SUBJEKTİF UYKU KALİTESİ İYİ VE KÖTÜ OLAN DİYABETİK HASTALARIN GLİSEMİ KONTROLÜ VE KRONİK DİYABETİK KOMPLİKASYONLAR YÖNÜNDEN KARŞILAŞTIRILMASI

Amaç: Diyabet tanısı konulmuş hastalarda sübjektif uyku kalitesinin glisemi kontrolü ve kronik diyabet komplikasyonlar ile ilişkisinin araştırılması. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya diyabet tanısı konulmuş, 18-65 yaş aralığında 256 hasta katıldı, çalışmaya dahil olma kriterlerini sağlayan 142 hasta ile çalışma tamamlandı. Hastalara yarı yapılandırılmış sosyo-demografik veri formu, DSM-IV Eksen-1 bozuklukları için yapılandırılmış klinik görüşme (SCID-1), Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) Uygulandı. Daha öncesinde psikiyatrik tanı tedavi hikayesi olan, beck anksiyete ve beck depresyon puanlarına göre anksiyete ve depresyon tespit edilen hastalar çalışma dışı bırakıldı. PUKİ toplam puanlarına göre hastalar uyku kalitesi iyi (PUKİ Toplam puan <5) ve kötü olanlar (PUKİ Toplam puan ≥5) şeklinde ikiye ayrıldı ve bu iki grup glisemi kontrolü ve kronik diyabetik komplikasyonlar yönünden karşılaştırıldı. Uyku kalitesi ile bazı kategorik klinik parametreler arasındaki ilişkiyi test etmek için ise ki-kare testi kullanılmış olup değerlendirmede p<0.05 istatistiksel açıdan anlamlı olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Uyku kalitesinin kötü olarak saptandığı grupta, istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde glisemi kontrolünün bozulduğu ve diyabetle ilgili kronik komplikasyonların arttığı tespit edilmiştir (p<0.05). Sonuçlar: Subjektif uyku kalitesi kötü olan diabetik hastalarda glisemi kontrolü bozulmuş ve diyabetle ilgili kronik komplikasyonlar artmıştır. İstikrarlı bir uyku programı sürdürmek gibi uyku kalitesini arttıracak müdahaleler daha iyi glisemik kontrolü teşvik edebileceği gibi diyabet ile ilgili kronik komplikasyonların ilerlemesi veya önüne geçilmesi üzerinde potansiyel bir etkiye sahip olabilir. Diyabet ve uykunun, çeşitli faktörlere bağlı olarak karşılıklı etkileşim içerisinde olmaları nedeniyle, diyabet yönetimini desteklemek için hastaların yeterli uyku almaları önemlidir. Anahtar Kelimeler: Diyabetik hastalar, subjektif uyku kalitesi, glisemi kontrolü, kronik diyabetik komplikasyonlar.

Anahtar Kelimeler:

Diyabetik Hastalar, Subjektif Uyku Kalitesi, Glisemi Kontrolü, Kronik Diyabetik Komplikasyonlar

Relation Between Glycemic Control and Chronic Diabetic Complications of Subjective Sleep Quality in Diabetic Patients

Keywords:

Diabetic Patients, Subjective Sleep Quality, Chronic Diabetic Complications, Glycemic Control,

