Türkiye’de Özel Öğrenme Güçlüğü Alanında Yapılan Çalışmaların İncelenmesi

Bu araştırmada Türkiye’de özel öğrenme güçlüğü (ÖÖG) alanında 1972-2017 yılları arasında yayımlanan bilimsel makale, yüksek lisans tezi, tıpta uzmanlık tezi ve doktora tezlerinin gözden geçirilmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma için ERIC, EBSCO, YÖK Tez Merkezi ve Google Scholar (Google Akademik) veri tabanlarında özel öğrenme güçlüğü, öğrenme güçlüğü, öğrenme bozukluğu, matematik güçlüğü, okuma güçlüğü, yazma güçlüğü, yazma bozukluğu, matematik bozukluğu, okuma bozukluğu, disleksi, disgrafi ve diskalkuli anahtar kelimeleri kullanılarak tarama yapılmış ve ölçütleri karşılayan 189 araştırma incelenmiştir. Sonuçlar özellikle son 10 yılda bu alandaki çalışmaların sayısının giderek arttığını göstermektedir. Araştırmaların 31 farklı konuda matematik bilim dalından, sanat ve tasarım bilim dalına kadar geniş bir yelpazede gerçekleştirildiği görülmektedir. Sonuç olarak özel öğrenme güçlüğü ile ilgili alanyazının Türkiye’de gelişmesi için disiplinlerarası çalışmalar başta olmak üzere bilimsel araştırmaların artması gerekmektedir. Bu bağlamda özel eğitim alanında da özel öğrenme güçlüğü konusunda daha fazla bilimsel çalışma ihtiyacı bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Özel öğrenme güçlüğü, okuma güçlüğü, matematik güçlüğü, yazma güçlüğü, disleksi

Review of Studies on Specific Learning Disabilities in Turkey

The purpose of this study is to review scientific articles, master thesis, thesis of specialization in Medicine and dissertations on specific learning disabilities which were published between 1972 and 2017 in Turkey. For this study, ERIC, EBSCO, Council of Higher Education Thesis Center and Google Scholar databases were searched by using specific learning disabilities, learning disabilities, learning disorder, math difficulties, reading difficulties, writing difficulties, writing disorder, math disorder, reading disorder, dyslexia, dysgraphia and dyscalculia keywords and 189 studies met the inclusion criteria of this study were examined. The results show that the number of studies in this field has increased steadily especially in the last 10 years. It has been observed that studies have been carried out in a wide range of fields from mathematics to art and design science in 31 different subjects. Results of this study indicates that scientific research needs to be increased, especially in interdisciplinary studies, for the development of the literature on specific learning disabilities in Turkey. In this context, there is also a need for more scientific studies on specific learning disabilities in the field of special education.

Keywords:

Specific learning disabilities, reading disability, math disability, writing disability, dyslexia,

