Leyla Alkan GÖKLER, Sevinç Bahar YENİGÜL, Özge Yalçıner ERCOŞKUN, Ebru Vesile ÖCALİR AKÜNAL

Ankara’da Kentlilik Bilincini Oluşturan Değişkenlerin Faktör Analizi İle Değerlendirilmesi

Bu çalışma; Ankara’da yaşayanların, yaşadıkları kenti tanımaları, böylelikle kentin farkına varmaları, elde edilen farkındalık ile kentle barışık olma, Ankaralıların kentle olan sosyal ve kültürel bağlarını aktif bir biçimde kurma, bütün bu süreç sonunda oluşan aidiyet bilinci ve güçlendirilen sosyal ve kültürel bağlar ile kente sahip çıkma düzeyinin önemini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda çalışmada; Ankara metropoliten kentinin kentlilik düzeyi ölçülerek anlamlı değişkenlerle ifade edilmesi hedeflenmektedir. Yöntem olarak, faktör analizi, veriler arasındaki ilişkilere dayanarak verilerin daha anlamlı ve özet bir biçimde benzerliklerin ölçülmesinde kullanılmıştır. Ankara metropoliten alan sınırları içerisinde merkez kent özelliği gösteren 8 ilçede (Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Sincan, Yenimahalle) toplam 415 hane halkı anketinin değerlendirilmesiyle Ankara’da kentlilik bilincini açıklayan 4 faktör belirlenmiş ve sonuçlar yorumlanmıştır.

Evaluation of Variables Constituting Urban Consciousness in Ankara by Factor Analysis

This study, in the case of Ankara, aims to research how well the residents of a metropolitan city know about the city they live in, how conscious they are about the city and being a city resident, whether they are reconciled with the city or not, whether the state of belonging to space has been evolved or not and whether the socio-cultural ties are sufficient to protect the city or not. In this study; it is aimed to measure level of becoming urbanized in the metropolitan area of Ankara with meaningful variables. Factor analysis as the methodology was used to measure the similarities of the relationships between data in a more meaningful and summarized way. A total of 415 households surveyed in eight districts (Altındağ, Çankaya, Etimesgut, Gölbaşı, Keçiören, Mamak, Sincan, Yenimahalle) in Ankara metropolitan area. Four factors explaining urban consciousness were identified and the results were interpreted.

