TÜRKİYE’DE OLİMPİK VE SPORCU EĞİTİM MERKEZLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Türkiye'de spor eğitimi amaçlı projelere bakıldığında üst düzey sporcu yetiştirmek amacıyla, devlet destekli iki ana kurum bulunmaktadır. Bunlar, Sporcu Eğitim Merkezleri (SEM) ve Türkiye Olimpiyat Hazırlık Merkezleridir (TOHM). Kaynak tarama yöntemi ile gerçekleştirilen bu araştırma, Türkiye'de üst düzey ve olimpik sporcu yetiştirmek amacıyla başlatılan, proje ve merkezlerin kuralları ve kapsamları; Türk sporuna katkısı, ihtiyaçları, eksikleri ve gözlenebilecek, geliştirilebilecek özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla her iki kurum, Türkiye’de eğitim ve öğretimin aksamadan üst düzey sporcu olarak yetiştirilmelerini sağlamak için ve olimpiyatlara katılacak ve katılması muhtemel yetenekli sporcuların seçilmesi, performanslarının geliştirilmesi, eğitimlerinde ve sosyal gelişimlerinde standart bir uygulama sağlanmasını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, Spor Genel Müdürlüğü'nden alınan verilere göre, 2018-2019 yılı döneminde 14 branşta çeşitli sınavlar sonucu 32 ilde bulunan 35 Sporcu Eğitim Merkezi için toplam 946 sporcu kontenjanı belirlenmiştir; 24.10.2018 TOHM Genel Koordinatörlüğü'nden elde edilen verilere göre, Olimpik Hazırlık Merkezleri, 2018 yılında 20 ilde ve Olimpik 19 branşta yatılı veya gündüzlü olmak üzere faaliyet göstermektedir. Merkezlerde 534 gündüzlü 377 yatılı olmak üzere 911 sporcu eğitim görmektedir (Tablo 1). Merkezlerde 273 antrenör bulunmaktadır. Merkezlerde Spor Psikoloğu, Beslenme Uzmanı, Fizyoterapist, Masör/Masöz olmak üzere toplam 68 destek elemanı bulunmaktadır. Türkiye Olimpiyat Hazırlık Merkezleri ve Sporcu Eğitim Merkezleri'nde farklı spor dallarında yetişen sporculara bakıldığında Avrupa ve Dünya Şampiyonalarında çeşitli başarılar yakalansa da, Olimpiyat Oyunları'ndaki madalya sayımızın beklenen hedefin altında olması dikkat çekmektedir. Spor müsabakalarına bakıldığında en çok kitlenin bulunduğu ve en üst düzey müsabaka olarak bilinen Olimpiyat Oyunları'nda ülkemizin adını başarı kısmında duyurmak için, ülkemizde yer alan projelerin tıpkı TOHM projesinde olduğu gibi birçok projenin de olimpik eğitim niteliğinde olması söz konusudur. Bunlarla beraber, çalıştırıcı ve destek elemanlarının kalitesi incelenmeli ve dünya genelindeki başarılı ülkelerin projeleri göz önüne alınarak gerekli seminerler düzenlenip, uygulamaya geçirilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Olimpik merkez, Sporcu eğitim merkezi, Olimpik proje