PDF

___

1- Çorakçı A, Kaya A, Uysal AR, Tuzcu A, Sönmez A, Kut A, ve ark. [Diabetes mellitus tanı, sınıflama ve izlem ilkeleri] Yılmaz MT, Kaya A, Balcı MK, Bayraktar F, Dağdelen S, Sargın M, Şahin İ, editör. U. D. K Grubu, TURKDIAB Diyabet Tanı ve Tedavi Rehberi 2017 (Güncellenmiş 7. Baskı Mart 2017). İstanbul: Armoni Nüans Baskı Sanatları; 2017. p.14-18
2- Ogurtsova K, da Rocha Fernandes JD, Huang Y, Linnenkamp U, Guariguata L, Cho NH, (2017). IDF Diabetes Atlas: Global estimates for the prevalence of diabetes for 2015 and 2040. Diabetes research and clinical practice, 128, 40-50.
3- Marathe, P. H., Gao, H. X., & Close, K. L. (2017). American Diabetes Association standards of medical care in diabetes. Journal of diabetes 2017;9(4):320-324.
4- Sharma S, Kavuru M. Sleep and metabolism: an overview. International journal of endocrinology, 2010.
5- Spiegel K, Leproult R, Van Cauter E. Impact of sleep debt on metabolic and endocrine function. Lancet 1999;354(9188):1435–1439.
6- Spiegel K, Knutson K, Leproult R, Tasali E, Van Cauter E. Sleep loss: a novel risk factor for insulin resistance and type 2 diabetes. J Appl Physiol 2005;99(5):2008–2019.
7- Nakajima H, Kaneita Y, Yokoyama E, Harano S, Tamaki T, Ibuka E, et al. Association between sleep duration and hemoglobin A1c level. Sleep Med 2008;9(7):745–752.
8- Gottlieb DJ, Punjabi NM, Newman AB, Resnick HE, Redline S, Baldwin CM, et al. Association of sleep time with diabetes mellitus and impaired glucose tolerance. Arch Intern Med. 2005;165(8):863–867.
9- Yaggi HK, Araujo AB, McKinlay JB. Sleep duration as a risk factor for the development of type 2 diabetes. Diabetes care. 2006;29(3):657–661. 10- Kita T, Yoshioka E, Satoh H, Saijo Y, Kawaharada M, Okada E, et al. Short sleep duration and poor sleep quality increase the risk of diabetes in Japanese workers with no family history of diabetes. Diabetes care. 2012;35(2):313–318.
11- Vgontzas AN, Liao D, Pejovic S, Calhoun S, Karataraki M, Bixler EO. Insomnia with objective short sleep duration is associated with type 2 diabetes: A population-based study. Diabetes care. 2009;32(11):1980–1985. 12- Cappuccio FP, D'Elia L, Strazzullo P, Miller MA. Quantity and quality of sleep and incidence of type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis. Diabetes care. 2010;33(2):414–420.
13- Nilsson PM, Roost M, Engstrom G, Hedblad B, Berglund G. Incidence of diabetes in middle-aged men is related to sleep disturbances. Diabetes care. 2004;27(10):2464–2469.
14- West SD, Nicoll DJ, Stradling JR. Prevalence of obstructive sleep apnoea in men with type 2 diabetes. Thorax 2006;61(11):945–950. 15- Villa MP, Multari G, Montesano M, Pagani J, Cervoni M, Midulla F, et al. Sleep apnoea in children with diabetes mellitus: effect of glycaemic control. Diabetologia 2000;43(6):696–702.
16- Resnick HE, Redline S, Shahar E, Gilpin A, Newman A, Walter R, et al. Diabetes and sleep disturbances: Findings from the Sleep Heart Health Study. Diabetes Care 2003;26(3):702‑709.
17- Buysse DJ, Reynolds CF 3rd, Monk TH, Berman SR, Kupfer DJ. The Pittsburgh Sleep Quality Index: a new instrument for psychiatric practice and research. Psychiatry research. 1989;28(2):193–213. 18- Luyster FS, Dunbar-Jacob J. Sleep quality and quality of life in adults with type 2 diabetes. Diabetes Educ.37(3):347–55. 19- Budhiraja R, Roth T, Hudgel DW, Budhiraja P, Drake CL. Prevalence and polysomnographic correlates of insomnia comorbid with medical disorders. Sleep. 2011;34(7):859–867.
20- Ohkuma T, Fujii H, Iwase M, Kikuchi Y, Ogata S, Idewaki Y, et al. Impact of sleep duration on obesity and the glycemic level in patients with type 2 diabetes: the Fukuoka Diabetes Registry. Diabetes care. 2013;36(3):611–617.
21- Cunha MC, Zanetti ML, Hass VJ. Sleep quality in type 2 diabetics. Rev Lat Am Enfermagem. 2008;16(5):850–855.
