1911

Geçici Hükümet ve Rus Kurucu Meclis Seçimleri

Bu makalede Rusya Türklerinin siyasi gelişimini önemli ölçüde etkileyecek olan Kurucu Meclis seçimleri ve toplanmasının neden Geçici Hükümet döneminde yapılamadığı incelenecektir. 3 Mart 1917 tarihinde yayımlanan Geçici Hükümet Beyannamesi’nde sınıf, din ve milliyet üzerindeki kısıtlamaların kaldırıldığından bahsedilse de gayri Rus halkların haklarının belirlenmesi Kurucu Meclis’e bırakılmıştı. Bu yüzden Geçici Hükümet, artan otonomi talepleri karşısında ülkenin bölünmesini önlemek ve Kurucu Meclis’in yetki sahasını ihlal etmemek için herhangi bir çözüm girişiminde bulunamadı. Gayri Rus halklar, Kurucu Meclis’e hazırlık anlamında bir strateji geliştirmeye çalıştılar. Onun seçimlerine ve toplanmasına büyük önem verdiler. 20. yüzyılın başlarından itibaren Kurucu Meclis’i toplama düşüncesi Rus sosyalist partilerin programlarında yer aldı. Bunu gerçekleştirme fırsatı, 27 Şubat İhtilali sonrasında ortaya çıktı. 2 Mart 1917 tarihinde kurulan Geçici Hükümet, Petrograd Sovyeti Yürütme Komitesi’yle yapılan görüşmeler sonucunda Kurucu Meclis’i hızlı bir şekilde toplamaya söz verdi. Askerlerin oy kullanmasını sağlamak, genel seçim sistemiyle yerel idarelerin organizasyonu ve seçim yasasının hazırlanma süreci dikkate alınarak Kurucu Meclis seçimleri ve toplanma tarihinin sonbahar aylarından önce olamayacağı anlaşılmaktaydı. Yerel idarelerin örgütlenmesi, hükümetin programında altıncı madde olarak yer aldı. İkinci ve üçüncü hükümet dönemleri, sosyalist bakanların etkisiyle ve Bolşeviklerin bu konuda hükümeti isteksizlikle suçlamasını önlemek amacıyla daha Kurucu Meclis odaklı oldu. Geçici Hükümet, 18 Haziran’daki Bolşeviklerin gösterisini başarısızlığa uğratmak için 14 Haziran’da Kurucu Meclis seçimlerinin 17 Eylül’de, toplanma tarihinin 30 Eylül’de olacağını ilan etmek zorunda kaldı. Daha sonra seçim yasasının 22 Temmuz 1917 tarihinde yayımlanması ve seçmen listelerinin hazırlanamaması yüzünden 9 Ağustos tarihinde Kurucu Meclis seçimlerinin 12 Kasım’da ve toplanma tarihinin 28 Kasım’da olması kabul edildi. Ekim İhtilali sonrası olayların kontrolü Bolşeviklerin eline geçti. Böylece iki ihtilal arası dönemde bu konuda başarı sağlanamadı.

Anahtar Kelimeler:

Rusya tarihi, Rus Kurucu Meclisi, Seçimler, Geçici Hükümet, Kadet Partisi, seçim yasası, yerel idareler

The Provisional Government and The All-Russian Constituent Assembly Election Preparations

