Klazomenai’dan İki Adak Yazıtı

Klazomenai Kenti’nden günümüze ulaşan yazıt sayısı oldukça kısıtlıdır. Bu epigrafik belgelere 2014 yılı araştırmaları sırasında kopyalanan iki yeni yazıt daha eklenmiştir. Kocadere Köyü’nde harabe bir evde bulunarak kazı evine getirilen Hellenistik Dönem’e ait bir kaide [Apoll]onios’un heykelini taşımaktaydı (no 1). Memleketi Klazomenai için hayatı boyunca büyük gayret gösteren bu şahıs halk tarafından bir heykelle onurlandırılmıştır. Bir adak yazıtı şeklinde ifade edilmiş yazıt [Apoll]onios’un kenti için ne tür iyilikler yaptığına dair somut bilgiler içermemektedir. Heykeli dikildiği sırada [Apollo]nios’un artık hayatta olmadığı anlaşılmaktadır.İ.S. 2. yüzyıla ait olan yazıt no. 2 Urla’nın güneyinde Kuşçular civarında anonim bir şahıs tarafından kopyalanmuştır. Olasılıkla sütun bir kaide üzerinde duran yazıt Titus Flavius Sophron tarafından kaleme alınmıştır. Klazomenai kentinin varlıklı bir vatandaşı olan Sophron panayır başkanı (panegyriarkhes) olarak atandıktan sonra elinde terazi ile betimlenmiş bir Hermes heykeli adamıştır. Terazi Hermes’i pazar yerinin ve ticaretin koruyucusu olarak göstermektedir. Sophron bu heykel ile panegyriakhes olarak yaptığı göreve dikkat çekmek istemiştir. Panegyriarkhes’ler tayin edildikleri bayram sırasında kentte kurulan pazarların düzenli işlemesinden sorumluydular. Taşıdığı Romalı isimlerden Sophron’un ailesinin Flavius Hanedanlığı sırasında Roma vatandaşlığını elde ettiği anlaşılmaktadır. Yazıtların çevrileri aşağıdaki gibidir:No. 1: [Halk] kenti için her konuda iyi kişiliğini ortaya koyan Athenagoras oğlu –onios’u (adak olarak) dikti. No. 2: Titus Flavius Sophron panegyriarkhia görevi sırasında Hermes’i terazi ile (adak olarak) dikti.

Anahtar Kelimeler:

Klazomenai, Ionia, Adak Yazıtı, panegyriarkhes, Hermes, Terazi.

Zwei Weihungen aus Klazomenai

The article presents two new dedicatory inscriptions from Klazomenai: No. 1 is a posthumous dedication set up by the demos in honour of a well-deserved citizen named [Apoll]onios, whose services for his community, however, go unmentioned in this very brief inscription from the 3rd or 2nd century BC. Inscription no. 2 dates from the High Empire and is carved on a pedestal which once carried a (presumably bronze) statue of Hermes with a pair of scales meant to identify Hermes as the god of commerce and trading. Dedicated by the panegyriarch Titus Flavius Sophron, the stat-ue with the pair of scales presumably alluded to the important task which Sophron performed as panegyriarch: He monitored the market organised in the context of the festivities and en-sured its smooth running.

Keywords:

Klazomenai, Ionia, dedications, panegyriarch, Hermes, pair of scales,

PDF

___

Carusi, Isole e peree C. Carusi, Isole e peree in Asia Minore: contributi allo studio dei rapporti tra poleis insulari e territori continentali dipendenti, Pisa 2003.
de Ligt, Fairs and Markets L. de Ligt, Fairs and Markets in the Roman Empire. Economic and Social Aspects of Periodic Trade in a Pre-Industrial Society, Amsterdam 1993.
Graf, Nordionische Kulte F. Graf, Nordionische Kulte. Religionsgeschichtliche und epigraphische Unter-suchungen zu den Kulten von Chios, Erythrai, Klazomenai und Pho¬kaia, Rom 1985.
Herrmann 1979 P. Herrmann, Die Stadt Temnos und ihre auswärtigen Beziehungen in hel-lenistischer Zeit, Ist. Mitt. 29, 1979, 239–271.
Holtheide, Römische Bürgerrechtspolitik B. Holtheide, Römische Bürgerrechtspolitik und römische Neubürger in der Provinz Asia, Freiburg i. Br. 1983 (Hochschulsammlung Philosophie/Ge-schichte 5.)
IErythrai H. Engelmann – R. Merkelbach, Die Inschriften von Erythrai und Klazo¬me-nai, 2 Bde., Bonn 1972 (IK 1-2).
IIlion P. Frisch, Die Inschriften von Ilion, Bonn 1975 (IK 3).
IKios Th. Corsten, Die Inschriften von Kios, Bonn 1985 (IK 29).
IKlazomenai H. Engelmann – R. Merkelbach, Die Inschriften von Erythrai und Klazo-menai, Bd. 2, S. 481–539, Bonn 1973 (IK 2).
Jeffery, Local Scripts L. H. Jeffery, The Local Scripts of Archaic Greece, Oxford 1963.
Koparal 2013 E. Koparal, Teos and Kyrbissos, Olbia 21, 2013, 45–70.
LGPN VA T. Corsten, A Lexicon of Greek Personal Names VA. Coastal Asia Minor: Pontos to Ionia, Oxford 2010.
Meadows 2009 A. R. Meadows, The Hellenistic Silver Coinage of Clazomenae, in: O. Te¬kin (Hrsg.), Ancient History, Numismatics and Epigraphy in the Mediterranean World, Istanbul 2009, 247–262.
Robert, OMS L. Robert, Opera minora selecta, 7 Bde, Amsterdam 1969–1990.
Wörrle, Stadt und Fest M. Wörrle, Stadt und Fest im kaiserzeitlichen Kleinasien. Studien zu einer ago¬¬nistischen Stiftung aus Oinoanda, München 1988 (Vestigia 39).