İş Sağlığı ve Güvenliğinde Hastane Afet Planlarının Yeri ve Önemi

Bu çalışmanın amacı, İş sağlığı ve güvenliğinde Hastane AfetPlanlarının (HAP) önemini yasal dayanakları bağlamında tartışmakve bir örnek çalışmanın ana noktalarını açıklamaktır. Çalışmada,yapılmış örnek HAP modeli üzerinden İş Sağlığı ve GüvenliğiKanunu’nun (30.6.2012 tarih 28339 sayılı kanun) 11. maddesindeyer alan acil durum planları hükümleri irdelenerek HAP’nın İşsağlığı ve güvenliğindeki yeri ve önemi vurgulanmıştır.Üniversite hastanesi için örnek bir HAP Modeli oluşturulmayaçalışılırken, daha önce bu konuda yapılmış çalışmalar incelenipvar olan plan da dikkate alınarak uyarlamalar ve güncellemeleryapılmıştır. Çalışmanın daha sonra benzer bir programhazırlayacaklar için yararlı bir kaynak olabileceği düşünülmüştür.Önerilen modelin orijinal ismi Hospital Emergency IncidentCommand System (HEICS = Hastane Acil Durum KomutaSistemi) olup; Amerika Birleşik devletleri başta olmak üzeregelişmiş ülkelerde ve ülkemizde bazı üniversite, devlet ve özelhastanelerde benimsenmekte ve uygulanmaktadır. Modülerbir plan olduğundan, farklı yer ve boyuttaki afetlere uyarlamakolaylığı vardır.Modelde; organizasyon şemasında görevler, görevlilerve bunların birbirleri ile olan bağlantıları tezin orijinalindebelirtilmiştir.Araştırma sonucu, hazırlanan HAP Modeli, her tür vebüyüklükteki afetlerde uygulanabilir, maliyeti azdır. Plandoğrultusunda yapılacak eğitim ve tatbikatlarda geliştirilen triajdeneyimleri ile afetlerin zararları azaltılabilecektir.Afetlerle sık karşılaşacağı tahmin edilen ülkemizde, nezaman karşılaşacağımız bilinmese de; şekli, tipi, şiddeti ne olursaolsun; bu planların raflarda kalmayıp gelişmiş ülkelerdeki gibieğitim ve tatbikatlarının da yapılması ile afetin zararları en azaindirebilecektir.

The Place and Priority of Hospital Disaster Plans in Occupational Health and Safety

The purpose of this study is to discuss the importance of HospitalDisaster Plans (HAP) in occupational health and safety in thecontext of legal bases and to explain the main points of an examplework. In the study, the provisions of Emergency Plans in the Article11 of the Law on Occupational Health and Safety (Law No. 28339dated 30.6.2012) were examined and the place and importance ofHAP in occupational health and safety was emphasized.While working on establishing a sample Hospital Disaster PlanModel for Hospital of University, adaptations and updates havebeen made by taking into account the previous studies and presentHospital Disaster Plan of Hospital. It was thought that the studycould be a useful resource for those who would later prepare asimilar program.The original name of the proposed model is HospitalEmergency Incident Command System (HEICS); it is adoptedand implemented in some universities, state and private hospitalsin the developed countries and especially in the United States ofAmerica. Since it is a modular plan, it is easy to adapt to disastersof different location and size.In this Model; in the organizational chart the tasks, officialsand their connections with each other are described in the original.As a result of the research, the prepared HAP Model can beapplied in all kinds of disasters and costs are low. Damages ofdisasters can be reduced with triage experiences developed intraining and exercises in line with the plan.Our country is assumed to frequently encounter with thedisasters. Whatever the size, type, destruction of such disasters is,training and educative exercises would minimize the damages ofdisasters like those other developed countries did.

___

  • 1. Sarıtaç, D. Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yönetimi. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sağlık Kurumları Yönetimi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul 2014.
  • 2. Kaya, H.B.E. Riskli Bölümlerde Çalışan Sağlık Personellerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri: Mersin Şehir Hastanesi Örneği. Mersin Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İş Sağlığı ve Güvenliği Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin 2017.
  • 3. Ünal, S. Hastanelerde İş Sağlığı ve Güvenliği. İstanbul Aydın Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İş Sağlığı ve Güvenliği Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul 2017.
  • 4. Geldi, M. Ülkemizde Sağlık Kurumlarında İş Sağlığı ve Güvenliği. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Elazığ 2017.
  • 5. Resmi Gazete Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı20.06.2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu http://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6331.pdf ( Erişim tarihi: 09.11.2017)
  • 6. Resmi Gazete: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Yerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/06/20130618-8.htm (Erişim tarihi: 10.3.2018).
  • 7. T.C. Sağlık Bakanlığı Hastane Afet ve Acil Durum Planı Hazırlama Klavuzu Aralık 2015 https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/854,hap-kilavuzpdf.pdf?0 (Erişim tarihi 11.03.2018).
  • 8. Yüksel, A.E. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Hastane Afet Planı Modeli. Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Acil Yardım ve Rehabilitasyon Anabilim Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara 2010.
  • 9. Kırmızı Et ve Kanatlı Hayvan Tesislerinde İş Sağlığı Güvenliği Rehberi İş sağlığı güvenliği Genel Müdürlüğü,İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı http://www.isgum.gov.tr/rsm/file/k%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1%20et%20ve%20 kanatl%C4%B1%20hayvan.pdf (Erişim Tarihi 27.01.2018).
  • 10. Tekin. E. Hastane Afet Planlaması, Hastane Acil Durum Komuta Sistemi ve Atatürk Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürlüğü Hastanesi’ne Uygulanması Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi. Erzurum 2015.
  • 11. Yurdakul A, Piroğlu F, Okay N. 2013. Kocaeli Derince Eğitim ve Araştırma Hastanesi mevcut afet planı çerçevesinde, çalışanların afete hazırlığının değerlendirilmesi. MAKÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Derisi. 2013; 1 (2): 75-85.