Sezgin Köksal Koleksiyonu’ndan Apameia Myrleia’ya (Mudanya) Ait Yeni Yazıtlar

Bu makalede Sezgin Köksal Koleksiyonu’nda yer alan altı tanesi yazılı yedi adet taş eser tanıtılmaktadır. Sezgin Köksal’ın 1970’li ve 80’li yıllarda Mudanya ve çevresinden toplamış olduğu özel koleksiyonu Bursa Müzesi’ne bağlıdır. Roma Dönemi eseri olan No. 1’de Isis kültü ile ilişkili dodekatistai adlı grup/dernek tarafından rahip Marcus Vettinus Pataikos’un onurlandırıldığı eser tanıtılmaktadır ve dodekatistai ifadesi tartışılmaktadır. No. 2 ve 3 ölü ziyafet sahnesi taşıyan mezar stelleridir. No. 2, Karpos oğlu Metrodoros’un beslemesi için dikmiş olduğu mezar stelidir. No. 3 ise Sosthenes’in oğlu Menekrates’in sütkardeşi Menophilos için diktirdiği mezar yazıtıdır. 4 ve 5 numaralı yazıtlar daha önce yayımlanmış olup koleksiyonun bütünlüğünü korumak amacı ile tekrar ele alınmışlardır. Eserlerden ilki (no. 4) bir lahit olup, tabula ansata içerisinde yer alan yazıt Lucia Munatia Maxima’nın kendisi ve kocası Bassus için yaptırmış olduğunu kaydetmektedir. Fragman halindeki ikincisi (no.5) ise bir mezar yazıtı olup Kallistos oğlu Stephanos’a aittir. No. 6 Hristiyanlık Dönemi’ne ait yazılı bir parçadır. Yazılı olmayan tek taş eser olan no. 7, olasılıkla bir lahde ait olan bir parçadır ve üzerinde bir haç betimlemesi bulunmaktadır.

Sezgin Köksal Koleksiyonu’ndan Apameia Myrleia’ya (Mudanya) Ait Yeni Yazıtlar

This article presents seven stone monuments from the Sezgin Köksal Collection including four new (nos. 1–3 and 6) and two previously published inscriptions (nos. 4–5) as well as an archi­tec­tural fragment (no. 7). These items were collected by Mr. Köksal in the 1970ies and 80ies from Mu­dan­ya and its territory. No. 1 is an honorary inscription for Marcus Vettinus Pataikos, erected by a group or association dedicated to the worship of Isis and called “dodekatistai”. Nos. 2 and 3 are steles with funerary banquets and short inscriptions. Inscription no. 2 records that Metrodoros, son of Karpos, erected the stele for his threpte. No. 3 records that Menekrates, son of Sosthenes, erected the stele for his foster brother Menophilos. No. 4, a sarcophagus with an inscript­ion on its tabula ansata, and the fragmentary inscription no. 5 were published previously. No. 6 is a fragmentary inscription. No. 7 is an architectural fragment of a sarcophagus.

