut, D. (2009). “Günümüzde Geleneksel Oyuncaklar”, Millî Folklor Dergisi, Yıl 21, Sayı 84.
  • Aydınlı, S. (1992). Mimarlıkta Görsel Analiz. İstanbul: İTÜ Mim. Fak. Baskı Atölyesi.
  • Bayazıt, N. (2011). Endüstri Tasarımı Temel Kavramları, İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık A.Ş.
  • Blakemore, J. E. O. ve Centers, R. E. (2005). “Characteristics of boys’ and girls’ toys”, SexRoles, 53, 619-633.
  • Csikszentmihalyi, M. ve Robinson, R. E. (1990). The Art of Seeing: An Interpretation of the Aesthetic Encounter. Los Angeles: Getty Publications.
  • Çağlayan, S., Korkmaz, M. ve Öktem G. (2014). “Sanatta Görsel Algının Literatür Açısından Değerlendirilmesi”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Cilt:3, Sayı: 1, 160-173.
  • Çelebi, D. B. (2007). Türkiye ve Azerbaycan’daki çocuk oyunları ve oyuncaklarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
  • Desmet, P. M. A. ve Hekkert, P. (2007). “Framework of product experience”, International Journal of Design, 1(1), 57-66.
  • Dökmen, Ü. (1994). Okuma Becerisi, İlgisi ve Alışkanlığı Üzerine Psiko-Sosyal Bir Araştırma. Ankara: MEB Yayınları.
  • Erhan, İ. (1978). Endüstri Tasarımında Görsel Bildirişim, Doktora Tezi, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Enstitüsü, İstanbul.
  • Genç, A. ve Sipahioğlu, A. (1990). Görsel Algılama- Sanatta Yaratıcı Süreç. İzmir: Sergi Yayınları.
  • Hekkert, P. (2006). “Design aesthetics: Principles of pleasure in product design”, Psychology Science, 48(2), 157-172.
  • Hekkert, P. ve Leder, H. (2008). “Product aesthetics”. In H. N. J. Schifferstein& P. Hekkert (Eds.), San Diego. CA: Elsevier. Product Experience. 259-286. Jackson, K. M. (2001). “From control to adaptation: America’s toy story”, Journal of American and Comparative Cultures, 1 (2), 139-145.
  • Kim, M. (2002). “Parents’ perceptions and behaviors regarding toys for young children’s play in Korea”, Education, 122 (4), 793-807.
  • McCormick, E. J. (1970). Human Factors Engineering. New York: McGraw-Hill, Inc.
  • Özcan, Z., Bayraktar, N., Göker, N. ve Tekel, A. (2003). “Kente Dair Analitik Bir Çözümleme: Sokaklar ‘İlk Yıl Şehir Planlama Atölyesi Deneyimi”, Gazi Üniversitesi Müh. Mim. Fak. Dergisi, Cilt 18, No 2, 17-30.
  • Özcan, E. ve Van Egmond, R. (2012). “Basic semantics of product sounds”, International Journal of Design, 6(2), 41-54.
  • Schafer, C. (2006). Ömür Törpüsü mü? Bal Küpü mü? (Çev: C. Aydın), İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Van Egmond, R. (2008). “The experience of product sounds”. In H. N. J. Schifferstein, & P. Hekkert (Eds.), Amsterdam: Elsevier Product Experience, 69-89.
  • Wilbrandt, E. (2009). Maria Montessori Yöntemiyle Çocuk Eğitim Sanatı. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
  • Yalçınkaya, T. (1993). “0-6 Yaş Arasında Oyun ve Oyuncaklar”, M.Ü Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, Sayı:5, 169-174.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
  • İnternet: AÖF, (2014). Okul Öncesi Eğitimde Araç Gereç Geliştirme, Ünite 5, Eğitici Oyuncak Yapma-I. Web:http://www.ataturkuni.com/ow_userfiles/plugins/forum/attachment_1322_54419e92b87d8_54419e88d6920_ARA%C3%87-VE-GERE%C3%87-GEL%C4%B0%C5%9ET%C4%B0RME-5.pdf adresinden 14.01.2015 tarihinde alınmıştır.
  • İnternet: TDK, (2015). Web:http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.54bab078709792.11922479 adresinden 13.06.2015 tarihinde alınmıştır.
  • Desmet, P. (2003). “A Multilayered Model of Product Emotions”, The Design Journal, 6:2, s.4-13
  • Langeveld, L., Van Egmond, R., Jansen, R., Özcan, E. (2013). “Product Sound Design: Intentional and Consequential Sounds”, Advances in Industrial Design Engineering, Prof. Denis Coelho (Ed.), InTech, DOI: 10.5772/55274.
  • Özcan, E., Van Egmond, R. (2008). “Product Sound Design: An Inter-Disciplinary Approach”, Design Research Society Biennial Conference (DRS2008), Sheffield, UK.