Mehmet KOCA, Feyza İNCEOĞLU, Alev KÖKSAL, Serdar DENİZ

Hekimlerin Klinik Kaliteye Bakış Açısını Ölçmeye Yönelik Bir Ölçek Geliştirme: Metodolojik Çalışma

Amaç: Bu çalışma ile hekimlerin klinik kaliteye yönelik bilgi ve algılarının değerlendirmesi için geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracının geliştirilmesi ve bu sayede hekimlerin Türkiye’deki klinik kalite ile ilgili bilgi ve algılarının ölçülmesi ile klinik kalite süreçlerinin iyileştirilmesine katkı yapması hedeflenmiştir. Gereç ve Yöntemler: Veri toplama süreci sonunda hazırlanan verilere öncelikle Açıklayıcı faktör analizi (AFA) uygulamak için SPSS 25.0 (Statistical Program in Social Sciences) programı kullanılmıştır. Yapılan AFA sonucunda elde edilen ölçeğe ait faktör yapısının doğruluğunu test etmek için AMOS 24 kullanılmış ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. DFA sonucunda kurulan ölçeğe ait modelin uyum iyiliği test değerleri yorumlanmış ve ölçeğin son hali kullanıma hazır hale getirilmiştir. Analizlerde istatistiksel olarak güvenilirlik katsayısı 0,95 ve anlamlılık seviyesi ise 0,05 olarak alınmış ve hesaplamalar yapılmıştır. Bulgular: Araştırmada kullanılan 20 maddelik Klinik Kalite Ölçeğinin yapı geçerliliği için uygulanan AFA sonucunda faktör yükü değerleri; 0,536 ile 0,908 arasında bulunmuştur. Toplam varyansın açıklama yüzdesi ise %65,145 olarak hesaplanmıştır. Klinik Kalite Ölçeğine ait iç tutarlılık katsayısını hesaplamak için Cronbach α güvenilirlik analizi uygulanmış ve Cronbach α değeri yaklaşık 0,97 olarak hesaplanmıştır. Sonuç: Yapılan çalışma neticesinde, “Klinik Kalite Ölçeği” geçerli, güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

klinik kalite, ölçek, sağlık hizmetlerinde kalite

PDF

___

1. Sağlık Bakanlığı, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Klinik Kalite Uygulama ve Veri Kalitesi İyileştirme Rehberi Genelgesi, 22.Mayıs 2017 tarihli 2017/8 sayılı genelge https://shgmklinikkalite.saglik.gov.tr/TR-56730/genelgeler.html Erişim Tarihi:20.05.2022
2. Toraman A, Aslantaş Ateş B. Sağlık Maliyeti ve Klinik Kalite İlişkisi; Prostat Kanseri Sağlık Olgusu Örneği, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, GÜSBD 2021; 10(4): 597 – 609.
3. Oksay A. (2016). “Sağlık Hizmetlerinde Kalite Tam Olarak Ne Demek?” Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8 (14), 181-192.
4. Kısa A. (2002). Sağlık Kurumları Yönetimi (1. Bölüm), In: N. UZKESİCİ(Ed.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. 5. Başer D, Özkara A. (2014). “Ulusal Klinik Kalite Programının Bireylerin Yaşam Kalitesi Üzerine Etkileri”. Türkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics, 5(3), 34-47.
6. The Directorate of Quality and Patient Safety, (2013), A Practical Guide to Clinical Audit, (Erişim Tarihi: 20.05.2022), http:// www.hse.ie/eng/about/Who/QID/MeasurementQuality/ Clinical-Audit/practicalguideclaudit2013.pdf
7. Akalın E. (2001). Yoğun bakım ünitelerinde kalite iyileştirme. Yoğun Bakım Dergisi, 1(2), 69-74
8. Dagens A, Sigfrid L, Cai E, Lipworth S, Cheung V, et all. (2020), Scope, quality, and inclusivity of clinical guidelines produced early in the Covid-19 pandemic: rapid review. BMJ, 369(1), 1936 1-10.
9. Karakoç FY, Dönmez L. Ölçek geliştirme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitimi Dünyası. 2014;13(40):39-49.
10. Bowling A, Ebrahim S. 2005. Handbook of health research methods: investigation, measurement and analysis. McGraw-Hill Education (UK).
11. Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk Ş. (2012). Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları, Pegem Akademi, Ankara.
12. Mardia KV. (1974) “Applications of Some Measures of Multivariate Skewness and Kurtosis In Testing Normality and Robustness Studies”, Sankhyā: The Indian Journal of Statistics, Series B, 36(2):115-128, Masten
13. İnceoğlu F. Doğrulayıcı Faktör Analizinde Yarışan Modeller ve Klinik Bir Uygulaması: İnönü Üniversitesi Doktora Tezi, 10:32.2018.
14. Alpar R.Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik. 6. Baskı, Ankara, Detay Yayıncılık,2020.
15. Büyüköztürk Ş. Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi. 2002;32(32):470-483.
16. Bollen KA. Long, J:S, Testing Structural Equation Models 1993.
17. Maruyama GM. Basics Of Structural Equation Modeling: London: Sage Publications 1998
18. Arbuckle JL. Ibm SPSS IBM SPSS AMOS 21 User’s Guide, Usa: IBM SPSS AMOS Corp: Ibm Corp 2012.
19. Kline RB. Principles And Practice Of Structural Equation Modeling: (Second Edition): Ny: Guilford Publications, Inc 2005.
20. Civelek ME. Yapısal Eşitlik Modellemesi Metodolojisi, Beta Yayıncılık, İstanbul.2018.
21. Cole DA. Utility Of Confirmatory Factor Analysis İn Test Validation Research: J CONSULT CLIN PSYCH 1987; 55(2): 1919-31.
22. Jöreskog KG, Sörbom, D, “Structural Equation Modeling With The Sımplıs Command Language”, Scientific Software 1993: 13-43.
23. Özdamar K, Eğitim, Sağlık ve Davranış Bilimlerinde Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi, 2016/1, Nisan Kitabevi, Eskişehir
24. Keçeoğlu ÇH, Gelbal S, Doğan N. Determination of the cut-off score with the ROC Curve Method. The Journal of Academic Social Sciences Studies. 2016;50(2), 553-562.