Ali ŞAR, Basri ÖZÇELİK, Abdullah IŞIKLAR, Ahmet ÖZBAY

Çocuklar İçin Utangaçlık Ölçeği’nin Türkçe Formu’nun Geçerliği ve Güvenirliği

Bu araştırmanın amacı Çocuklar İçin Utangaçlık Ölçeği’nin (ÇİUÖ; Crozier, 1995) Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. Utangaçlığın, yeni sosyal durumlardan korkma ve sosyal ortamlarda değerlendirildiğini hissettiğinde kişinin kendi üzerine yönelttiği dikkatinin artması ile karakterize olan bir kişilik özelliğidir. Araştırmada, Çocuklar İçin Utangaçlık Ölçeği Ölçeğin orijinal formu Crozier (1995) tarafından geliştirilmiştir. Ölçeğin uyarlamasına başlamadan önce daha önce ölçeğin uyarlanıp uyarlanmadığı ve benzer çalışmalar araştırılmıştır. Türkçe literatürde utangaçlıkla ilgili ölçekler incelenmiş ve ölçeğin Türkçeye uyarlanmadığı görülünce orijinal ölçeğin yazarı W.Ray Crozier ile e-mail yoluyla iletişime geçilmiş ve ölçeğin uyarlanabileceğine ilişkin gerekli izin alınmıştır. Öncelikle ölçek İngiliz Dili ve Edebiyatı ve Filoloji bölümü mezunu 3 dil uzmanı tarafından Türkçeye çevrilmiş ve daha sonra bu Türkçe formlar tekrar İngilizceye çevrilerek İngilizce ve Türkçeyi bilen 16 kişiye uygulanarak iki form arasındaki tutarlılık incelenmiştir. Araştırma 362 ilkokul öğrencisi üzerinde yürütülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda tek boyutlu modelin iyi uyum verdiği görülmüştür (x2=449,22, sd=289, p<0.001, RMSEA=.039, NFI=.90, NNFI=.91, CFI=.93, IFI=.93, RFI=.90, GFI=.95, AGFI=.91, ve SRMR=.052). Ölçeğin iç tutarlılık katsayısı ölçeğin tamamı için .77 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin madde toplam test korelasyonlarının ise .30 ile .56 arasında bulunmuştur. Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarından elde edilen bulgular ÇİUÖ’nün Türkçe formunun geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Çocukluk; utangaçlık; doğrulayıcı faktör analizi

The Validity And Reliability Of The Turkish Version Of The Shyness For Children Scale

The aim of this study is to examine of valitidy and reliability of the Turkish version of the shyness for children Scale (SFC; Crozier, 1995). The sample of this study consisted of 362 middle school students. The result of confirmatory factor analysis is indicated that the three factor model was well fit x2=449,22, sd=289, p<0.001, RMSEA=.039, NFI=.90, NNFI=.91, CFI=.93, IFI=.93, RFI=.90, GFI=.95, AGFI=.91, ve SRMR=.052). The internal consistency coefficient of the total scale was .77. The corrected item-total correlations were ranged from .30 to .56. Overall findings show that this scale had high validity and reliability scores.

Keywords:

