TÜRKİYE’ DE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ İŞLEVLERİ VE SORUN ALANLARI

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye de de Liberal demokrasi anlayışının yaygınlık kazanması ile birlikte gündeme gelen kavramlardan biride “ Sivil Toplum” kavramıdır. 1980’li ve 1990’lı yıllarda Ekonomik olarak liberalleşmenin olmazsa olmazı olarak görülen siyasal liberalleşme yaklaşımının bir ürünü olarak değerlendirilen sivil toplum yaklaşımı ile devletin rolü ve faaliyetleri sınırlandırılmış, devletten alınan bir takım roller sivil topluma devredilmiştir. Türkiye de sivil toplum kavramının öneminin artmasını bazı akademisyenler dünyada meydana gelen liberalleşme eğilimleri dışında 1980’li yıllardan sonra yükselmeye başlayan İslami gruplar, Kürt milliyetçiliği ve kadın hareketlerine bağlamıştır. Farklı değerler sistemini ve yaşam şeklini benimseyen bu gruplarla, devletin ilişkisinin nasıl formülize edileceği tartışması başlamıştır. Sivil toplum kuruluşları her siyasal sistemde aynı hoşgörü ve anlayışla karşılanmamakla beraber her siyasal sistemdeki etki düzeyleri de farklıdır. Konu bu açıdan değerlendirildiğinde totaliter rejimlerde sivil toplum kuruluşlarından beklenen yaklaşım, devletin kararlarını meşrulaştıran bir hizmet aracı olmasıdır. Demokratik toplumlarda ise sivil toplum kuruluşları temsil ettikleri kitle ve üyelerinin haklı taleplerini siyaset kurumuna, yasama kurumuna, yürütme erkine ve kamuoyuna aktarma işlevleri görmektedirler.Bu çalışmada Türkiye’de Sivil toplum kuruluşlarının işlevleri ve sorun alanları hem teorik olarak literatürden hem de alandan elde edilen bilgilerle desteklenmiştir. Araştırmacının birden çok sivil toplum kuruluşunun yönetiminde bulunması ve üyesi olarak çeşitli görevler üstlenmesi nedeniyle sivil toplum kuruluşlarının birçok sorununu gözlemlemiştir. Mali kaynak yetersizliği, demokrasi eksikliği, katılım eksikliği, bilgi eksikliği, ideolojik özelliklerin ön plana çıkarılması, hâkim siyasal güce angaje olunması ve yönetici kadroların sivil toplum kuruluşunu atlama tahtası gibi görmesi Türkiye’deki sivil toplum kuruluşlarının temel sorunlarındandır.

Anahtar Kelimeler:

Sivil Toplum Kuruluşları, Demokrasi, Liberalleşme, Sivil Toplum Kuruluşlarının Sorunları

The Functions and Problem Areas of Non-Governmental Organisations in Turkey

Just as in the whole world, the notion of "civil society" is one of the concepts that come to the fore with the widespread understanding of Liberal democracy in Turkey. In the 1980s and 1990s, the civil society approach, which is considered as a product of the political liberalization approach and regarded as a sine qua non of the liberalism economically, restricted the role and activities of the state and transferred a number of roles to civil society from the state. In Turkey, the rise of the concept of civil society has been linked to Islamic groups, Kurdish nationalism and women's movements that began to rise after the 1980s, apart from the tendency of liberalization, which some scholars have made in the World. The discussion that how the gowernment will regulate its relation with the groups who acceptet different values and different life style have been started. Non-governmental organizations are not met with the same tolerance and understanding in every political system, but their level of influence in each political system is also different. When considered in this respect, the approach expected from non-governmental organizations in totalitarian regimes is a service tool that legitimizes the decisions of the state. In democratic societies, non-governmental organizations are functioning to transfer the legitimate demands of the masses and members they represent to the political institution, the legislative body, the executive and the public. In this study, the functions and problem areas of NGOs in Turkey are supported both theoretically and from the literature. The researcher observed many problems of non-governmental organizations because he was in the management of more than one non-governmental organization and assumed various duties as a member. Inadequacy of financial resources, lack of democracy, inadequacy of participation, lack of information, foregrounding of ideological features, mastery of political power and engagement of executives as a jumping-off board are fundamental problems of NGOs in Turkey.

