Meltem Soylu, Neriman İnanç, Eda Başmısırlı, Yağmur Yaşar

TAM BUĞDAY EKMEĞİ TÜKETENLERDE KRONİK HASTALIKLARIN SAPTANMASI VE TÜKETİCİLERİN BİLGİ DÜZEYLERİ: KAYSERİ ÖRNEĞİ

Bu araştırma; Kayseri’de tam buğday ekmeği tüketim durumu ile kronik hastalıklar arasındaki ilişkiyi ortaya koymak ve tüketicilerin bilgi düzeylerini belirlemek amacı ile yürütüldü. Rastgele seçilen 1200 (719 kadın, 481 erkek) katılımcı tam buğday ekmeği tüketenler ve tüketmeyenler olarak gruplandırıldı ve özellikleri anket formu ile elde edildi. Yaşları 33.0±1.0 yıl olan katılımcıların, %43,4’ü tam buğday ekmeği tüketirken, %56,6’sı tüketmemekteydi. Katılımcıların yaşları artıkça tam buğday ekmeği tüketiminin azaldığı saptandı (p<0.05). Anlamlı olmasa da, lisans ve lisansüstü eğitimi alanlarda tam buğday ekmeği tüketimi (%57.0) tüketmeyenlerden (%51.3) yüksekti. Gelir düzeyi açısından gruplar arasındaki farklıklar anlamlıydı (p<0.05). Tam buğday ekmeği tüketmeyenlerde tanı konulmuş hastalık oranı (%41.5) tüketenlerden (% 34.9) yüksekti ( p<0.05) ve kronik hastalık varlığı ile tam buğday ekmeği tüketimi arasında ilişki olduğu belirlendi (p<0.05). Katılımcıların %66.4’nün tam buğday ekmeğini sağlıklı olduğu ve kolay ulaşılabilir (%45.7) olması nedeniyle tercih ettikleri bulundu. Her iki grupta da ekmekler arasındaki farklılığı bilenlerin oranı bilmeyenlerden yüksekti (p<0.05). Tam buğday ekmeği tüketenlerde Sağlık Bakanlığı’nın çalışmalarından haberdar olmayanların oranı (% 43.6) tüketmeyenlerden (% 59.4) düşüktü. Tam buğday ekmeği tüketenlerin %50.3’ü besin etiketi okurken, bu oran tüketmeyenlerde %26.4’tü (p<0.05).

Anahtar Kelimeler:

Tam buğday ekmek tüketimi, tüketici bilgi düzeyi, kronik hastalıklar

The relation between consumption of whole wheat bread and chronic diseases in Kayseri: Level of knowledge of consumers about whole wheat bread

This research was performed to investigate the relationship between whole wheat bread and chronic diseases and to determine knowledge levels of consumers in Kayseri. 1200 participants randomly selected were grouped as consuming and not consuming whole wheat bread and their characteristics were obtained by questionnaire form. The average age of participants was 33.0±1.0 years. While 43.4% of participants consumed whole wheat bread, 56.6 of them didn’t consume. It was detected that the consumption of whole wheat bread decreased as the ages of the participants increased (p <0.05). Although not significant, rate of undergraduate and postgraduate education level was higher in those who consume whole wheat bread than in those who non consume (51.3%). The differences between the groups in terms of income level were significant (p <0.05). The rate of diagnosed diseases were higher in those who don’t consume whole wheat bread (41.5%) than in those who consume (34.9%) and it was determined that there is a relationship between whole wheat bread consumption and presence of chronic disease (p<0.05). It was found that 66.4% of participants prefer whole wheat bread because of it is healthy and easily accessible (45.7%). In both of two groups, the ratio of those who know the difference between breads was higher than the ratio of those who don’t know (p<0.05). The rate of those who are not aware of the Ministry of Health's work was lower in those who consume whole wheat bread (43.6%) than in those who don’t consume (59.4%). While 50.3% of those who consume whole wheat bread read nutrition facts label, this rate was 26.4 in those who don’t consume (p<0.05).

Keywords:

Whole wheat bread consumption, knowledge level of consumer, chronic diseases,

PDF

___

Referanslar 1. Kesici C, Soylu M ve Bilici S. Tam buğday unu. TSE yayınları 2009; 48: 568.
2. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/01/20120104-6.htm.
3. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı. [Çevrimiçi] Şubat 2013. [Alıntı Tarihi: 21 Haziran 2015.] http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-82357/h/genelge-tam-bugday.pdf.
4. Aksoylu Z, Savlak N, Yangıç Ç, Çagındı Ö, Köse E. Manisa il merkezinde bireylerin ekmek çeşitlerini tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi. Gıda 2014; 39(3):147-154.
5. Çiftçi H, Akbulut G, Yıldız E, Mercanlıgil S, Kan Şekerini Etkileyen Besinler. Ankara : T.C. Sağlık Bakanlığı, 2008. ISBN. 978-975-590-243-2.
6. Reicks M, Jonnalagadda S, Albertson MA, Joshi N. Total dietary fiber intakes in the US population are related to whole grain consumption: results from the National Health and Nutrition Examination Survey 2009 to 2010. Nutr Res 2014; 34(3):226-234.
7. Priebe MG, van Binsbergen JJ, de Vos R, Vonk RJ. Whole grain foods for the prevention of type 2 diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev 2008; 23(1): CD006061.
8. Tucker JA, MacKay AK, Robinson EL, et al. The effect of whole grain wheat sourdough bread consumption on serum lipids in healthy normagliycemic/normoinsulinemic and hyperglyemic/hyperinsulinemic adults depends on presence of the APOE E3/E3 genotype: A randomized controlled trial. Nutrition & Metabolism 2010;7:37.
9. Liu S, Stampfer JM, Hu BF, et al. Whole-grain consumption and risk of coronary heart disease: results from the Nurses' Health Study. Am J Clin Nutr. 1999;70(3):412-419.
10. Demir MK, Kartal H. Konya ilinde farklı ekmek çeşitlerini tüketen bireyler üzerinde yapılan bir anket çalışması. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi 2012; 7(3):59-64.
11. Bal ZE, Sayılı M, Gözener M. Tokat ili merkez ilçede ailelerin ekmek tüketimleri üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2013; 30(1): 61-69.
12. Koç B. Ekmek tüketiminde tüketici tercihleri: Van ili örneği. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü Yayını, 2011, Yayın No: 196, Ankara.
13. Tanık O. Ekmek Üretiminde Kalite Uygulamaları ve Müşteri Memnuniyet Dinamiklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ 2006.