In this article will be explained why the All-Russian Constituent Assembly elections and convening which will significantly affect the political developments of Russian Turks, could not be held during the Provisional Government period. Although Declaration of Provisional Government which published on March 3, 1917 was mentioned that restrictions on class, religion and nationality were repealed, the determination of the rights of non-Russian peoples was left to the All-Russian Constituent Assembly. Therefore, the Provisional Government couldn’t attempt any solution to prevent the division of the country and not violate the jurisdiction of the All-Russian Constituent Assembly in the face of increasing demands for autonomy. The non-Russian peoples tried to develop a strategy in preparation for the All-Russian Constituent Assembly. They cared to its elections and convening. From the beginning of the 20th century the idea of convening the All-Russian Constituent Assembly was included in the programs of Russian socialist parties. The opportunity to do this emerged after the February 27 Revolution. The Provisional Government, which was established on March 2, 1917 promised to convene quickly the All-Russian Constituent Assembly as a result of discussions with the Executive Committee of the Petrograd Soviet. It was understood that the All-Russian Constituent Assembly elections and convening date could not be before the autumn months, taking into account the voting process of the soldiers, the organization of the local administrations with the general election system and the preparation process of the election law. The organization of the local elections was included in the government’s program as the sixth item. The second and third government were more focused on the All-Russian Constituent Assembly under the influence of the socialist ministers and to prevent the Bolsheviks accusing the government of reluctance on this issue. The Provisional Government, in order to fail the Bolsheviks demonstration on June 18, had to announce that the All-Russian Constituent Assembly elections will be on September 17 and the convening date will be on September 30. Since the election law was published on July 22, 1917 and voter lists could not be prepared, it was accepted on August 9 that the All-Russian Constituent Assembly elections postponed on November 12 and the convening date on November 28. Bolsheviks took control of the events after the October Revolution. Thus, there was no success in the period between two revolutions.

Keywords:

History of Russia, The All-Russian Constituent Assembly, Elections, The Provisional Government, The Kadet Party, election law, local administrations,

