Nurhan ÖZPANCAR, Filiz MALKOÇ, Gülsüm ÖZKAN

Prediyaliz Hastalarında Risk Faktörlerinin ve Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi

DOI:10.176811/hsp.473863Amaç: Bu çalışma prediyaliz hastalarında risk faktörlerinin ve farkındalık düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel olarak planlanan bu araştırma, 01.04.2017-01.07.2017 tarihleri arasında, bir üniversite hastanesinin nefroloji polikliniğinde yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini, belirtilen tarihler arasında polikliniğe başvuran kronik böbrek hastalığı tanısı almış 185 hasta, örneklemini ise iletişim sorunu olmayan, anket sorularını cevaplamayı kabul eden 155 hasta oluşturmuştur. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan, hastaların sosyodemografik ve hastalığına ilişkin özelliklerini sorgulayan 34 sorudan oluşan bilgi formu ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde, frekans, yüzdelik ve ki kare testi uygulandı. p<0,05 anlamlı kabul edildi. Bulgular: Yaş ortalaması 64,96±12,83 olan hastaların, %56,8’i erkek, %64,5’i ilköğretim mezunu ve %11,6’sı sigara kullanmaktadır. Çoğunluğu (%38,7) fazla kilolu/obez, %40,0’ı evre 2 böbrek yetmezliği tanısı ile izlenmektedir. Başvuru nedeni olarak %50,3’ü diğer polikliniklerden yönlendirildiğini ve %15,5’i şikayet olarak yorgunluk ve ağrı yaşadığını ifade etmiştir. Hastaların %56,1’inin hastalıklarının nedenini bilmediği, çoğunluğunun (%92,9) ilaçlarını düzenli kullandıkları ve %93,5’inin reçetesiz ilaç kullanmadıkları bulunmuştur. Hastaların %70,3’ü diyetleri hakkında bilgi sahibi olduklarını, %43,2’si az tuzlu beslendiğini belirtmiştir. Sistolik Kan Basıncı ortalaması 139,09±25,61, Diyastolik Kan Basıncı ortalaması ise 82,06±14,21’dir. Hastaların kronik böbrek hastalığı evresi ile; cinsiyet, eğitim durumu, beden kitle indeksi ve sigara kullanma durumu arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı (p<0,05) bulunmuştur. Sonuç: Kronik böbrek hastalığı risk faktörleri arasında yer alan erkek cinsiyet, başka bir komorbid hastalık, düşük eğitim düzeyi, fazla kilolu/obez olma durumu araştırmamızda da çoğunluğu oluşturduğu ve hastaların farkındalıklarının düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

kronik böbrek hastalığı, risk faktörü, Farkındalık

Determination of Risk Factors and Awareness Levels in Predialysis Patients

DOI:10.176811/hsp.473863Purpose: This present study aimed to determine risk factors and awareness levels in predialysis patients. Materials and Methods: This descriptive, cross-sectional study performed in the nephrology clinic of a university hospital between 01.04.2017-01.07.2017. The population of the study consisted of 185 patients who were diagnosed with chronic kidney disease and admitted to the outpatient clinic between the dates mentioned, the sample consisted of 155 patients who had no communication problems and accepted to answer the questionnaire. Data were collected by a questionnaire consisting of 34 questions which were prepared by the researchers and questioned the sociodemographic and disease characteristics of the patients. Data was analyzed using percentiles, frequency, chi-square test. p <0.05 was considered significant. Results: The mean age of the patients was 64.96±12.83, 56.8% were male, 64.5% were primary school graduates and 11.6% were smokers. The majority (38.7%) are overweight / obese and 40.0% are diagnosed with stage 2 renal failure. 50.3% of the cases were referred from other polyclinics and 15.5% of them stated that they experienced fatigue and pain as a complaint. It was found that 56.1% of the patients did not know the cause of their disease, most of them (92.9%) used their medicines regularly and 93.5% of them did not use the drug without prescription. 70.3% of the patients stated that they had information about their diet and 43.2% of them had less salt. The mean systolic blood pressure was 139.09 ± 25.61 and diastolic blood pressure was 82.06 ± 14.21. Patients with chronic kidney disease stage; the difference between sex, education level, body mass index and smoking status was statistically significant (p<0.05). Conclusion: It was concluded that the male gender, another comorbid disease, low education level, overweight / obesity status constitute the majority in our study and the awareness of patients is low.

