Türk Şiirinde Gelenekten Moderne Dağ İmgesinin Değişimi: İsmail Safa – Hâlid Örneği

Türk edebiyatının takribî 1850’li yıllardan sonra değişim sürecine girdiği kabul edilmektedir. Sürecin temelini klasik şiirin duygu, düşünce ve hayal dünyasının yerine modern olanın ikâme edilmesi çalışmaları oluşturur. Bu dönüşümün kendi içerisinde sancılı olduğu gerçeği de karşımızda durmaktadır. Döneme bakıldığı zaman edebî metinlerdeki değişim dönemin ruhuna uygun olarak gerçeklik ve bunun yanı sıra görsellik üzerinden kendini ifade eder. Bu aynı zamanda dünya görüşünün ve zihnî yapının da başkalaşımı anlamını taşımaktadır. Edebiyat-ı cedide olarak karşımıza çıkan bu atılımın izlerini, klasik edebiyattan kendini ayıran hususları inceleyebileceğimiz mecralardan biri de imgelerdir. Söz konusu çalışmada yeni edebiyat cihetinde şiirler yazan İsmail Safa’nın “Dağlara” başlıklı şiiri ile klasik şiir cenâhında eser veren Hâlid’in, İsmail Safa’nın zikredilen şiirine yazdığı nazireden yola çıkarak dağ imgesinin her iki şairdeki kullanımını verip karşılaştırmasını yapmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler:

Modern Türk Şiiri, İsmail Safa, Hâlid, İmge, Dağ

The Change of Mountain Image from Classical to Modern in Turkish Poetry-The Example of Hâlid and İsmail Safa

Turkish Literature is accepted to have begun to change in 1850s. It changes with the use of what is modern instead of emotion, idea, and imagination within poetry. It is a fact that this transition is a troublesome process. In accordance with the era, the change in literary works is reflected through reality and visuality. This also means that worldviews and mentalities are changing. One of the points where we can study the differentiation of classical literature from this emerging movement, which is known as ‘new literature’,is images. This paper studies how the image of mountain is used in the poem named “Dağlara” by İsmail Safa, who is in the New Literature camp, and in the poem written by Classical Literature poet Hâlid in parallel to Safa’s work.

Keywords:

Modern Turkish Poetry, İsmail Safa, Hâlid, Image, Mountain,

PDF

___

Akay, H. (1995). İslâmi Terimler Sözlüğü. İstanbul: İşaret Yayınları. Berlin, I. (2004). Romantiklğin Kökleri. (H. Hardy, Dü., & M. Tunçay, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Bey, B. M. (1972). Osmanlı Müellifleri (Cilt II). (A. F.-İ. Özen, Dü.) İstanbul: Meral Yayınevi. Bulut, B. (2017). Yeni Türk Şiirinde Dağ. Sakarya: Yayımlanmamış Doktora Tezi. Burke, E. (2008). Yüce ve Güzel Kavramlarımızın Kaynağı Hakkında Felsefi Bir Soruşturma. (M. B. Gümüşbaş, Çev.) Ankara: BilgeSu Yayıncılık. Calinescu, M. (2013). Modernliğin Beş Yüzü (2 b.). (S. Gürses, Çev.) İstanbul: Küre Yayınları. Çavuşoğlu, M. (1986). Divan Şiiri. Türk Dili, LII(415-416-417), 1-16. Efendi, A. B. ( Mayıs 2014). Riyâz-ı Belde-i Edirne (20. Yüzyıla Kadar Osmanlı Edirne'si) (I b., Cilt II/II). (N. A.-R. Gündoğdu, Dü.) Edirne: Trakya Üniversitesi Yayını. Enginün, İ. (Dü.). (1995). Abdülhak Hâmid'in Mektupları. İstanbul: Dergâh Yayınları. Hâverî, A. (1311). Fecr. İstanbul: Malûmât Matbaası. İnal, İ.-E. M. (2000). Son Asır Türk Şairleri (Kemalü'ş-Şuara) (Cilt II). (M. K. Özgül, Dü.) Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları. Karaca, A. (1990). İsmail Safa. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Karahan, A. (1980). Eski Türk Edebiyatı İncelemeleri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. Levend, A. S. (1984). Divan Edebiyatı: Kelimeler ve Remizler, Mazmunlar ve Mefhumlar (4 b.). İstanbul: Enderun Kitabevi. Pala, İ. (1989). Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü (Cilt II). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Paz, O. (1996). Çamurdan Doğanlar (Romantizmden Avangarda Modern Şiir). (K. Atakay, Çev.) İstanbul: Can Yayınları. Safa, İ. (1308). Huz Mâ Safâ. İstanbul: Alem Matbaası. Tanpınar, A. H. (2003). 19'uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi (10 b.). İstanbul: Çağlayan Kitabevi.