Seda ÜNAL, Emel FİLİZ, Şeyma KAHVECİ, Sultan UYAR

TOPLUMUN SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YÖNELİK ŞİDDET KONUSUNDAKİ TUTUMU

Amaç: Bu kesitsel çalışma Konya il merkezinde toplumun sağlık çalışanlarına yönelik şiddet konusundaki görüş ve tutumlarını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma Konya ilinde ikamet eden 420 gönüllü katılımcı ile gerçekleşmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından literatürden yararlanılarak hazırlanan ankette; sosyo-demografik soruların yanı sıra katılımcıların sağlık çalışanına şiddet konusundaki düşüncelerini değerlendiren sorular yer almaktadır. Çalışmada SPSS 25.0 paket programından yararlanılarak veriler üzerinde tanımlayıcı nitelikte istatistikler yapılmıştır. Bulgular ve Sonuç: Katılımcıların %45’i 18-29 yaş aralığında, %50,2’si kadın, %63,8’i evlidir. Katılımcılardan %63,3’ü sağlık çalışanlarına yönelik herhangi bir şiddet olayına tanıklık etmediğini %36,7’si sağlık çalışanına yönelik olarak gerçekleştirilen şiddete şahit olduklarını belirtmişlerdir. Sağlık çalışanlarına şiddet sebebi olarak ilk üç sırada “çalışanların hastalarla ilgilenmemesi”, “hastaların sabırsızlıkları” ve “çalışanların hastalara kötü davranmaları” gelmektedir. Katılımcıların %6’sı sağlık çalışanına şiddet uyguladığını, uyguladıkları ve şahit oldukları şiddet türünün çoğunlukla (%91) sözel şiddet olduğunu belirtmiştir. Toplumda sağlık çalışanına yönelik şiddeti onaylamayan bir tutumunun olduğu, şiddetin önlenebileceğine inandıkları ve şiddeti bir hak arama yöntemi olarak görmedikleri belirlenmiştir. Sağlık kurumlarında şiddetin nedenlerinin araştırılmasında toplumun görüşlerine de yer verilmesi şiddeti önlemeye yönelik girişimlerin başarısı açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

sağlık çalışanı, şiddet, toplum

PDF

___

1. Lanctot, N., Guay, S. (2014). The Aftermath of Workplace Violence Among Healthcare Workers: A Systematic Literature Review of the Consequences. Aggression and Violent Behavior, 19(5); 492-501.
2. García-Pérez, M. D., Rivera-Sequeiros, A., Sánchez-Elías, T. M., & Lima-Serrano, M. (2021). Workplace Violence on Healthcare Professionals and Underreporting: Characterization and Knowledge Gaps for Prevention. Enfermería Clínica (English Edition), 31(6); 390-395.
3. Aydemir, I., Üçlü, R., Aydogan, A. (2020). According To the Emergency Room Staff the Reasons for Violence. Journal of Istanbul Faculty of Medicine, 83(1); 60-69.
4. World Health Organization (WHO). International Labor Organization (ILO) & International Nurses Association (ICN). Internet. Framework Guidelines Addressing Workplace Violence Health Sector 2002 [Cited 2022 March 5]. Available From: https://apps.who.int/iris/handle/10665/42617
5. Akbaş, M., Boz, A., Dursun, A., Çetin, S., Kılıçaslan, A. (2016). Determination Of Exposure Status to Violence of 112 Employees and Their Behavior Towards Violence. Dokuz Eylül University E‐Journal of Nursing Faculty, 9(3); 93-100.
6. Uyar. M, Öztürk, E. N. Y., Şahin, T. K. (2020). Konya İli Meram İlçesi’nde Aile Sağlığı Merkezlerine Başvuran 18 Yaş ve Üzeri Erişkin Bireylerin Sağlık Çalışanlarına Uygulanan Şiddete Bakış Açısının Belirlenmesi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 5(1); 113-120.
7. Lian, Y., Dong, X. (2021). Exploring Social Media Usage in Improving Public Perception on Workplace Violence Against Healthcare Workers. Technology in Society,65;101559.