22- Knutson KL, Ryden AM, Mander BA, Van Cauter E. Role of sleep duration and quality in the risk and severity of type 2 diabetes mellitus. Arch Intern Med 2006;166(16):1768–1774. 23- Trento M, Broglio F, Riganti F, Basile M, Borgo E, Kucich C, et al. Sleep abnormalities in type 2 diabetes may be associated with glycemic control. Acta Diabetol. 2008;45(4):225–229.
24- Knutson KL, Van Cauter E, Zee P, Liu K, Lauderdale DS. Cross-sectional associations between measures of sleep and markers of glucose metabolism among subjects with and without diabetes: the Coronary Artery Risk Development in Young Adults (CARDIA) Sleep Study. Diabetes care. 2011;34(5):1171–1176. 25- Tsai YW, Kann NH, Tung TH, Chao YJ, Lin CJ, Chang KC, et al. Impact of subjective sleep quality on glycemic control in type 2 diabetes mellitus. Fam Pract. 2011;29(1):30–35. 26- First MB, Spitzer RL, Gibbon M, & Williams JBW (1997). Structured clinical interview for DSM-IV clinical version (SCID-I/CV, Version 2.0). New York: Biometrics Research Department, New York State Psychiatric Institute.
27- Çorapçıoğlu A, Aydemir Ö, Yıldız M, Esen A, & Köroğlu E. (1999). DSM-IV Eksen I Bozuklukları (SCID-I) için yapılandırılmış klinik görüşme, klinik versiyon. Ankara: Hekimler yayın birliği.
28- Ağargün MY, Kara H, Anlar O. Pittsburgh uyku kalitesi indeksinin geçerliliği ve güvenirliği. Tr Psikiyatri Derg 1996;7(2):107-15.
29- Fiorentini A, Valente R, Perciaccante A et al. Sleep’s quality disorders in patients with hypertension and type 2 diabetes mellitus. Int J Cardiol 2007;8(2):8114.
30- Beck AT, Ward CH, Mehdelson M, Mosk J, Erbaugh J. An inventory for measuring depresssion. Arch Gen Psychiatry 1961;4:561-571.
31- Hisli N. Beck depresyon envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi 1989;7(23)-13.
32- Savaşır I, Şahin NH. Bilişsel-Davranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler, Ankara, Türk Psikologlar Derneği Yayınları.1997;23-38.
33- Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. J Consult Clin Psychol 1988;56(6):893-897.
34- Ulusoy M, Sahin NH, Erkmen H. Turkish version of the Beck Anxiety Inventory: psychometric properties. J Cogn Psychother 1998;12(2):163-172.
35- Anderson RJ, Freedland KE, Clouse RE, Lustman PJ. The prevalence of comorbid depression in adults with diabetes: a meta-analysis. Diabetes care. 2001; 24(6):1069-78.
36- Rachel M, Andrea SC. Insomnia and Depression: A Multifaceted Interplay. Curr Psychiatry Rep. 2009;11(6):437–442.
37- Thase ME. Antidepressant treatment of the depressed patient with insomnia. J Clin Psychiatry. 1999;60(17):28–31.
38- Sicree RJ, Shaw J, Zimmet P. The global burden, diabetes and impaired glucose tolerance. In: IDF diabetes atlas 4th ed., Brussels: International Diabetes Federation; 2009. p. 1–105.
39- Sakamoto R, Yamakawa T, Takahashi K, Suzuki J, Shinoda MM, Sakamaki K, et al. Association of usual sleep quality and glycemic control in type 2 diabetes in Japanese: A cross sectional study. Sleep and Food Registry in Kanagawa (SOREKA). PloS one, 2018; 13(1).
40- Dyck PJ, Davies JL, Wilson DM, Service FJ, Melton LJ, O'Brien PC. Risk factors for severity of diabetic polyneuropathy-Intensive longitudinal assessment of the Rochester Diabetic Neuropathy Study cohort. Diabetes care. 1999; 22(9):1479-1486.
41- Vgontzas AN, Zoumakis E, Bixler EO, Lin HM, Follett H, Kales A, et al. Adverse effects of modest sleep restriction on sleepiness, performance, and inflammatory cytokines. J Clin Endocrinol Metab. 2004; 89 (5):2119-2126.
42- Pillar G, Schuscheim G, Weiss R, Malhotra A, McCowen KC, Shlitner A, et al. Interactions between hypoglycemia and sleep architecture in children with type 1 diabetes mellitus. J Pediatr 2003;142(2):163–168.
43- Jauch-Chara K, Schmid SM, Hallschmid M, Born J, Schultes B. Altered neuroendocrine sleep architecture in patients with type 1 diabetes. Diabetes Care 2008;31(6):1183–1188.
44- Hayashino Y, Yamazaki S, Nakayama T, Sokejima S, Fukuhara S. Relationship between diabetes mellitus and excessive sleepiness during driving. Exp Clin Endocrinol Diabetes 2008;116(01):1–5.