-mA ve –mAK: Cümlede anlam oluşumundaki işlevsellikleri

Bu araştırmada, -mA ve -mAK fiilden isim yapma eklerinin kullanımında yaşanan zorluklar, oluşturulan materyallerle en aza indirgenmeye çalışılmıştır. Öğrenciler özellikle -mA isim fiil ekinin iyelik ekleriyle kullanımını kavramakta zorlanmaktadırlar. Hâlbuki Türkçede iyelik yapısı, birleşik tümcenin iskeletidir (Sebzecioğlu,2016). Bunun yanı sıra bu eklerin günlük hayatta sıfat yapma, amaç, sonuç, karşılaştırma ve ayrıcalık belirtme görevlerini de yerine getirmekteyken (Göksel ve Kerslake, 2005; Ketrez, 2012; Toptaş, 2016; Sebzecioğlu,2016) yabancılara Türkçe öğretiminde bu işlevler kısıtlı şekilde verilmektedir. Özellikle yan tümce kurmada kullanılan bu eklerin öğrenci tarafından iyi kavranamaması öğrencilerin gelecekte yazacağı akademik metinlerin tutarlılığını ve okunabilirliğini düşürecektir. Araştırmada öğrencilerin bu ekleri bütün işlevleri ile günlük hayatta nasıl kullanacaklarını kavramalarını sağlayacak düzenlemeler yapılmıştır. Ayrıca AODÇ (Avrupa Dilleri Ortak Çerçeve Programı) A2 ve B1 seviyelerindeki üretim bölümü yazma ölçütleri göz önünde bulundurularak yan tümce bağlayıcılarının kullanımına göre etkinlikler düzenlenmiştir (AODÇ Yeni Sayı, 2017). Ayrıca AODÇ ölçütlerinin gerektirdiği çeşitliliği sağlamak için gazete, video, tabela, karikatürler, duvar yazıları vb. materyallerden yararlanılmıştır. Araştırmanın yöntemi olarak eylem araştırması seçilmiş ve eylem araştırması türlerinden olan uygulama yaklaşımı kullanılmıştır. Araştırmada veriler ön test, son test, görüşme ve gözlem yoluyla toplanmıştır. Ön test, görüşme ve gözlem yoluyla edinilen verilere göre etkinlikler ve program oluşturulmuş; öğrencilere sunulmuştur. Bu ders alma sürecinin sonunda son test uygulanarak öğrencilerin konu hakkındaki becerileri ölçülmüş ve çıkan sonuçlara göre yeni bir öğretim sıralaması teklif edilmiştir.

-mA ve –mAK: Functions in meaning formation in the sentence

In this study, it is labored to reduce the difficulties, which is arising from using -mA and -mAK nominal and converb suffixes. The learners especially struggle to understand the combinations of    -mA suffix and possessive suffixes. However, possessive structures are the skeleton of compound sentences in Turkish language (Sebzecioglu,2016). Besides, the functions of these suffixes are taught so limited for the foreign learners, while they can be marks of purpose, concession and comparison in the sentences (Goksel ve Kerslake, 2005; Ketrez, 2012; Toptas, 2016; Sebzecioglu,2016). If learners can’t understand the functions of these suffıxes -especially when creating compound sentences- their academic writings probably will lose their coherence and readability. In this study, the activities were organized according to the way the learners can percieve all functions of these suffixes in daily life and academic life. Moreover, the activities were organized to emphasize the role of these suffixes as subordinate clause, by considering CEFR (Common European Framework of Reference for Languages,2017) writing criterias for A2 and B1 levels in production section. In addition, newspapers, videos, signboards, caricatures, graffities etc. are used as materials in order to provide variety due to CEFR’s requirements for A2 and B1 levels. The implementation approach of case study is used as method. The data was collected through pretest, posttest, interview and observation. The activities and programme are created due to this data, and, presented to the learners. After applying activities, the learners’ skills were evaluated and a new teaching order of -mA and -mAK suffixes practicing was offered.

___

  • Avrupa Konseyi (2017). Avrupa Ortak Dilleri Çerçeve Programı: öğrenme, öğretmen ve değerlendirme. https://rm.coe.int/common-european-framework-of-reference-for-languages-learning-teaching/168074a4e2 Banguoğlu, T. (2007). Türkçenin Grameri (8. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (3. bs.). Ankara: Eğiten Kitap. Ergin, M. (2007). Türkçe Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak Basım Yayım Tanıtım. Göksel, A. & Kerslake, C. (2005). Turkish: A Comprehensive grammar. Routledge Taylor & Francis Group: New York. Ketrez, F. N. (2012). A Student grammar of Turkish. Cambridge University Press: Cambridge. Korkmaz, Z. (2007). Türkiye Türkçesi Grameri, Şekil Bilgisi (2.bs.). Türk Dil Kurumu: Ankara. Larsen-Freeman, D. (2001). Teaching grammar. M. Celce-Murcia (Ed.) içinde, Teaching English as a second language. Boston: Heinle & Heinle. Sebzecioğlu, T. (2016). Dilbilim kavramlarıyla Türkçe dilbilgisi. Kesit Yayınları: İstanbul. Toptaş, H.(2016). Türkçe dersleri. Papatya Bilim Üniversite Yayıncılığı: İstanbul. Zeyrek, D. & Weber, B. (2008). A Discourse resource for Turkish: annotating discourse connectives in the METU corpus. The 6th Workshop on Asian Language Resources, syf. 65-72. http://www.aclweb.org/anthology/I08-7009 Yıldırım ve Şimşek (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.