Keywords:

Awareness, chronic kidney disease, risk factor,

PDF

___

1. Nadir I, Topçu S, Gültekin F, Yönem Ö. Kronik Böbrek Yetmezliğinde Etyolojik Değerlendirme. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2002; 24(2):62 -64.2. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye Böbrek Hastalıkları Önleme Ve Kontrol Programı Eylem Planı.(2014-2017).2014; Ankara: Anıl Reklam Matbaa Ltd. Şti.p.1-10.3. Oyebisi OO, Okunola OO, Jaiyesimi AE, Arogundade FA, Adelaja MA, Erohibe CE, et al. Prevalence and Pattern of Chronic Kidney Disease and its Associated Risk Factors in a Rural Community in South Western Nigeria. West Afr J Med. 2018; 35(2):109-116.4. Süleymanlar G, Utaş C, Arinsoy T, Ateş K, Altun B, Altiparmak MR, et al. A population-based survey of Chronic REnal Disease In Turkey-the CREDİT Study. Nephrol Dial Transplant. 2011; 26(6):1862-1871.5. Saran R, Li Y, Robinson B, Abbott KC, Agodoa LYC, Ayanian J, et al. US renal data system 2015 annual data report: epidemiology of kidney disease in the United States. Am J Kidney Dis. 2016;67(3)(suppl1):1-434. 6. Türk Nefroloji Derneği Yayınları. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz Ve Trasplantasyon. Registry 2011. İstanbul 2012;1-4 (Güncelleme tarihi:22.10.2018; Erişim tarihi: 11.05.2017) Erişim adresi: http://tsn.org.tr/folders/file/tsn_registry_2011.pdf 7. T.C. Sağlık Bakanlığı ve Türk Nefroloji Derneği Ortak Raporu. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz Ve Trasplantasyon Registry 2015. Türk Nefroloji Derneği Yayınları. Ankara 2016; 1-68. Tuot DS, Plantinga LC, Hsu CY, Powe NR. Is Awareness of chronic kidney disease associated with evidence-based guideline-concordant outcomes?. Am J Nephrol. 2012; 35(2):191-197. 9. Türk Nefroloji Derneği Böbrek Sağlığı Otobüsü Tarama Sonuçları (İnternet) (Güncelleme tarihi:22.10.2018; Erişim tarihi: 18.05.2017) Erişim adresi: http://tsn.org.tr/folders/file/bobrek_sagligi_otobusu.pdf 10. Ladi-Akinyemi TW, Ajayi I. Risk factors for chronic kidney disease among patients at oabisi onabanjo university teaching hospital in sagamu, Nigeria: A retrospective cohort study. Malawi Med J. 2017;29(2):166-17011. Jovic D, Dimkovic N, Rakocevic I, Boricic K, Atanasijevic D, Vasic M. Prevalence and factors associated with self-reported kidney disease among serbian adults: results of 2013 national health survey. Plos One 2018;12:1-1812. Bundy JD, Bazzano LA, Xie D, Cohan J, Dolata J, Fink JC, et al. Self-reported tobacco, alcohol, and ıllicit drug and progression of chronic kidney disease. Clin J Am Soc Nephrol. 2018;13(10):993-1001.13. Girndt M, Trocchi P, Scheidt-Nave C, Markau S, Stang A. The prevalance of renal failure. results from the german health ınterview and examination survey for adults, 2008-2011.(DEGS1). Deutsches Arzteblatt International. 2016;113(6);85-91.14. Ataman B, Gök Oğuz E, Turgutalp K, Kıykım AA, Özkayar N, Dede F, et al. Aile Hekimlerinde Kronik Böbrek Yetmezliği Farkındalığının Belirlenmesi [Investigating Awareness in Chronic Renal Failure Among Family Physicians]. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi [Turk Neph Dial Transpl.], 2014;23(2):95-104.