Üstünlük kuramı bağlamında Türk ve İngiliz siyasetinde mizahın kullanımı üzerine bir karşılaştırma

Gülmek, insanların gündelik hayatları içerisinde sıklıkla gerçekleştirdikleri eylemlerden biridir ve bu eylem mizahın en önemli sonuçlarından biridir. Gazetelerde yayınlanan köşe yazılarında, televizyon ve radyo programlarında, şehrin muhtelif yerlerinde karşımıza çıkan ilan panolarında, bir pazarda satılan ürünün niteliğini anlatmak için atılan sloganlarda, motorlu taşıtların genellikle tamponlarına veya arka camlarına yapıştırılan çıkartmalarda ve bunlara benzer şekilde gündelik hayatımızın her anında mizahın karşımıza çıkması söz konusu olabilmektedir. En önemli amacı ve sonucu gülmek ve güldürmek olan mizah bir duyguyu, bir düşünceyi, bir mesajı iletmek noktasında etkili bir iletişim aracı olduğu kadar mahir ellerde etkili bir silaha da dönüşebilmektedir. Bu bağlamda tarafların muarızlarını çaresiz bırakma noktasında etkili bir üstünlük kurma aracı olarak siyasette ve kimi zaman savaşlarda bile mizahın bu gücünden yararlanıldığı örnekler mevcuttur. Bu çalışmada, İngiliz ve Türk siyasetinde verilen mizah örnekleri üzerinden bir karşılaştırma yapılacaktır. Dönem olarak, bir karşılaştırma yapabilmek adına yeteri kadar kayıt alınmış örneğe rastlamamız dolayısıyla 19.yüzyıl ve sonrasında ağırlıklı olarak yüz yüze iletişim ortamında verilmiş örnekler tercih edilmiştir. Öncelikle Türk ve İngiliz toplumlarında mizahın, belirttiğimiz yüzyıllar içerisindeki durumu ve otoritenin mizaha bakışında öne çıkan noktalar genel hatlarıyla değerlendirilecektir. Ardından da siyasal alanda verilen örnekler ele alınacaktır. Bu örnekler üstünlük kuramı açısından irdelenecektir. Örneklerde yer alan verilerden hareketle, her iki toplumun siyasal hayatında mizahın kullanımı üzerinden bir karşılaştırma ile çalışma sona erecektir.

Anahtar Kelimeler:

Mizah, siyaset, üstünlük kuramı

A comparison on the utilisation of humor in Turkish and English politics in context of superiority tehory

Laughing as an activity takes place vey oftenly in the daily life of people and this activity is the one of the most important consequence of humor. In the columns of newspapers, television and radio shows, on the billboards spread across the various locations of a city, sometimes in the slogans performed by the countermen of the bazaars, on the bumpers or rear windows of the motor vehicles and etc. we may run into humorous objects everywhere in our daily lives. Humour, one of the important consequence and purpose of which is to laugh and to make somebody laugh, would be an effective tool for conveying a message, an idea or expressing a feeling. Humor would also turn into an effective weapon in the hands of a gifted person. In this sense, with the intent of leaving the rivals weak at the knees and claiming superiority over them, it would also be utilised in the politics and sometimes even in the wars. In this paper, a comparison will be made depending on the humorous instances of English and Turkish politics. Because of encountering sufficient examples gathered and written out from face to face communication medium which give us a chance to make a comparison, 19th Century and the following years are choosen. Firstly, we will take a brief look at the general status of humor in Turkish and English societies and the prominent points of how the authority interprets humor throughout the period given above. Then, the examples which were produced in the political sphere will be discussed with regard to superiority theory. With reference to the examples, this paper will be concluded with a comparison depending on the way of the utilisation of humor in the political spheres of Turkish and English societies.

Keywords:

Humor, politics, superiority theory,

PDF

___

Bergler, E. (1956). Laughter and the Sense of Humor. New York: Intercontinental Medical Book Corporaiton. Bishop, M. (1942). A Treasury of British Humor. New York: Coward-McCann Inc. Blake, J. B. (2007). Playing with Words: Humor in the English Language. Londra: Equinox. Christopher, D. P. (2015), British Culture: An Introduction. New York: Routledge. Çetinkaya, G. (2006). Gırgır Dergisinin Türk Halkbilimi Açısından İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eker, G. Ö. (2009). İnsan, Kültür, Mizah. Ankara: Akçağ Yayınları. Emeksiz, A. (2010). Bir İstanbul Kahramanı Bekri Mustafa. İstanbul: Mühür Kitaplığı. Feinberg, L. (2004). The secret of humor (Çev. Feinberg, L. ve Koçsoy, F. G. Ö.). Milli Folklor, 62, 105-113. Kamiloğlu, Z. (2014). 2002-2011 Dönemi Türk Siyasetinde Mizah (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kılınç, A. (2007). Üstünlük kuramı bağlamında harp ve mizah. Milli Folklor, 73, 55-60. Martin, R. A. (2007). The Psychology of Humor. Burlington: Elsevier Academic Press. Mikes, G. (1980). English Humour for Beginners. London: Andre Deustch. Mindess, H. (1971). Laughter and Liberation. Los Angeles: Nash Publishing. Morreal, J. (1997). Gülmeyi Ciddiye Almak. İstanbul: İris. Nesin, A. (2001). Cumhuriyet Dönemi Türk Mizahı. İstanbul: Adam yayınları. Öngören, F. (1998). Türk Mizahı ve Hicvi. İstanbul: İşbankası Yayınları. Özcan, Ö. (2002). Türk Edebiyatında Hiciv ve Mizah. İstanbul: İnkılap Yayınları. Özdiş, H. (2010). Osmanlı Mizah Basınında Batılılaşma ve Siyaset. İstanbul: Libra Yayınları. Ross, A. (2005). Language of Humor. United Kingdom: Taylor & Francis e-Library. Türk, T. K. (2015). Türk Siyasal Hayatında Politik Mizah (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Usta, R. (1998). Neyzen Tevfik: Tercüme-i Halim. İstanbul: Broy Yayınları. Yakar, F. (2008). Mizahi Siyaset. İstanbul: Başlık Yayın Grubu. Yücebaş, H. (1976). Hiciv ve Mizah Edebiyatı Antolojisi. İstanbul: Milliyet Dağıtım. Ziv, A. (1988). National Styles of Humor. London: Greenwood Press.