___

  • Alföldi 1937 A. Alföldi, A Festival of Isis in Rome under the Christian Emperors of the IVth Century, Budapest 1937.
  • Andrews 1994 C. Andrews, Amulets of Ancient Egypt, Londra 1994.
  • Arav – Bernett 1997 R. Arav – M. Bernett, An Egyptian Figurine of Pataikos at Bethsaida, IEJ 47, 198–213.
  • Bricault 2006 L. Bricault, Isis, Dame des flots, Liegè 2006 (Aegyptiaca Laodiensia 7).
  • Bonnet 1952 H. Bonnet, Reallexikon der Ägyptischen Religionsgeschichte, Berlin 1952.
  • Bruneau 1974 P. Bruneau, Existe-t-il des Statues d’Isis Pélagia?, BCH 98, 1974, 333–381.
  • Dareste 1988 R. Dareste, Note sur une hypothécaire, BCH 12, 1988, 302–305.
  • Drexler 1889 W. Drexler, Der Isis und Sarapis Cultus in Kleinasien, NZ 21, 1889, 1–234.
  • Dasen 1993 V. Dasen, Dwarfs in Ancient Egypt and Greece, Oxford 1993.
  • Dunand 1973 F. Dunand, Le culte d’Isis dans le bassin oriental de la Méditerranée III. Le cul¬¬te d’Isis en Asie Mineure. Clergé et ritüel des sanctuaries isiaques, Lei¬den1973.
  • Fabricius 1999 J. Fabricius, Die hellenistischen Totenmahlreliefs. Grabrepräsentation und Wert¬vorstellungen in Ostgriechischen Städten, Münih 1999.
  • Fernoux 2004 H. Fernoux, Le Demos et la Cité. Communautés et assemblées populaires en Asie Mineure à l’époque impériale, Rennes 2011.
  • Grandjean 1971 Y. Grandjean, Note sur une épigramme de Maronée, BCH 95, 1971, 283– 294.
  • Györy 2003 H. Györy, Über die Patäken-Amulette in Neuen Reich şurada: Das Alte Ägyp¬ten und seine Nachbarn, Festschrift zum 65. Geburtstag von Helmut Sat¬zinger, Krems, 2003, 58–68.
  • Hermann 1994 C. Hermann, Ägyptische Amulette aus Palästina/Israel, mit einem Ausblick auf ihre Rezeption durch das Alte Testament, OBO 138, Freiburg 1994.
  • Sandman Holmberg 1946 M. Sandman Holmberg, The God Ptah, Lund 1946.
  • Koch – Sichtermann 1982 G. Koch – H. Sichtermann, Römische Sarkophage (HdA), Münih 1982.
  • Koch 2000 G. Koch, Frühchristlische Sarkophage (HdA), Münih 2000.
  • Kozma 2006 C. Kozma, Dwarfs in Ancient Egypt, American Journal of Medical Genetics 140 A, 2006, 303–311.
  • Lüders 1873 O. Lüders, Die dionysischen Künstler, Berlin 1873.
  • Magie 1953 D. Magie, Egyptian Deities in Asia Minor in Inscriptions and on Coins, AJA 57, 1953, 163–187.
  • Mendel 1900 G. Mendel, Inscriptions de Bithynie, BCH 24, 1900, 361–426.
  • Merkelbach 1995 R. Merkelbach, Isis Regina – Zeus Sarapis. Die griechisch-ägyptische Reli¬gion nach den Quellen dargestellt. Stuttgart – Leipzig 1995.
  • Morenz 1954 S. Morenz, Ptah-Hephaistos, der Zwerg, beobachtungen zur Frage der inter¬pretation graeca in der Ägyptischen religion şurada: Festschrift für Friedrich Zucker zum 70. Geburtstage Berlin 1954, 275–290.
  • Ötüken 1996 Y. Ötüken, Forschungen im nordwestlichen Kleinasien. Antike und byzan¬tinische Denkmäler in der Provinz Bursa (Ist.Mitt. Bh. 41), Tübingen 1996.
  • Pfuhl – Möbius 1979 E. Pfuhl – H. Möbius, Die ostgriechischen Grabreliefs II, Mainz 1979.
  • Pinch 2002 G. Pinch, Handbook of Egyptian Mythology, Santa Barbara 2002.
  • Podvin 2012 J. L. Podvin, Cultes isiaques en Pont et Paphlogonie, şurada: G. R. Tsetskh¬ladze (ed.), The Black Sea, Paphlagonia, Pontus and Phrygia in Antiquity: Aspects of Archeology and Ancient History, Oxford 2012, 207–211.
  • Podvin 2013 J. L. Podvin, Les Cultes isiaques de la Troade à la Bithynie, şurada: G. R. Tsetskhladze et al. (edd.), The Bosporus: Gateway between the Ancient West and East (1st Millennium BC–5th Century AD), Oxford 2013, 167–172.
  • Poland 1909 F. Poland, Geschichte des griechischen Vereinswesens, Leipzig 1909.
  • Roueché 1989 Ch. Roueché, Aphrodisias in Late Antiquity. The Late Roman and Byzan¬tine Inscriptions including Texts from the excavations at Aphrodisias by Ke¬nan T. Erim. With contributions by J. M. Reynolds, Londra 1989.
  • Roussel 1916 P. Roussel, Les cultes égyptiens à Delos: du IIIe au Ier siècle av. J.C., Nancy 1916.
  • Sağır et al. 2011 E. Sağır – H. Uzunoğlu – K. Hançer, Three New Sarcophagi from Kios (Gemlik), Gephyra 8, 2011, 31–44.
  • Schoske –Wildung 1993 S. Schoske – D. Wildung, Gott und Götter im Alten Ägypten, Mainz 21993.
  • Takács 2005 S. Takács, Cult, Dedicators and Dedications of Isis und Sarapis in Lydia and My¬sia, şurada: A. Hoffmann (ed.), Aegyptische Kulte und ihre Heiligtümer im Osten des Römischen Reiches, İstanbul 2005, İstanbul 2005, 155–168.
  • Te Velde 1982 H. te Velde, s.v. Ptah, Lexicon der Ägyptologie IV, Wiesbaden 1982, 1178–1179,
  • Tscherikower 1927 V. Tscherikower, Die Hellenistischen Städtegründungen von Alexander dem Grossen bis auf Römerzeit, Leipzig 1927.
  • Ünlüoğlu 2005 B. B. M. Ünlüoğlu, The Cult of Isis in Asia Minor, şurada: A. Hoffmann (ed.), Aegyptische Kulte und ihre Heiligtümer im Osten des Römischen Reiches, İstanbul 2005, 95–108 (Byzas I).
  • Vidman 1966 L. Vidman, Nauarchos im Isiskult, Listy filologické/Folia philologica 89, 1966, 270–277.
  • Vidman 1969 L. Vidman, Sylloge inscriptionum religionis Isiacae et Sarapiacae, Berlin 1969.
  • Vidman 1970 L. Vidman, Isis und Sarapis bei den Griechen und Römern. Epigraphische Stu¬¬die zur Verbreitung und zu den Trägern des ägyptischen Kultes, Berlin 1970.
  • Waelkens 1986 M. Waelkens, Die kleinasiatischen Türsteine. Typologische und epigra¬phische Untersuchungen der kleinasiatischen Grabreliefs mit Scheintür, Mainz 1986.
  • Walbank 1967 F. W. Walbank, A Historical Commentary on Polybius II, Oxford 1967.
  • Wilhelm 1975 E. Wilhelm, Bronzes figurés de l’époque romaine, Luxemburg 1975.
  • Wilhelm 1894 A. Wilhelm, Zu Theophrasts Characteren, AEMÖ 17, 1894, 45–46.
  • Witt 1971 R. E. Witt, Isis in the Graeco-Roman World, New York 1971.
  • Ziebarth1896 E. Ziebarth, Das griechische Vereinswesen, Leipzig 1896.