SOVYET SONRASI DÖNEMDE GERÇEKLİĞİN YİTİMİ VE GENERATION “П” ROMANI

Rus edebiyatının önde gelen temsilcilerinden Viktor Pelevin, 90’lardaki çağdaşı birçok post-Sovyet yazarın aksine eserlerinde sadece Sovyet dönemini eleştirmekle kalmamış aynı zamanda Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra Rus toplumunun karşı karşıya kaldığı yeni toplumsal sorunları da ele almıştır. Komünist ideolojinin çökmesiyle birlikte Rus toplumu kendini gerçeklik duygusunun kaybolduğu düşünsel ve ideolojik bir boşlukta bulmuştur. Uzun yıllar boyunca sahip olduğu bütün değerler sistemini kaybetmesinin neticesi olarak da yeni bir kimlik arayışına yönelmiştir. Rus kültüründeki düşünsel ve ideolojik boşluk olgusu, yeni bir kimlik arayışı Pelevin’in eserlerinin ana konusu olmuştur. Bu makale, Rusya’da ekonomik, sosyal ve politik dönüşümlerin hızlı bir şekilde gerçekleştiği 1999 yılında yazılan Generation “П” (P Kuşağı) adlı eseri incelemektedir. Generation “П”, düşünsel ve ideolojik boşluğu tüketici kapitalist hayallerle doldurmaya çalışan yeni ütopyacı düşünceyi eleştiren distopik bir eserdir. Yazar, Rus toplumunun kültürel dönüşümünde kapitalizmin ve tüketimin etkisini distopik bir bakış açısıyla yansıtarak ele alır. Bu etki, eserde genç ve idealist bir şairden reklam metni yazarına dönüşen eserin kahramanı Vavilen Tatarski’nin deneyimleri aracılığıyla tasvir edilmektedir. Pelevin ayrıca post-Sovyet dönemdeki reklamcılığın ve Sovyetler Birliği’ndeki propagandanın, kullandıkları yöntem ve sahip oldukları manipülatif etki bakımından paralellik gösterdiğine dikkat çekmektedir. Bu çalışmanın amacı ise eserin eleştirel söylemini ve bu söylemde İngilizce sözcükler ve reklam sloganları gibi dil araçlarının işlevini tanımlamaktır. Eser, bir distopya olarak ele alındığından edebiyatta distopya türünün tarihsel serüvenine kısaca değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Post-Sovyet, Distopya, Pelevin, Generation “П”

PDF

___

Baudrillard, J. (2016). Simülakrlar ve simülasyon. (Çev. Adanır, O.), İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
Bauman, Z. (2016). Sosyaliz - Aktif ütopya. (Çev. Araşan, A.),Ankara: Heretik Yayınları
Epstein, M. N. (2000). Postmodern v Rossii: literatura i teoriya. Moskova: İzdatelstvo Elinina.
Homburg, R. P. (2010). SPT Conference on Utopia, Dystopia and Critical Theory Conference Report. social & political thought, 13 May 2010, Sussex, The UK.
Ilin, V. I. (2005). Obşçestvo potrebleniya: teoretiçeskaya model i rossiyskaya realnost. Mir Rossii. Sotsiologiya. Etnologiya, 14(2),3-40.
Khagi, S. (2008). From Homo Sovieticus to Homo Zapiens: Viktor Pelevin's Consumer Dystopia, The Russian Review, 67(4),559-579
Kılıç, Y. ve Uncu, E. (2011). Eski Mezopotamya İnanç Sisteminin Yunanlılara Etkisi (İstar-Aphrodite Örneği), History Sutudies, 3 (1) 183-202.
Liard, S. (1999). Voices of Russian Literature. Oxford: Oxford University Press
Lipovetsky, M. (2001). Russian literary postmodernism in the 1990s, The Slavonic and East European Review, 76(1),31-50.
Lotman, YU. M.(2000). Semiosfera : Kultura i vzrıv : Vnutri mıslyaşçih mirov : Stati. Issledovaniya. Sankt-Peterburg : İskusstvo- SPV
Lukaşonok, I. D. (2010). Antiutopiya kak sotsiokulturnıy fenomen naçala XXI veka, Yaroslavskiy pedagogiçeskiy vestnik, 1(4),286-288
Moylan, T., ve Baccolini, R. (Editör). (2003). Dark Horizons: Science Fiction and the Dystopian Imagination. Sussex: Psychology Press
Pelevin, V. (2015). Generation «П» . St.Petersburg: Azbuka-Klassika
Polotovskiy, S.A., Kozak R.V. (2012). Pelevin i Pokolenie Pusotı, Moskova: Mann, Ivanov & Ferber.
Volkov, S. (2010). Büyülü Koro. Lev Tolstoy’dan Aleksandr Soljenitsin’e XX. Yüzyıl Rus Kültür Tarihi.(Çev. Gürses, S. ). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Smirnov, A.Y.(2006). Russkaya literaturnaya antiutopiya rubeja ХХ-ХХІ vv.(problema tipologii). [Online] https://elibrary.ru/item.asp?id=22825918 [Erişim Tarihi: 14.03.2019].
Zubacheva, D. (2018). “How did Pepsi become the first American brand to take root in the Soviet Union?”. Russia Beyond. [Online] https://www.rbth.com/business/327568-pepsi-first-russia [Erişim Tarihi: 18.02.2019]