PDF

___

Anopriyeva, Galina. Nikolay Erofeyev. “Partiya Sotsialistov-Revolyutsiyonerov.” Politiçeskiye Partii Rossii Konets XIX-Pervaya Tret XX Veka. Moskva: ROSSPEN, 1996: 433-452.
Anosov, Arkadiy. Çto Takoye Uçreditelnoye Sobraniye. Moskva: Novıy Mir, 1917.
Çalışkan, Ülkü. “27 Şubat Devrimi Sonrasında Geçici Hükümetin Kuruluşu ve Yönetim Problemi.” Türkiyat Mecmuası 28/1 (2018): 1-20.
_________. Rusya İmparatorluğu’nda Anayasal Demokrat Partisi’nin Milliyetler Politikası (Kadet Partisi 1905-1917). İstanbul: Kriter Yayınları, 2019.
Carr, Edward Hallett. Bolşevik Devrimi 1917-1923. Çev. Orhan Suda. C. 1 İstanbul: Metis Yayınları, 2006.
Gessen, Vladimir Matveyeviç. Russkoye Uçreditelnoye Sobraniye i Vıborı v Nego. Petrograd: Tip. Akts. Obş. Slovo, 1917.
Kerenski, Aleksadr. Kerenski ve Rus İhtilali. Çev. Rasih Gürkan. İstanbul: Ağaoğlu Yayınevi, 1967.
Kochan, Lionel. “Kadet Policy in 1917 and The Constituent Assembly.” The Slavonic and East European Review 45/104 (1967): 183-192.
Kokoşkin, Fedor Fedoroviç. Uçreditelnoye Sobraniye. Petrograd: İzdaniye Partii Narodnoy Svobodı, 1917.
Kommunistiçeskaya Partiya Sovetskogo Soyuza v Rezolyutsiyah i Reşeniyah Syezdov, Konferentsii i Plenumov TsK 1898-1953. Ç. 1 Moskva: Gosudarstvennoye İzdatelstvo Politiçeskoy Literaturı, 1953.
Leontyev, Yaroslav. “Partiya Levıh Sotsialistov-Revolyutsiyonerov (İnternatsionalistov).” Politiçeskiye Partii Konets XIX-Pervaya Tret XX Veka. Moskva: ROSSPEN, 1996: 419-424.
Levenson, Aleksey Georgiyeviç. Polojeniye o Vıborah v Uçreditelnoye Sobraniye Tekst Zakona i Obyasnitelnıya Zameçaniya. Moskva: Knigoizdatelstvo Universalnaya Biblioteka, 1917.
Libin, Vladimir Berkoviç. Çto Takoye Uçreditelnoye Sobraniye. Moskva: İzdatelstvo Zemliya i Volya, 1917.
Meduşevskiy, Andrey. “Uçreditelnoye Sobraniye i Konstitutsionnıye Alternativı Rossii v 1917 godu.” Sravnitelnoye Konstitutsionnoye Obozreniye 1 (62) (2008): 4-23.
Milyukov, Pavel Nikolayeviç. İstoriya Vtoroy Russkoy Revolyutsii. Moskva: ROSSPEN, 2001.
Politiçeskiye Partii Konets XIX-Pervaya Tret XX Veka. Moskva: ROSSPEN, 1996.
Polnıy Sbornik Platform Vseh Russkih Politiçeskih Partii. S. Peterburg: İzdaniye Vtoroye NNŞ., 1906.
“Programma Soyuza Osvobojdeniya.” Osvobojdeniye 69-70 (1905): 305-306.
Protasov, Lev Grigoryeviç. Vserossiiskoye Uçreditelnoye Sobraniye İstoriya Rojdeniya i Gibeli. Moskva: ROSSPEN, 1997.
Protokolı Tsentralnogo Komiteta Konstitutsionno-Demokratiçeskoy Partii 1915-1920 gg. T. 3 Moskva: Progress Akademiya, 1998.
Rojkov, Nikolay Aleksandroviç. Vremennoye Pravitelstvo i Uçreditelnoye Sobraniye. Moskva: İzdatelstvo Soldat Grajdanin Moskovskogo Soveta Soldatskih Deputatov, 1917.
Rozental, İsaak. “Rossiiskaya Sotsial Demokratiçeskaya Raboçaya Partiya.” Politiçeskiye Partii Konets XIX-Pervaya Tret XX Veka. Moskva: ROSSPEN, 1996: 516-519.
Sadıgov, Ramin. “Rusya Kurucu Meclisi: Tarihi Gelişimi ve Bolşevikler Tarafından Feshi.” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 9/43 (2016): 906-920.
Sbornik Program Politiçeskih Partii v Rossii. Petrograd: Sunodalnaya Tipografiya, 1917.
Serafimoviç, Aleksandr. Uçreditelnoye Sobraniye i Politiçeskiye Partii. Moskva: Otd. İzd-va i Kn. Sklada, 1917.
Stegnuşin, Anton Aleksandroviç. “Uçreditelnoye Sobraniye v Teorii i Politiçeskoy Praktike Menşevikov v Pervoy Çetverti XX Veka.” Dissertatsiya, Omskiy gosudarstvennıy pedagogiçeskiy universitet, 2019.
Stenografiçeskiy Otçet Çastnogo Soveşaniya Çlenov Gosudarstvennoy Dumı (Çetvertago Sozıva). Petrograd: Gosudarstvennaya Tipografiya, 1917.
Syezdı i Konferentsii Konstitutsionno-Demokratiçeskoy Partii 1905-1907 gg. T. 1 Moskva: ROSSPEN, 1997.
Syezdı i Konferentsii Konstitutsionno-Demokratiçeskoy Partii 1915-1917 gg. T. 3. K. 1 Moskva: ROSSPEN, 2000.
Svatikov, Sergey Grigoryeviç. Vserossiiskoye Uçreditelnoye Sobraniye. Petrograd: İzdatelstvo Kniga, 1917.
Truhin, Mihail Dmitriyeviç. Borba Neonarodniçeskih Partiy za Sozıv Uçreditelnogo Sobraniya v Rossii 1901-Naçalo 1918 gg. Moskva: İİU MGOU, 2016.
Vişnyak, Mark Veniaminoviç. Vserossiiskoye Uçreditelnoye Sobraniye. Sost. A. N. Meduşevskiy. Moskva: ROSSPEN, 2010.
Vodovozov, Vasiliy Vasilyeviç. Uçreditelnoye Sobraniye. Petrograd: Tovarişestvo R. Golike i A. Vilborg, 1917.
Elektronik Kaynaklar “Znamenskiy, Oleg Nikolayeviç, Vserossiiskoye Uçreditelnoye Sobraniye İstoriya Sozıva i Kruşeniya” http:// leninism.su [Erişim tarihi: 27.05.2020].