YAPIM TEKNİĞİ FARKLILIKLARININ MEKANA YANSIMASI: UZUNGÖL VE TAŞKIRAN ÖRNEĞİ
Bu çalışmada amaç, geleneksel mimaride yerel özelliklerin mekanı biçimlendirmesinin rolü ve kullanım biçimlerinin araştırılarak ortaya konmasıdır. Çalışmanın yöntemi; literatür taraması ve yerinde yapılan tespitlerdir. Trabzon-Çaykara Uzungöl ve Taşkıran’da belirlenen çalışma alanındaki geleneksel konutların; mekan kurguları ve karakteristik özelliklerini anlayabilmek için yapım teknikleri detaylı olarak incelenmiş, yapı kullanıcıları ile yaşam biçimleri hakkında birebir görüşme yapılarak, konut biçimlenmesine olan etkileri araştırılmıştır. Çalışma sonunda aynı geleneksel malzemeye bağlı kalmalarına rağmen, ayrı tipte mekan kurgularının geliştiği ve plan organizasyonlarında farklılıklar bulunduğu özgün bir anlatım dilinde yorumlanmıştır. Bölgeye ait yapım tekniğinin kuşaktan kuşağa aktarılması ile meydana gelen Uzungöl ve Taşkıran geleneksel konutları; çevre ile olan uyumu ve doğa ile bütünleşen malzeme kullanımı açısından korunması gereken yapılar olma özelliğine sahiptir.
Anahtar Kelimeler:
Uzungöl, Taşkıran, Geleneksel malzeme, Kurtboğaz yapım tekniği, Göz dolgu yapım tekniği
REFLECTIONS OF CONSTRUCTION TECHNIQUES DIFFERENCES ON SPACE: EXAMPLE OF UZUNGÖL AND TAŞKIRAN
The purpose of this study is to investigate the role of the spatial shaping of local traditions in vernacular architecture and its usage patterns. Literature review and on-site determinations constitute the working method of this study. To understand the space setup and characteristics of the traditional houses in Trabzon-Çaykara Uzungöl and Taşkıran, construction techniques were investigated in detail, and the effects on the residential modelling were investigated by interviewing the users about their life styles. At the end of the study, it has been interpreted that despite adhering to the same authentic traditional material, different types of space compositions have developed and there are differences in plan organizations. Uzungöl and Taşkıran traditional houses, which are formed by transferring the construction technique belonging to the region throughout the generations, are structures that need to be protected in terms of harmony with the environment and the use of materials that are integrated with nature.
Keywords:
Uzungöl, Taşkıran, Traditional Materials, Kurtboğaz Construction Technique, Göz dolgu Construction Technique,
___
- Aran, K. 2000. Barınaktan Öte Anadolu Kır Yapıları. Tepe Mimarlık Kültürü Merkezi, Ankara, s. 198.
- Batur, A., Öymen Gür, Ş. 2005. Doğu Karadeniz’de Kırsal Mimari. Milli Reasürans T.A.Ş., İstanbul, s. 165-220.
- Karpuz, H. 2003. “Serander” ve Loft: Türk ve Norveç Halk Mimarisinde Eşdeğerli İki Yapı, ODTÜ Mimarlık Dergisi, 19(1-2): 71-82.
- Öymen Gür, Ş. 2000. Doğu Karadeniz’de Konut Kültürü. Yem Yayınları, İstanbul, s. 62.
- Özgüner, O. 1970. Köyde Mimari Doğu Karadeniz. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Ankara, s. 30-66.
- Sözen, M., Eruzun, C. 1992. Anadolu’da Ev ve İnsan. Emlak Bankası, İstanbul, s. 123.
- Sümerkan, M. R. 1989. Gelenekselden Betonarmeye Trabzon Kırsal Mimarlığı, Mimarlık Dergisi, 234(2): 82-86.
- Sümerkan, M. R. 1990. Biçimlendirilen Etkenler Açısından Doğu Karadeniz Kırsal Kesiminde Geleneksel Evlerin Yapı Özellikleri, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Trabzon.
- Taşkıran-Trabzon Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı Raporu, (2012-2013), Kutluay Planlama, (Geleneksel mimarinin özellikleri bölümü).
- Vitruvius. 2013. Mimarlık Üzerine On Kitap (çev. S. Güven) Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayınları. s. 11.
- Yöney Uluengin, N. 1998. Osmanlı-Türk Sivil Mimarisinde Pencere Açıklıklarının Gelişimi. Yem Yayınları, İstanbul, s. 116.
- Başlangıç: 2022
- Yayıncı: Atatürk Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
ERZURUM KENTİ’NDE ALLOTMENT GARDEN (KİŞİYE TAHSİSLİ BAHÇE) TASARIMI ÖNERİSİ
YAPIM TEKNİĞİ FARKLILIKLARININ MEKANA YANSIMASI: UZUNGÖL VE TAŞKIRAN ÖRNEĞİ
CUMHURİYET DÖNEMİ (1960-1980) KONUT MİMARİSİNDE “SIHHİLİK” TEMASI: ANTALYA BALBEY MAHALLESİ ÖRNEĞİ
TARİHİ İPEK YOLUNUN BAKÜ İÇERİŞEHİR’DE BIRAKTIĞI ESERLERİN KENT İMAJINDAKİ YERİ