Keywords:

Non-governmental Organizations, Democracy, Liberalization, The Problems of Non-governmental Organizations,

PDF

___

Aslan, Seyfettin, (2010), “Türkiye’de Sivil Toplum”, Elektronik Sosyal BilimlerDergisi, S.39(31), ss.260-283 Bayraktar, S. U. (2005). “Hangi Sivil Toplum, Nasıl Bir Demokrasi? 1990’ların Türkiye’sinde Sivil Toplum(lar)”, Sivil Toplum Dergisi, 3 (9), s. 9-24Bektaş, İbrahim(2014), Sivil Toplum Kuruluşlarında Yönetim ve Yönetim Sorunları, İstanbul: Semerci YayınlarıBulut, Firdevs (2016), Türkiye’de Sivil Toplum Kuruluşlarının UluslararasılaşmaSüreçleri, Bilgi Analiz Araştırma Raporu, İlim Kültür Eğitim Derneği, İstanbulÇaha, Ömer. (2007), Aşkın (Transandantal) Devletten Sivil Topluma, İstanbul: Plato Film YayıncılıkDoğan, İlyas (2002), Özgürlükçü ve Totaliter Düşünce Geleneğinde Sivil Toplum, Bursa: Alfa YayınlarıErol, Kemal (1995), “Gönüllü Kuruluşların Türk Hukuk Sistemindeki Yeri ve AB Mevzuatı İle Karşılaştırılması”, Gönüllü Kuruluşlar Kongresi, Ankara: Türkiye Çevre Vakfı yayını Karakiraz, Ahmet, Kutanis özen (2013), “ Gönüllü Kuruluşlarda Liderlik”, Ed. Sarkyaya M., Ankara: Gazi KitapeviKöker, Levent. (2004). Röportaj: Çoğulculuk Olmadan Demokrasi ve Sivil Toplum Olmaz, Sivil Toplum, 2 (5), ss. 93-104.Onbaşı, Funda (2005), Sivil Toplum, İstanbul: Leyla İle Mecnun YayıncılıkÖzbudun, Ergun. (1999). Türkiye’de Sivil Toplum ve Demokratik Konsolidasyon, (Ed. Elisabeth Özdalga, Sune Persson), Sivil Toplum, Demokrasi ve İslam Dünyası, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt YayınlarıÖzdemir, Süleyman vd.(2009), “Sivil Toplum Kuruluşlarının Artan Önemi ve Üsküdar da Faaliyet gösteren bazı STK’lar”, İstanbul Üniversitesi: Sosyal Siyaset Kitaplığı No: 56Özhan, H.Ali (1997), “Sivil Toplumculuğumuzun Özürleri”, Yeni Türkiye Dergisi, 18. s.346-349Öztürk.M ve Şahin L. (2008), “Küreselleşme Sürecinde Sivil toplum Kuruluşları Ve Türkiye’deki Durumu” Sosyal Siyaset Konferansları, s.4-29Sarıbay, Ali Yaşar (2001), Postmodernite Sivil Toplum ve İslam, İstanbul: Alfa YayınlarıŞahin, M. (2007), Kamu Ekonomisi ve Sivil Toplum Kuruluşları, Ankara: Seçkin Yayınevi, Şahin Mehmet ve Uysal Özge (2005), “ Sivil Toplum Kuruluşlarının DevletTarafından Finansmanı Üzerine Bir tartışma”, Maliye Dergisi, S153,Temmuz- Aralık, s.1-13 Talas, Mustafa(2014). “Sivil Toplum Kuruluşları ve Türkiye Persfektifi”, Türklük Bilimi Araştırmaları, S.(29), 387-401.Tosun, Erdoğan (2001), Demokratikleşme Perspektifinden Devlet- Sivil Toplum İlişkisi, Bursa: Alfa YayınlarıTuncel, Gökhan (2011), Sivil Toplum ve Devlet, Malatya: Bilsam YayınlarıTuran, İlter (1998), “Cumhuriyet’in 75. Yılında Türkiye’de Siyasal Kültür”, Yeni Türkiye Dergisi, Eylül- Aralık Yıldırım, İbrahim (2004), Demokrasi- Sivil Toplum Kuruluşları ve Yönetişim, Ankara: Seçkin Yayıncılık