8. Abdellah, R. F., Salama, K. M. (2017). Prevalence and Risk Factors of Workplace Violence Against Health Care Workers in Emergency Department in Ismailia, Egypt. Pan African Medical Journal, 26(1); 1-8.
9. Aoki, N., Uda, K., Ohta, S., Kiuchi, T., Fukui, T. (2008). Impact of Miscommunication in Medical Dispute Cases in Japan. International Journal for Quality in Health Care, 20(5); 358-362.
10. Hesketh, K. L., Duncan, S. M., Estabrooks, C. A., Reimer, M. A., Giovannetti, P., Hyndman, K., Acorn, S. (2003). Workplace Violence in Alberta and British Columbia Hospitals. Health Policy, 63(3); 311-321.
11. Ramacciati, N., Gili, A., Mezzetti, A., Ceccagnoli, A., Addey, B., & Rasero, L. (2019). Violence Towards Emergency Nurses: The 2016 Italian National Survey—A Cross‐Sectional Study. Journal Of Nursing Management, 27(4); 792-805.
12. Shin, H. K., Jeong, S. J., Kang, B. K., & Lee, M. S. (2014). Medical Dispute Cases Involving Traditional Korean Medical Doctors: A Survey. European Journal of Integrative Medicine, 6(4); 497-501.
13. Mento, C., Silvestri, M. C., Bruno, A., Muscatello, M. R. A., Cedro, C., Pandolfo, G., Zoccali, R. A. (2020). Workplace Violence Against. 51; 101381.
14. Pınar, T., Pınar, G. (2013). Sağlık Çalışanları ve İşyerinde Şiddet. TAF Preventive Medicine Bulletin, 12(3); 3.
15. Magnavita, N., Heponiemi, T. (2012). Violence Towards Health Care Workers in A Public Health Care Facility in Italy: A Repeated Cross-Sectional Study. BMC Health Services Research, 12(1); 1-9.
16. Phillips, J. P. (2016). Workplace Violence Against Health Care Workers in The United States. New England Journal of Medicine, 374(17); 1661-1669.
17. Sağlık Çalışanlarına Yönelik Artan Şiddet Olaylarının Araştırılarak Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. (2013). 28.03.2022 Tarihinde https://Acikerisim.Tbmm.Gov.Tr/Xmlui/Bitstream/Handle/11543/110/Ss454.Pdf?Sequence=1&Isallowed=Y Adresinden Erişim Sağlandı.
18. Çamcı, O., Kutlu, Y. (2011). Kocaeli’nde Sağlık Çalışanlarına Yönelik İşyeri Şiddetinin Belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(1); 9-16.
19. World Health Organization. (2002). World Report on Violence and Health. 30.03.2002 Tarihinde Https://Www.Who.Int/Violence_Injury_Prevention/Violence/World_Report/En/Summary_En.Pdf Adresinden Erişim Sağlandı.
20. Wei, C. Y., Chiou, S. T., Chien, L. Y.A, Huang, N. (2016). Workplace Violence Against Nurses–Prevalence and Association with Hospital Organizational Characteristics and Health-Promotion Efforts: Cross-Sectional Study. International Journal of Nursing Studies, 56;63-70.
21. Rosenthal, L. J., Byerly, A., Taylor, A. D., Martinovich, Z. (2018). Impact and Prevalence of Physical and Verbal Violence Toward Healthcare Workers. Psychosomatics, 59(6); 584-590.
22. Ross, J. (2021). An Ever-Growing Risk of Violence in The Healthcare Workplace. Journal of Perianesthesia Nursing, 36(4):431-432.
23. Bayram, B., Çetin, M., Oray, N. Ç., Can, I. Ö. (2017). Workplace Violence Against Physicians in Turkey’s Emergency Departments: A Cross-Sectional Survey. BMJ Open, 7(6); E013568.
24. Lamont, S., Brunero, S. (2018). The Effect of a Workplace Violence Training Program for Generalist Nurses in The Acute Hospital Setting: A Quasi-Experimental Study. Nurse Education Today, 68; 45-52.
25. Tzeng, H. M., Yin, C. Y. (2008). Crisis Management Systems: Staff Nurses Demand More Support from Their Supervisors. Applied Nursing Research, 21(3); 131-138.
