Küllerinden Doğan Bir Tıbbi Uygulama: Müzik Terapi

Türkiye’de son on yıldır bir tıbbi uygulama yönteminin giderek dahafazla kendini ortaya çıkardığı, daha çok konuşulduğu ve bu konuyaözel müstakil bilimsel toplantıların düzenlendiğini izliyoruz. Tümbu gelişmeler yaşanırken sürekli vurgulanan bir nokta var: o da buuygulamanın geçmişimizde var olduğu ve bir nedenle zamanın bellibir döneminde terk edildiği gerçeğidir. Sözünü ettiğimiz uygulama“müzik terapi” olarak adlandırılmaktadır. Müzik terapi 1850’lerekadar Anadolu coğrafyasında yaklaşık bin yıl süreyle uygulanmış vesonra terk edilmiştir. 2000’li yılların başlarında başlayan ve giderekağırlığını arttıran çalışmalarla 2016 yılının son ayı içinde SağlıkBakanlığı tarafından verilmeye başlanan müzik terapist sertifikalarıile resmi olarak yeniden doğmuştur. Bu doğumun, hararetini hiçkaybetmediği anlaşılan bir mazinin külleri üzerinden gerçekleştiğinisöylemek herhalde çok hatalı olmayacaktır. Müzik terapinin erkendönem kaynakları arasında El-Kindi, Farabi, İhvan-ı Safa, İbni Sinave Şuuri Hasan Efendi sayılabilir. Müzikterapi alanında Türkiye’deasıl ivmelenmenin 2000’li yıllarda başladığı söylenebilir. Yayınlanankitaplar, doktora ve yükseklisans tezleri bunun göstergesidir. İlk defa2008 yılında Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde müzikterapiseçmeli ders olarak açılmıştır. 2014 yılından itibaren de İstanbulMedipol Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde ders müfredatına girmiştir.27 Ekim 2014 tarihinde yayınlanan Geleneksel ve TamamlayıcıTıp Uygulamaları Yönetmeliği ile müzikterapi alanında ilk yasaldüzenleme gerçekleşmiştir. 2016 yılında Sağlık Bakanlığı tarafındanilk müzikterapist sertifikaları verilmeye başlanmıştır. Müzik terapiuygulamaları yaşadığımız coğrafyada 800’lü yıllardan itibaren yazılıkaynaklara girmiş ve 1800’lü yıllara kadar dönemin tıp ve sağlıkgörüşleri içinde gelişerek, dönüşerek kullanılagelmiştir. 1850’liyıllarda terk edilen veya unutulan bu uygulamalar son on yıl içindeözellikle yoğunlaşan çalışmaların katkısı ve Devlet kurumlarının bukonudaki desteği ile yeniden başlatılmış, âdeta küllerinden yenidendoğmuştur.

A Medical Practice That is Rising From the Ashes: Music Therapy

It is evident that a type of medical practice has been rising inTurkey within the last decade. It has been discussed in scientificmeetings devoted to this specific topic. Besides all these progress,a point of view has always been stressed: this special medicalpractice existed in the past history of our country but somehowit has been abandoned. It is music therapy. It had been appliedfor thousand years in anatolia until 1850ies. By the beginningof 2000, efforts led to rebirth of music therapy and Ministry ofHealth started to licence professionals in 2016. It would not bewrong to say that music therapy rised out of the ashes of historywhich were smoldering. The early references of music therapyinclude El-Kindi, Alfarabius, Brethren of Purity, Avicenna andŞuuri Hasan Efendi. It can be said that the main impetus formusic therapy started to accelerate during the years of 2000s inTurkey. Published books and dissertations are surrogate measuresof this acceleration. For the first time, in 2008, music therapy wasincluded to curriculum as elective course in Trakya UniversityFaculty of Medicine. It was also included to undergraduatecurriculum in İstanbul Medipol University Faculty of Medicine bythe year of 2014. The first regulation was issued on October 27,2014 under the title of Traditional and Complementary MedicineBylaw. In 2016, Ministry of Health started to give licence tomedical professionals as music therapists. Written documentsshow that music therapy practice was present in this geographysince the years of 800s and it was used until 1800s. Music therapywas abandoned in 1850ies, but in the last decade, it rised from theashes by efforts of academicians, music and medical professionals,and support of governmental institutions.

___

  • 1.Cihan AK. Bilimler tasnifi ve İbni Sina. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2000;9:435-451
  • 2. Adamson P. Great medieval thinkers: Al-Kindi. Oxford University Press 2007, p.173
  • 3. Mann WN (Çeviri). On the nature of man. In: Lloyd G.E.R.(Ed), Hippocratic writings (pp.260-271). Harmondsworth:Pelican classics (orijinal çalışmanın yazım tarihi yaklaşık M.Ö. 460).
  • 4. Stelmack RM, Stalikas A. Galen and the humour theory of temperament. Person Individ Diff 1991;12(3):255-263
  • 5. Wright O. Epistles of the brethren of purity: On music, An Arabic critical edition and English translation of Epistle 5.Oxford University Press, Islamic Publications Ltd. 2010, p.16; s.44
  • 6. Turabi AH. El-Kindî’nin mûsikî risâleleri (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihi ve Sanatları Bölümü, Türk Din Musikisi Anabilim Dalı. İstanbul 1996, s.70-71; s.80-81; s.85
  • 7. Turabi AH (çeviri). Matematik kısmının beşinci risâlesi: Musiki. Kahraman A (Editör), İhvân-ı Safâ risâleleri cilt 1, Ayrıntı Yayınları İstanbul 2012, s.129-160
  • 8. Arslan F. Müslüman-Türk bilginlerin müzik bilimine katkıları (X-XIII.yüzyıllar). Türkiyat Mecmuası 2014, C24/Güz:1-21
  • 9. http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c31/c310176.pdf
  • 10. Turabi AH. Hekim Şuûrî Hasan Efendi ve Ta’dîlü’l-Emzice adlı eserinde müzikle tedavi bölümü. M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi 2011;40:153-166
  • 11. Turabi AH. Gevrekzâde, müzikle tedavi, Amasya Darüşşifa örneği. Amasya Belediyesi Kültür Yayınları, Amasya 2015, s.38
  • 12. Tırışkan AG. Hâşim bey edvârı (Yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Güzel Sanatlar Anadalı, Türk Sanat Müziği Alanı. İstanbul 2000
  • 13. Yiğitbaş MS. Musiki ile tedavi. Yelken Matbaası, İstanbul 1972
  • 14. Çoban A. Müzikterapi: Ruh sağlığı için müzikle tedavi. Timaş Yayınları, İstanbul 2005
  • 15. Örter HC. Müzik ile terapi. Mephisto Yayınları, İstanbul 2005
  • 16. Ak AŞ. Avrupa ve Türk-İslâm Medeniyetinde MüzikleTedavi: Tarihi gelişimi ve uygulamaları. Ötüken Yayınları,İstanbul 2006
  • 17. Doğan B. Avrupa’da müzik ile terapi. Mephisto Yayınları, İstanbul 2006
  • 18. Öztürk L, Erseven H, Atik MF. Makamdan şifaya. İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2009
  • 19. Şengül E. Müzikle Tedavinin Merkezi: Edirne Sultan II.Bayezid Darüşşifası. Edirne Valiliği Yayınları, Edirne 2014