Anonim Halk Edebiyatı’nın Tasnifine Dair Yeni Bir Öneri

Anonim Halk Edebiyatı deyince daha çok Âşık ve Tekke edebiyatından bağımsız düzenleyeni ve söyleyeni bilinmeyen, kendine has bir dil ve üslubu olan sözlü kültür akla gelmektedir. Başlangıcı İslamiyet öncesi döneme kadar uzanan Halk Edebiyatı İslamiyet’le birlikte biçimde pek fazla değişiklik olmadan muhtevada değişmeye başlamıştı. Tarihinin bu kadar eskilere gitmesine ve yaygın olmasına rağmen maalesef bu konuda yapılan çalışmalar geçen yüzyılın başlarında görülmeye başlandı. Günümüzde ise araştırmaların hem sahada çalışanların sayısı, hem de gördüğü ilgi bakımından kısa sayılabilecek bir geçmişe rağmen çok iyi bir noktaya geldiği görülmektedir. Bu gelişimde üniversitelerdeki Türk Dili ve Edebiyatı bölümlerinin açılması ve buralarda yaptırılan halk edebiyatı ile ilgili tezlerle, halk edebiyatı araştırmacılarının yayınlarının büyük bir etkisinin olduğu muhakkaktır. Bu kadar kısa sürede görülen büyük gelişme doğal olarak bir takım sorunları da beraberinde getirmiştir. Bu sorunların önemlilerinden biri kanaatimizce Anonim Halk Edebiyatı’nın tasnifi meselesidir. Bu çalışmada bu sorun üzerinde durulacak ve bugüne kadar yapılan tasnifler sıralandıktan sonra yeni bir tasnif önerisinde bulunulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Anonim halk edebiyatı, tasnif, halk edebiyatı

A Offer on the classification of Anonymous folkloric literature

Anonymous folkloric literature is considered to be verbal culture whose author unknown, unique in language and style; independent of âşık (folk poetry) and tekke (dervish lodge) literature. The creation of folkloric literature pre-dates Islam. Naturally it was affected with the spreading of this new religion but the change was related to content rather than its form/structure. Regardless of its extensive history, studies on the subject were delayed right up until the start of the 20th century. Even though researchers are few and interest to the subject isonly flourishing one can still admire the level things are these days. Without a doubt, no one can deny the positive effect of the foundation of new Turkish Language and Literature faculties, the thesis work conducted on folkloric literature and publications from folkloric literature researchers. Naturally, such a magnitude of interest has resulted in some problems too. According to us, one of the most significant is the classification of Anonymous Folkloric Literature. This study will concentrate on this issue. It will also list classifications to date and propose means of new classification methods.

Keywords:

Anonymous folkloric literature, classification, Folkloric Literature,

PDF

___

Aça, Mehmet, Ercan, E. Müge: “Anonim Halk Edebiyatı”, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, ed. M. Öcal Oğuz, 4. Bs., Ankara: Grafiker Yayınları, 2004, ss. 113-168.
Alan, Dundes : “Halk Kimdir”, Çev. Metin Ekici, Halk biliminde Kuramlar ve Yak- laşımlar, Ankara: Milli Folklor Yayınları 2003, ss. 1-30.
Artun, Erman : Halk Edebiyatına Giriş, İstanbul: Kitabevi, 2004.
Banarlı, Nihat Sami: “Halk Edebiyatı”, Türk Ansiklopedisi XVIII, Ankara: MEB, 1970, s. 349.
Batur, Suat : Açıklamalı-Örnekli Türk Halk Edebiyatı, İstanbul: Altın Kitaplar Yay., 1998.
Bayrav, Süheyla : Dilbilimsel Edebiyat Eleştirisi, İstanbul: Multiingual Yay., 1999.
Doğan, D. Mehmet: “Halk Edebiyatı”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi IV, yay. haz.. Ezel Erverdi, (İstanbul: Dergah Yayınları, 1981), s. 56-58. Ekici, Metin
: “Araştırma Yöntemleri”, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, ed. Öcal
Oğuz, 4. Bs., Ankara: Grafiker Yayınları, ss. 69-112.
Gözüaydın, Nevzat: “Anonim Halk Şiiri Üzerine”, Türk Dili Türk Şiiri Özel Sayısı III (Halk Şiiri), LVII/445-450 (Ocak-Haziran 1989), s. 3-104.
Günay, Umay : “Anonim Halk Edebiyatı”, Büyük İslam Tarihi XIV, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1995, s. 524. Kaya, Doğan :
Anonim Halk Şiiri, 2. Bs., Ankara: Akçağ Yayınları, 2004.
Levend, Agah Sırrı: Türk Edebiyatı Tarihi I, 3. Bs., Ankara: TTK, 1988.
Nurettin, Albayrak: “Türk Halk Edebiyatının Kapsamı Üzerine Deneme”, Journal of Turkish Studies: Türklük Bilgisi Araştırmaları Festschrift in Honor of Orhan Okay I, 30/1 (2005), s. 113-114.
Okay, Orhan : “Edebiyat” TDV İslam Ansiklopedisi 10, İstanbul: TDV, 1994, s. 395-397.
Sakaoğlu, Saim : Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi XV, (İstanbul: İSAM, 1997), s. 345–350.
Türkçe Sözlük : 10. Bs., Ankara: TDK, 2005.