26. Atan, S. Ü., Dönmez, S. (2011). Hemşirelere Karşı İşyeri Şiddeti. Adli Tıp Dergisi, 25(1); 71-80.
27. Kuruöz, G. (2016). Acil serviste Hasta ve Hasta Yakınlarına göre Sağlıkta Şiddet. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil tıp Anabilim Dalı, Aydın.
28. Tokgöz, H. (2019). Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Tekirdağ İl Sağlık Müdürlüğü Kurumlarında Sağlıkta Şiddet Vakaları. Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Tekirdağ.
29. Al, B., Sarcan, E., Zengi, S., Yıldırım, C., Doğan, M., Kabul, S. (2015). Halkın Sağlık Personeline Yönelik Artan Şiddete Bakışı. Avrasya Acil Tıp Dergisi, 14 (1); 19-25.
30. Fener, E., Aydıntuğ, N. (2019). Sağlıkta Şiddet Nedenlerinin Toplum Bakış Açısıyla Değerlendirilmesi. Journal Of International Social Research, 12(62).
31. İlhan, M. N., Çakır, M., Tunca, M. Z., Avcı, E., Çetin, E., Aydemir, Ö., ... & Bumin, M. A. (2013). Toplum Gözüyle Sağlık Çalışanlarına Şiddet: Nedenler, Tutumlar, Davranışlar. Gazi Medical Journal, 24(1); 5-10.
32. Özdemir Takak, S., Baydar Artantaş, A. (2018). Evaluation Of Patients’ and Their Relatives’ Opinions and Attitudes About Violence Against Health Care Workers. Ankara Med J, 1;103-16.
33. Gürbüz, S., Şahin, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
34. Cerit, K., Keskin, S. T., & Erdem, R. (2018). Hemşirelerin İşyerinde Şiddete Maruz Kalma Durumlarının ve İlişkili Faktörlerin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31); 231-242.
35. Erten, R., Öztora, S., Dağdeviren, H. N. (2019). Evaluation Of Exposure to Violence Against Doctors in Health Care Facilities. Turkish Journal of Family Practice, 23(2); 52-63.
36. Ferri, P., Silvestri, M., Artoni, C., Di Lorenzo, R. (2016). Workplace Violence in Different Settings and Among Various Health Professionals in An Italian General Hospital: A Cross-Sectional Study. Psychology Research and Behavior Management, 9; 263.
37. Günaydın, B. S., Eser, B., Turan, C. A., Htoo, K. M., Karavuş, M., Tosun, M., Hıdıroğlu, S. (2019). Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarının Şiddete Maruziyet Düzeyleri ile İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. The Journal of Turkish Family Physician, 10(4);173-184.
38. Kaya, S., Demir, I. B., Karsavuran, S., Ürek, D., & Ilgün, G. (2016). Violence Against Doctors and Nurses in Hospitals in Turkey. Journal Of Forensic Nursing, 12(1); 26-34.
39. Kvas, A., Seljak, J. (2015). Sources Of Workplace Violence Against Nurses. Work, 52(1); 177-184.
40. Nowrouzi-Kia, B., Isidro, R., Chai, E., Usuba, K., Chen, A. (2019). Antecedent Factors in Different Types of Workplace Violence Against Nurses: A Systematic Review. Aggression And Violent Behavior, 44 :1-7.
41. Ridenour, M., Lanza, M., Hendricks, S., Hartley, D., Rierdan, J., Zeiss, R., Amandus, H. (2015). Incidence And Risk Factors of Workplace Violence on Psychiatric Staff. Work, 51(1); 19-28.
42. Üzümcü, F., Oksay, A. (2019). Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hekim ve Hemşirelere Yönelik Şiddetin Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10(25); 584-598.
43. Zhao, S., Xie, F., Wang, J., Shi, Y. U., Zhang, S., Han, X., Fan, L. (2018). Prevalence Of Workplace Violence Against Chinese Nurses and Its Association with Mental Health: A Cross-Sectional Survey. Archives Of Psychiatric Nursing, 32(2); 242-247.
44. Aharon, A, A., Warshawski, S., Itzhaki, M. (2020). Sağlık Personeline Yönelik Şiddete İlişkin Kamuoyu Bilgisi, Tutumları ve Şiddet Uygulama Niyeti. Hemşirelik Görünümü, 68 (2); 220-230.
