Turizm sektöründe strateji seçimi için bulanık veriler yardımıyla hiyerarşik ağ modeli ve SWOT analizi: Türkiye örneği

Avrupa ve Asya kıtalarının üzerinde konumlanan Türkiye etrafının denizlerle kaplı olması ve bünyesinde barındırdığı doğal ve tarihi zenginlikler nedeniyle hem yerli hem de yabancı turistler için geçmişten günümüze önemli bir cazibe merkezi olmuş ve turizm sektörü Türkiye ekonomisi için önemli bir lokomotif görevi görmüştür. Bu çalışmada Türkiye ekonomisi için önemli bir kaynak olan turizm sektörünün geliştirilmesi için Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Planı çerçevesinde sektörün güçlü ve zayıf yönleri ile fırsat ve tehditlerini ortaya koyan SWOT analizi ile entegre edilmiş hiyerarşik model açıklanmış ve Türkiye turizm sektörü için en uygun geliştirici stratejinin seçilmesine çalışılmıştır. Bu noktada üçgensel sayılar ile değerlendirilen hiyerarşik modelin kriter ve alt kriterleri önce bulanık analitik hiyerarşi prosesi (Bulanık AHP) ve ardından da bulanık analitik ağ prosesi (Bulanık ANP) yöntemleri ile çözümlenmiş ve her iki teknikle bulunan strateji sıralamaları karşılaştırılmıştır.

Hierarchical network model and SWOT analysis for a strategy selection problem in tourism sector with fuzzy data: case of Turkey

Tourism sector is very important for Turkey economy because of the size of domestic and foreign tourist number of Turkey. Turkey has been a key tourism point from past to present. It is located in both Asia and Europe continents and it has lots of naturel and historical resources. In this paper, we analyzed Turkish tourism sector in a hierarchical network model which was integrated with SWOT analysis with its strengths, weaknesses, opportunities and threats branches in concept of Turkish 10th Five Years Development Plan’s for selecting the most suitable tourism strategy. In this study the hierarchical model was analyzed by triangular numbers. Firstly, model’s criteria and sub-criteria were analyzed by fuzzy AHP, and secondly they analyzed by fuzzy ANP. In conclusion, the results were compared and the ratings and ordering of the alternative tourism strategies were presented.