Shyness; confirmatory factor analysis validity,

PDF

___

Arends, T. (2000). UnderstandingShyness. AraneumNostrumPanic/ Anxiety Ring. http:// members.aol.com/cybernettr/shyness.html#anchord 131942 adresinden 16.12.2015 tarihinde erişilmiştir.
Asendorpf, J. (1 991). Development of inhibitedchildren’scopingwithunfamiliarity. Child Development, 62, 1460-1474.
Bentler, P. M. (1980). Multivariateanalysiswithlatentvariables: Causalmodeling. AnnualReview of Psychology,31, 419-456.
Bentler, P. M.,&Bonet, D. G. (1980). Signifcancetestsandgoodness of fit in theanalysis of covariancestructures. PsychologicalBulletin, 88, 588-606.
Brown, M.,&Cudeck, R. (1993). Alternativeways of assessing model fit. In: K. A. Bollen& J. S. Long (Eds.), Testingstructuralequationmodels (s. 136-162). Beverly Hills, CA: Sage.
Büyüköztürk, Ş. (2004). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (11. Baskı), Ankara: Pegem Akademi yayınları.
Byrne, B. M.,&Campbell, T. L. (1999). Cross-culturalcomparisonsandthepresumption of equivalentmeasurementandtheoreticalstructure: a lookbeneaththesurface. Journal of Cross-CulturalPsychology,30, 555-574.
Carducci, J. B. (2000). Shyness: The New Solution. PsychologyToday, 33(1), 38-46.
Chan, M. (2011). Shyness, sociability, andthe role of mediasynchronicity in theuse of computer‐mediatedcommunicationforinterpersonalcommunication. AsianJournal of SocialPsychology, 14(1), 84-90.
Cheek, J.,& S. R. Briggs (1990). Shyness as a PersonalityTrait. In W.R. Crozier (ed.) ShynessandEmbarrassment: PerspectivesFromSocialPsychology, pp. 315–37. Cambridge: Cambridge UniversityPress.
Coplan, R. J.,Prakash, K., O’Neil, K., & Armer, M. (2004). Do you ‘want’ toplay? Distinguishingbetweenconﬂicted-shynessandsocialdisinterest in earlychildhood. DevelopmentalPsychology, 40, 244–258.
Coplan, R. J.,Kingsbury, M., &Doey, L. (2014). Parlance, Places, Process, andParadox: Revisitingthe Discussion of GenderDifferences in ChildhoodShyness. SexRoles, 70(7-8), 309-314.
Crawford, L.,&Taylor, L. (2001). Çekingenlik. (Çeviri: Murat Sağlam). İstanbul: Alfa Yayınevi.
Crozier, W. (1995). Shynessand self‐esteem in middlechildhood. British Journal of EducationalPsychology, 65(1), 85-95.
Crozier, W. R. (2001). UnderstandingShyness: PsychologicalPerspectives. London: Palgrave.
Durmuş, E. (2007). ThePerceptions of ShyandNon-ShyStudents. Ankara UniversityJournal of Faculty of EducationalSciences, 40(1), 243-268.
Findlay, L. C., Coplan, R. J., &Bowker, A. (2009). Keeping it all inside: Shyness, internalizingcopingstrategiesandsocio-emotionaladjustment in middlechildhood. International Journal of Behavioral Development, 33(1), 47-54.
Gard, C. (2000). How ToOvercomeShyness. CurrentHealth, 27(1), 28-30.
Gazelle, H.,&Ladd, G. W. (2003). Anxioussolitudeandpeerexclusion: A diathesis–stress model of internalizingtrajectories in childhood. Child Development, 74(1), 257-278.
Gökçe, S. (2002) Lise Öğrencilerinin Utangaçlık Düzeylerinin Yordanması.Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Hamarta, E., Arslan, C., Saygın, Y., &Özyeşil, Z. (2009). Benlik saygısı ve akılcı olmayan inançlar bakımından üniversite öğrencilerinin stresle başa çıkma yaklaşımlarının analizi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7(18), 25–42.
Henderson, L.,& Zimbardo, P. G. (2001). Shyness as a clinicalcondition: The Stanford model.
Henderson, L.,& Zimbardo, P. (2001). Shyness as a clinicalcondition: The Stanford Model. In L. Alden& R. Crozier (Eds.), International Handbook of SocialAnxiety, (pp431-447). Sussex, England: John Wiley&Sons.
Kemple, M. K. (1995). Shynessand Self-Esteem in EarlyChildhood. Journal of HumanisticCounseling, Educationand Development, 33(4), 173-183.
Kuzgun, Y. 2002. İlköğretimde Rehberlik. Ankara:Nobel Yayın Dağıtım.
Lawrence, B.,&Bennett, S. (1992). ShynessandEducation: TheRelationshipbetweenShyness, Social Class andPersonalityVariables in Adolescents. British Journal of EducationalPsychology, 62(2), 257-263.
-
Leck, G. (2006). Captives of Empire: TheJapaneseInternment of AlliedCivilians in China, 1941-1945. ShandyPress.Psychology, 62(2), 257-263.
Marsh, H. W.,Hau, K. T., Artelt, C., Baumert, J., &Peschar, J. L. (2006). OECD’sbrief self-reportmeasure of educationalpsychology’smostusefulaffectiveconstructs: Cross-cultural, psychometriccomparisonsacross 25 countries. International Journal of Testing, 6(4), 311-360.
Page, M. R. (1989). Shyness as a Risk FactorforAdolescentSubstanceUse. Journal of School Health, 59, 432-435.
Prior, M.,Sanson, A., Smart, D., &Oberklaid, F. (2000). Pathwaysfrominfancytoadolescence: AustralianTemperament Project 1983–2000. AustralianInstitute of FamilyStudies: Melbourne, Australia.
Rubin, K.H., Coplan, R.J., &Bowker, J. (2009). Socialwithdrawal in childhood. AnnualReview of Psychology, 60, 141-171.
Rubin, K. H.,& Coplan, R. J. (2004). Payingattentiontoand not neglectingsocialwithdrawalandsocialisolation. Merrill-PalmerQuarterly, 50(4), 506-534.
Schermelleh-Engel, K. &Moosbrugger, H. (2003). Evaluatingthefit ofStructuralEquationModels: tests of significanceanddescriptivegoodness-of-fit measures, Methods of PsychologicalResearch Online, 8(2), 23-74.
Sipahi, B. Yurtkoru, E. S.,& Çinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi.İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
Smith, H. M.,&Betz, N. E. (2002). An examination of efficacyandesteempathwaystodepression in youngadulthood. Journal of CounselingPsychology, 49(4), 438.
Stein, M. B.,&Walker, J. R. (2001). TriumphOverShyness: ConqueringShynessandSocialAnxiety. New York: McGraw-Hill.
Şahin, E. E.,&Gizir, C. A. (2014). Üniversite Öğrencilerinde Utangaçlık: Benlik Saygısı ve Kişilerarası Yetkinlik Değişkenlerinin Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(41), 78-88.
Yüksel, G. (2002). Üniversite öğrencilerinin utangaçlık düzeylerini etkileyen faktörler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 37-57.
Yüksel, G. (2005). Türki Cumhuriyetleri Öğrencilerinin Utangaçlık Düzeylerini Etkileyen Faktörler: Gazi Üniversitesi Örneği. Bilig, 35, 151-172.