45. Yaşar, ZF, Durukan, E., Büken, E. (2017). Bir Üniversite Hastanesi Hasta ve Yakınlarının Sağlıkta Şiddete İlişkin Görüşleri. Romanya Adli Tıp Derneği, 25;65-69.
46. Türkmenoğlu, B., Sümer, H. E. (2017). Sivas İl Merkezi Sağlık Çalışanlarında Şiddete Maruziyet Sıklığı. Ankara Medical Journal, 17(4); 216-225.
47. Winstanley, S., Whittington, R. (2004). Aggression Towards Health Care Staff in A Uk General Hospital: Variation Among Professions and Departments. Journal Of Clinical Nursing, 13(1); 3-10.
48. Chen, W. C., Hwu, H. G., Kung, S. M., Chiu, H. J., & Wang, J. D. (2008). Prevalence and Determinants of Workplace Violence of Health Care Workers in A Psychiatric Hospital in Taiwan. Journal of Occupational Health, 50(3); 288-293.
49. Kowalenko, T., Walters, B. L., Khare, R. K., Compton, S., & Michigan College of Emergency Physicians Workplace Violence Task Force. (2005). Workplace Violence: A Survey of Emergency Physicians in The State of Michigan. Annals Of Emergency Medicine, 46(2); 142-147.
50. Carmi-Iluz, T., Peleg, R., Freud, T., Shvartzman, P. (2005). Verbal And Physical Violence Towards Hospital-And Community-Based Physicians in The Negev: An Observational Study. BMC Health Services Research, 5(1); 1-6.
51. Fujita, S., Ito, S., Seto, K., Kitazawa, T., Matsumoto, K., Hasegawa, T. (2012). Risk Factors of Workplace Violence at Hospitals in Japan. J Hosp Med,7(2); 79‐84.
52. Ayranci, U., Yenilmez, C., Balci, Y., Kaptanoglu, C. (2006). Identification Of Violence in Turkish Health Care Settings. Journal Of Interpersonal Violence, 21(2); 276‐96.
53. Vorderwülbecke, F., Feistle, M., Mehring, M., Schneider, A., Linde, K. (2015). Aggression And Violence Against Primary Care Physicians-A Nationwide Questionnaire Survey. Deutsches Ärzteblatt International, 112(10); 159.
54. Shea, T., Sheehan, C., Donohue, R., Cooper, B., De Cieri, H. (2017). Occupational Violence and Aggression Experienced by Nursing and Caring Professionals. Journal of Nursing Scholarship, 49(2); 236-243
55. Volz, N. B., Fringer, R., Walters, B., Kowalenko, T. (2017). Prevalence of Horizontal Violence Among Emergency Attending Physicians, Residents, And Physician Assistants. Western Journal of Emergency Medicine, 18(2); 213
56. Pinto, C. M., Radon, K., & Van Dijk, F. (2018). Violence at Work and Mental Distress Among Firefighters in Guatemala. Annals of Global Health, 84(3); 532.
57. Zeng, J. Y., An, F. R., Xiang, Y. T., Qi, Y. K., Ungvari, G. S., Newhouse, R., Chiu, H. F. (2013). Frequency and Risk Factors of Workplace Violence on Psychiatric Nurses and Its Impact on Their Quality of Life in China. Psychiatry Research, 210(2); 510-514.
58. Pasli Gürdoğan, E., Öztürk, S., Uğur, E. (2017). Yoğun Bakımda Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Öfke Düzeyleri Hasta Yakınlarının Görüşlerini Etkiler Mi? Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 4(1); 1-7.
59. Spelten, E., Thomas, B., O'meara, P. F., Maguire, B. J., Fitzgerald, D., Begg, S. J. (2020). Organisational Interventions for Preventing and Minimising Aggression Directed Towards Healthcare Workers by Patients and Patient Advocates. Cochrane Database of Systematic Reviews, (4).
60. Morphet, J., Griffiths, D., Beattie, J., Reyes, D. V., Innes, K. (2018). Prevention And Management of Occupational Violence and Aggression in Healthcare: A Scoping Review. Collegian, 25(6); 621-632.