PDF

___

B. Zengin, “Turizm sektörünün Türkiye ekonomisine reel ve moneter etkileri”, Akademik İncelemeler Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, 102-126, 2010.
O. Taylan, D. Kaya ve A. Demirbaş, “An integrated multi attribute decision model for energy efficiency processes in petrochemical industry applying fuzzy set theory”, Energy Conversion and Management, Vol.117, 501-512, 2016.
C. Prakash ve M.K. Barua, “Integration of AHP-TOPSIS method for prioritizing the solutions of reverse logistics adoption to overcome its barriers under fuzzy environment”, Journal of Manufacturing Systems, Vol.37, Part 3, 599-615, 2015.
G. Büyüközkan ve G. Çifçi, “A combined fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS based strategic analysis of electronic service quality in healthcare industry”, Expert Systems with Applications, Vol.39, Issue 3, 2341-2354, 2012.
S.H. Zyoud, L.G. Kaufmann, H. Shaheen, S. Samhan ve D. Fuchs-Hanusch, “A framework for water loss management in developing countries under fuzzy environment: Integration of fuzzy AHP with fuzzy TOPSIS”, Expert Systems with Applications, Vol. 61, 86-105, 2016.
O.Y. Mosadeghi, J. Warnken, R. Tomlinson ve H. Mirfenderesk, “Comparison of fuzzyAHP and AHP in a spatial multi-criteria decision making model for urban land-use planning”, Computers, Environment and Urban Systems, Vol.49, 54-65, 2015.
A. Kumar, R. Shankar ve R.M. Debnath, “Analyzing customer preference and measuring relative efficiency in telecom sector: A hybrid fuzzy AHP/DEA study”, Telematics and Informatics, Vol.32, Issue 3, 447-462, 2015.
R.J. Kuo, C.W. Hz ve Y.L. Chen, “Integration of fuzzy ANP and fuzzy TOPSIS for evaluating carbon performance of suppliers”, International Journal of Environmental Science and Technology, Vol.12, Issue 12, 3863-3876, 2015.
J. Ignatius, A. Rahman, M. Yazdani, J. Saparauskas ve S.H. Haron, “An integrated fuzzy ANP–QFD approach for green building assessment”, Journal of Civil Engineering and Management, Vol.22, Issue 4, 551-563, 2016.
D. Gupta ve R. Narain, “A fuzzy ANP based approach in the selection of the best ebusiness strategy and to assess the impact of e-procurement on organizational performance”, Information Technology and Management, Vol.16, Issue 4, 339-349, 2015.
B. Chang, C. Kuo, C.H. Wu ve G.H. Tzeng, “Using fuzzy analytic network process to assess the risks in enterprise resource planning system implementation”, Applied Soft Computing, Vol.28, 196-207, 2015.
P. Aragones-Beltran, F. Chaparro-Gonzalez, J.P. Pastor-Ferrando ve A. Pla-Rubio, “An AHP (Analytic Hierarchy Process)/ANP (Analytic Network Process) based multicriteria decision approach for the selection of solar-thermal power plant investment projects”, Energy, Vol.66, 222-238, 2014.
G.N. Yücenur, N.Ç. Demirel ve T. Demirel, “Türkiye ekonomisinde stratejik politika seçimi için SWOT analizi ile entegre edilmiş bulanık AHP/bulanık ANP”, Yıldız Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi Sigma 28, 275-286, 2010.
G.N. Yücenur, Ö. Vayvay ve N.Ç. Demirel, “Supplier selection problem in global supply chains by AHP and ANP approaches under fuzzy environment”, International Journal of Manufacturing Technology, 56, 823-833, 2011.
N. Ömürbek ve Z. Tunca, “Analitik Hiyerarşi Süreci ve Analitik Ağ Süreci yöntemlerinde grup kararı verilmesi aşamasına ilişkin bir örnek uygulama”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 18, Sayı 3, 47-70, 2013.
M. Soyak, “Uluslararası turizmde son eğilimler ve Türkiye’de turizm politikalarının evrimi”, Marmara Sosyal Araştırmalar Derneği, Sayı 4, ISSN 2146- 6017, 2013.
O. Çoban ve C.C. Özcan, “Türkiye’de turizm gelirleri-ekonomik büyüme ilişkisi: Nedensellik analizi (1963-2010)”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), 243-261, 2013.
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği, www.tursab.org.tr/tr/turizm-verileriistatistikler/turizmin-ekonomidekiyeri/gsmh-icindeki-payi-1963-_79.html. Erişim tarihi: 26.05.2016.
C. Aktaş, “Türkiye’nin turizm gelirini etkileyen değişkenler için en uygun regresyon denkleminin belirlenmesi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 6(2), 163-174, 2005.
M.Ö. Yanardağ ve M. Avcı, “Turizm sektöründe istihdam sorunları: Marmaris, Fethiye, Bodrum ilçeleri üzerine ampirik bir inceleme”, Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, 39-62, 2012.
Turizm Data Bank Turizm Veri Bankası, www.turizmdatabank.com/turizmistatistikleri/turkiye-ye-gelen-turist-sayisiocak-mart-2016. Erişim tarihi: 26.05.2016.
O. Kara, İ. Çömlekçi ve V. Kaya, “Turizm gelirlerinin çeşitli macro ekonomik göstergeler ile ilişkisi: Türkiye örneği (1992- 2011)”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 8, Yıl 8, Sayı 1, 8:75-100, 2012.
T.C. Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018 Turizm Özel İhtisas Komisyonu Raporu, (2014). www.kalinma.gov.tr/Lists/zel%20htisas%2 0Komisyonu%20Raporlar/Attachments/233 /TURİZM%20ÖİK.pdf. Erişim tarihi: 24.04.2016.
T.C. Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018, (2013). www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Pl anlar/Attachments/12/Onuncu%20Kalkınm a%20Planı.pdf. Erişim tarihi: 24.04.2016.
M.L. Demircan, E. Tolga ve C. Kahraman, “Bulanık Yenileme Analizi ve AHS yardımı ile çok ölçütlü işletim sistemi seçimi”, İTÜ Dergisi/d Mühendislik, Cilt 5, Sayı 1, Kısım 2, 205-216, 2006.
H. Güner ve Ö. Mutlu, “Bulanık AHP ile Tedarikçi Seçim Problemi ve Bir Uygulama, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, 473-477, 2005.