PDF

___

Acungil, Y. (2012). Kentleşme Sürecinde Tokat’ta Kentlilik Bilinci. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Osman Paşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
Avrupa Kentli Hakları Deklerasyonu. (1992). “Avrupa Kentli Hakları Deklerasyonu” http://www.mimarlarodasiankara.org/index.php?Did=964 Son erişim tarihi: 21 Ağustos 2013.
Aron, A., & Aron, E.N. (1997). Statistics for the Behavioral and Social Sciences. Prentice Hall, ABD,
Bilgin, N. & Göregenli, M. (1996). Kentsel Katılım ve Çoğulculuk. Yıldırım, F.B. (Ed.) Kentte Birlikte Yaşamak Üstüne (s.49-61). İstanbul: Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi Yayınları, WALD.
Bilsel, C. (2006). Kentsel Dönüşüm, Çözülen Kentler ve Parçalanan Kamusal Alan. Mimarlık, 327, 21-25.
Birol, G. (2008). Kentlilik Bilinci ve Balıkesir’den Yarım Asırlık Bir Örnek: Yeni Çarşı Deneyimi. Ege Mimarlık, 2008/2-65, 28-31.
Brown, B., Perkıns, D. D., Brown, G. (2003). Place Attachment in a Revitalizing Neighborhood: Individual and Block Levels of Analysis, Journal of Environmental Psychology, 23, 259–271.
Bursa Büyükşehir Belediyesi, (2006). Bursa’da Kent Kültürü ve Kentlilik Bilinci Araştırması. Genar Danışmanlık, İstanbul.
Carter, J. (2007), Sense Of Place and Place-dentity,Social Cultural Geography, 8(5), 755-773.
Cengiz, T. (2013). İnsan Ayağının Bilgisayar Modelleme Tekniği ve Faktör Analizi Kullanılarak Yapılan Antropometrik Analizi. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 25 (1),157-162.
City of Toronto Strong Neighbourhoods Task Force. “A Call to Action In A Report of The Strong Neighbourhoods Task Force 2005”. www.toronto. ca/backgroundfile-45145.pdf Son erişim tarihi: 19 Şubat 2015.
Cooper, M. & Cooper, G. (2008). Overcoming Barriers to the Positive Development and Engagement of Ethno-Racial Minority Youth in Canada. http://www.eslaction.com, Son erişim tarihi: 25 Şubat 2010.
Erjem, Y. (2009), Mersin’de Göç, Kentleşme ve Sosyal Problemler, Mersin Valiliği Sosyal Araştırmalar Dizisi Yayın No:1, Güven Ofset, Mersin.
Field, D. A. (2005). C8057 (Research Methods II): Factor Analysis on SPSS. University of Sussex, İngiltere.
Gielis, R. (2009). A Global Sense of Migrant Places: Towards a Place Perspective in the Study of Migrant Transnationalism, Global Networks, 9(2): 271-287.
Helle H.J. (1996). Kentlileşmiş İnsan, Kent ve Kültürü, Cogito, s. 71-79, İstanbul: YPK Yayınları Hulchanski, J.D. (1997). “Immigrants and Access to Housing: How Welcome
are Newcomers to Canada”. http://www.urbancentre.utoronto.ca Son erişim tarihi 27 Şubat 2010. http://www.cankaya.bel.tr/pages/17/TARIHCE/ https://www.ankara.bel.tr/kurumsal/yetki-alani
Insch, A. (2011) Branding the City as an Attractive Place to Live, Keith Dinnie (Ed.), City Branding, Teory And Cases, Palgrave Macmillan Publisher.
Karakuş, K., Göregenli M., Umuroğlu, G.İ. (2014). Göç, Çok-Kültürlülük, Yer Kimliği: Yerliler ve Göçmenler Açısından Kente Bağlılığın Belirleyicileri, Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Sempozyumu, Toplumsal Çeşitlilik: Yeni Söylem, Politikalar, Mekansal Planlama ve Uygulamalar, Bildiri Kitabı, Ankara.
Keskin, E. B., Sağocak, M., Vural Arslan, T. (2015). Kentlilik Bilinci Çalışmaları İçin Bir Model Önerisi: Bursa’da Kentlilik Bilinci Araştırması. Paradoks, 11 (1), 21-43.
Knez,,I. (2005). Attachment And Identity As Related To A Place And Its Perceived Climate, Journal of Environmental Psychology, 25: 207–218.
Lewicka, M. (2008). Place Attachment, Place Identity, And Place Memory: Restoring The Forgotten City Past”, Journal of Environmental Psychology, 28: 209– 231.
Lipovac N., Nikolić G., Popović S., Gradečki N. (2019) Planning as a Function of Preserving the Identity of Place. In: Obad Šćitaroci M., Bojanić Obad Šćitaroci B., Mrđa A. (eds) Cultural Urban Heritage. The Urban Book Series. Springer.
Margosyan, M. (1996). Homo Homini Lupus. Ferzan Bayramoğlu Yıldırım (Ed.), Kentte Birlikte Yaşamak Üstüne, İstanbul, Vald Akademesi Yayın - ları. Murdie, R. & Teixeira, C. (2003). Towards a Comfortable Neighbourhood and Appropriate Housing Immigrant Experiences in Toronto. Anisef, P., Lamphier, M. (Ed.). The World in a City Toronto Toronto (pp: 132- 191): University of Toronto Press.
Mutlu, A. & Özaydın, Ö. (2011). Metropol Kent Samsun’da Kent Kültürü ve Kentlilik Bilinci, Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı Raporu.
Omidvar, R. & Richmond, T. (2003). Perspectives in Social Inclusion: Immigrant Settlement and Social Inclusion in Canada. http://maytree.com/ PDF_Files/SummaryImmigrantSettlementAndSocialInclusion2003. pdf Son erişim tarihi: 4 Aralık 2014.
Ökesli, D. (2014). Göçmen Kültürü ve Kentlilik Bilinci-Adana Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (33), 595-607.
Sandercock, L. (1998). Towards Cosmopolis: Planning for Multicultural Cities Chichester. New York: John Wiley & Sons.
Sanoff, H. (2006). Multiple Views of Participatory Design. METU Journal of the Faculty of Architecture, 23 (2), 131-143,
Selim, H., Selim, S., Eroğlu, S. (2014). Uluslararası bir İmalat Firmasında Müşteri Memnuniyetini Belirleyen Faktörlerin Analizi. Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 26 (3), 561-573.
Şehir Plancıları Odası, (2016). Yıl: 2015 Mekan: Güvenpark Ankara’da Yitmekte Olan Kamusallıklar: Mekan, İnsan ve Kentin Tarihi, Aydan Yayıncılık sanayi ve Ticaret A.Ş. Ankara.
Şen Beyazlı, D. & Aydemir, Ş. (2008). Kentlilik Bilinci ve Mekan: Trabzon Kenti Örneği. Planlama, 2008/3, 49-60.
Tryfos, P.,(1997). Chapter 14: Factor Analysis. Methods for Business Analysis and Forecasting: Text and Case, Wiley, New York, ABD.
Verbrugge, L., Buchecker, M., Garcia, X. Gottwald, S., Müller, S. Prestholm, S. ve Olafsson, A.S. (2019) Integrating sense of place in planning and management of multifunctional river landscapes: experiences from five European case studies. Sustain Sci 14, 669–680.
Wirth, L. (1938). “Urbanism as a way of life”, American Journal of Sociology, 44 (1), 1-24.
Wirth, L. (2002) “Bir yaşam Biçimi Olarak Kentlileşme”, 20 Yüzyıl Kenti, İmge Kitabevi, çev. Bülent Duru, Ayten Alkan, Ankara.
Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma ve Yöntem Teknikleri. Detay Yayıncılık, Ankara.
Yu, H.K. (2014). Organizing immigrants: meaning generation in the community, Work, employment and society, 28(3), 355-371.