PDF

___

Akyol, H., & Kodan, H. (2016). Okuma güçlüğü olan bir öğrencinin okuma güçlüğünün giderilmesine yönelik bir uygulama: Akıcı okuma stratejilerinin kullanımı [A practice for eliminating reading difficulty: The use of fluent reading strategies]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 7-21. doi: 10.7822/omuefd.35.2.1
Amerikan Psikiyatri Birliği. (2014). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal elkitabı, beşinci baskı (DSM-5), tanı ölçütleri başvuru elkitabı [Diagnostic and statistical manual of mental disorders]. (çev. E. Köroğlu). Hekimler Yayın Birliği: Ankara.
Asfuroğlu, B. Ö., & Fidan, S. T. (2016). Özgül öğrenme güçlüğü [Specific learning disorders]. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(1); 49-54. doi: http://dx.doi.org/10.20515/otd.17402
Balıkçı, Ö. S. (2017). Erken çocukluk dönemi öğrenme güçlüğü belirtileri [Sings of learning disabilities in early childhood]. M. A. Melekoğlu ve O. Çakıroğlu (Editörler), Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar, 3. baskı [Children with specific learning disabilities] (s. 75-99). Ankara: Vize Yayıncılık.
Baydık, B. (2011). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin üstbilişsel okuma stratejilerini kullanımı ve öğretmenlerinin okuduğunu anlama öğretim uygulamalarının incelenmesi [Examining the use of metacognitive reading strategies of students with reading difficulties and their teachers’ reading comprehension instruction practices]. Eğitim ve Bilim, 36(162). 301-320.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods]. Ankara: Pegem Akademi.
Culatta, R. A., Tompkins, J. R., & Werts, M. G. (2003). Fundamentals of special education: What every teacher needs to know. Upper Saddle River, NJ: Merrill/Prentice Hall.
Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri [Parameters of content analysis]. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38. doi: http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3412.
Çalık, M., Ünal, S., Coştu, B., & Karataş, F. Ö. (2008). Trends in Turkish science education. Essays in Education, Special Edition, 23-45.
Dağ, N. (2010). Okuma güçlüğünün giderilmesinde 3P metodu ile boşluk tamamlama (cloze) tekniğinin kullanımı üzerine bir çalışma [A study on regarding the use of the 3P method and the cloze technique in order to correct the reading difficulty]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 11(1), 63-74.
Ergül, C. (2012). Evaluation of reading performances of students with reading problems for the risk of learning disabilities. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(3), 2051-2057.
Güner-Yıldız, N., Melekoğlu, M. A., & Paftalı, A. T. (2016). Türkiye’de özel eğitim araştırmalarında eğilimler [Special education research in Turkey]. İlköğretim Online, 15(4), 1076-1089. http://dx.doi.org/10.17051/io.2016.06677
Hallahan, D. P., & Mercer, C. D. (2001). Learning disabilities: Historical perspectives, executive summary. Educational Resource Information Center (ERIC), ERIC Number: ED458756.
İlker, Ö., & Melekoğlu, M. A. (2017). İlköğretim döneminde özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin yazma becerilerine ilişkin çalışmaların incelenmesi [Review of the studies on writing skills of students with specific learning disabilities in elementary education]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(3), 443-469. doi: 10.21565/ozelegitimdergisi.318602
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi [Scientific research methods]. (15. Baskı). Ankara: Nobel Yayın.
Melekoğlu, M. A. (2017). Özel öğrenme güçlüğüne giriş [Introduction to specific learning disabilities]. M. A. Melekoğlu ve O. Çakıroğlu (Editörler), Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar, 3. baskı [Children with specific learning disabilities] (s. 15-47). Ankara: Vize Yayıncılık.
Milli Eğitim Bakanlığı. (1962). 222 sayılı ilköğretim ve eğitim kanunu hükümlerine göre hazırlanan özel eğitime muhtaç çocuklar yönetmeliği [Children with special educational needs regulations # 222 prepared according to the provisions of the elementary education and education law], 24.07.1962 tarih ve 11162 sayılı Resmi Gazete.
Milli Eğitim Bakanlığı. (1968). Özel eğitime muhtaç çocuklar yönetmeliği [Children with special educational needs regulations], 18.01.1968 tarih ve 12803 sayılı Resmi Gazete.
Milli Eğitim Bakanlığı. (1975). Özel eğitime muhtaç çocuklar hakkında yönetmelik [Regulations on Children with special educational needs], 16.02.1975 tarih ve 15151 sayılı Resmi Gazete.
Milli Eğitim Bakanlığı. (1985). Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı özel eğitim okulları yönetmeliği [Regulations of special education schools affiliated to Ministry of National Education, Youth and Sports], 09.12.1985 tarih ve 18953 sayılı Resmi Gazete.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2000). Milli Eğitim Bakanlığı özel eğitim hizmetleri yönetmeliği [Ministry of National Education regulations on special education services], 18.01.2000 tarih ve 23937 sayılı Resmi Gazete.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği [Regulations on special education services], 31.05.2006 tarih ve 26184 sayılı Resmi Gazete.
Öğülmüş, K. (2017). Özel öğrenme güçlüğü olan öğrenciler için geçiş hizmetleri [Transition services for students with specific learning disabillities]. M. A. Melekoğlu ve O. Çakıroğlu (Editörler), Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar, 3. Baskı [Children with specific learning disabilities] (s. 325-340). Ankara: Vize Yayıncılık.
Özkardeş, O. G. (2013). Türkiye’de özel öğrenme güçlüğüne ilişkin yapılan araştırmaların betimsel analizi [Descriptive analysis of research on specific learning disabilities published in Turkey]. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 30(2), 123-153.
Özmen, R. G. (2005). Öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin okuma hızlarının metinlerde karşılaştırılması [Comprasion of reading speeds of students with learning disabilities in text]. Eğitim ve Bilim, 30(136), 25-30.
Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. ve Dündar, H. (2014). Eğitim ve Bilim Dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. [Trends of researches published in the Journal of Education and Science: Content analysis]. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
Sözbilir, M., Kutu, H. ve Yaşar, M. D. (2012). Science education research in Turkey: A content analysis of selected features of papers published. In J. Dillon & D. Jorde (Eds). The world of science education: Handbook of research in Europe (pp.341-374). Rotterdam: Sense Publishers.
Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qualitative research methods in social sciences]. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
U.S. Department of Education. (2016). 38th annual report to congress on the implementation of the Individuals with Disabilities Education Act, 2016. Washington, DC: Author.
Yüksel, A. (2010). Okuma güçlüğü çeken bir öğrencinin okuma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir çalışma [A study on the development of reading skills of a student with reading diffuculties]. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 3(1), 124- 134.