ANALYSIS OF OLYMPIC AND ATHLETE TRAINING CENTERS IN TURKEY

Looking at the sports training projects in Turkey, we see two main lines of state-funded institutions which train senior athletes, namely Athlete Training Centers (SEM) and Turkish Olympic Preparation Centers (TOHM). This study, conducted through the literature review, aims at investigating the rules and scopes of the projects and centers initiated to train senior and Olympic athletes, their contribution to sports in Turkey as well as their needs, shortcomings, observable and improvable characteristics. Both institutions aim at selecting competent athletes that will or are quite likely to take part in the Olympics, improving their performance, and providing standard practices in their training and social development. According to the data obtained from the General Directorate of Sports, in the 2018-19 athletic season, the quota for the 35 Athlete Training Centers in 32 provinces was set to a total of 946 athletes in 14 areas to be filled at the end of various tests. Based on the data obtained from the Turkish Olympic Preparation Centers General Coordination Office on 10.24.2018, there were 20 Olympic Preparation Centers providing services in 19 Olympic sports and having boarding facilities in 2018. There were 911 athletes trained at these centers: 534 on a day basis and 377 on a boarding basis. The centers employed 273trainers as well as a total of 68 support personnel, including sport psychologists, nutritionists, physiotherapists, and masseurs/masseuses. Looking at the athletes trained in different sports at Turkish Olympic Preparation Centers and Athlete Training Centers, it is noticeable that although various achievements have been made in the European and World championships, the number of the medals obtained in the Olympic Games is below the expected goal. To ensure our country’s success at the Olympic Games, known as the ultimate competition hosting the largest number of attendees, many projects must be implemented to provide Olympic training, modeling after the Turkish Olympic Preparation Centers project. Furthermore, the quality of the trainers and support personnel must be investigated, and seminars must be designed and implemented by taking into account the projects of the successful countries worldwide.

Keywords:

Olympic Center, Sports Training Center, Olympic Project,

PDF

___

1. Ak, A. (2017). Türk Sporunda Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Ankara:Spor Yayınevi ve Kitabevi. 65-70.
2. Altun M, Koçak S, (2015). Türkiye’nin sportif başarı açısından değerlendirilmesi: Bakü Avrupa Oyunları örneği. Spor Bilimler Dergisi, 26(3):114-128.
3. Çoknaz D. & Noordegraaf M. & Güler L. & Çotuk M. (2010): "Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin olimpik konulara yönelik farkındalıkları ve olimpik kavramlara ilişkin değerlendirmeleri." Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 7(1):1264-1289.
4. Devlet Planlama Teşkilatı. Spor ve İstanbul Olimpiyatları Özel İhtisas Komisyonu Raporu (2000). DPT Yayını. Yayın No:2513.
5. Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Sporcu Eğitim Merkezleri Yönetmeliği (2010,28 Ocak). Resmi Gazete (Sayı : 27476). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2010/01/20100128-4.htm
6. Gülbahar G., (2004). Birey Toplum Eğitim ve Öğretmen. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi 1(1):223-236.
7. İlhan, L. (2008). Eğitilebilir Zihinsel Engelli Çocuklarda Beden Eğitimi Ve Sporun Sosyalleşme Düzeylerine Etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(2):315- 324.
8. İmamoğlu, O., Dilek, A. N., & Türkmen, M. (2017). Türkiye’de Sporcu Eğitim Merkezleri ve Olimpik Hazırlık Merkezleri. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. (UKSAD), 3(Special Issue 2): 95-106.
9. Kıloğlu, M., (2017). Türkiye olimpik hazırlık merkezlerine (TOHM) devam eden sporcuların karar verme stillerinin belirlenmesi.Yüksek Lisans Tezi. Konya:Selçuk Üniversitesi SBE.
10. Olimpik Hazırlık Merkezlerinin Kuruluş, Çalışma, Görev, Yetki ve Sorumluluk Yönetmeliği (2015,11 Nisan). Resmi Gazete (Sayı: 29323). http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/04/20150411-10.htm
11. Özbey S., Güzel P. (2009) "Uzun Dönemli Olimpik Eğitim Programlarının İncelenmesi." Spor Bilimleri Dergisi. 20(4):117-131.
12. Özdilek, Ç. & Şentürk, A. & Döşyılmaz, E. (2003) Modern Olimpiyat Oyunlarının Tarihi Gelişimi ve Olimpiyatların Gezici Olma İlkesinin Günümüze Kadar Düzenlenen Oyunlar Açısından Değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9: 223-238.
13. Serdaroğlu M. (2002). Olimpiyat Tarihi ve Türkiye’nin Olimpiyatlardaki Durumu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi.
14. Sevim G. (2017) Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi. 3(3):86-92.
15. Şentuna, M. (2013) "Türk Antrenörlerinin Modern Olimpiyat Oyunları Hakkındaki Farkındalık Düzeylerinin Belirlenmesi." SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1): 41-46
16. TOHM Genel Koordinatörlüğü Bildirgesi. 24.10.2018
17. N. Moller (1975), Olympic Education. The Sport Journal. ISSN:1543-9518/ Vol.20