Yeni ve Eski Miltaşları Işığında Kuzey Ionia (Teos-Lebedos-Klazomenai) Ulaşım Ağı

Bu makalede Teos (Sığacık/Seferhisar-İzmir) ve Lebedos’ta (Ürkmez) tespit edilen yeni iki mil taşı vesilesiyle Teos antik kentinin çevre kentlerle olan ulaşım sistemi hakkında genel bir değerlendirme yapılmakta ve makalenin sonunda bu civardan şimdiye kadar bilinen tüm yazıtlar bir araya getirilmektedir. Yeni yazıtların ilki Constantius I Dönemi’ne ait olup Seferihisar’a bağlı Turgut köyünde ele geçmiştir ve bu civardan daha önce bilinen bir diğer mil taşı gibi Teos’tan itibaren 5 millik bir mesafe vermektedir. Ürkmez’te ele geçen ve Lebedos antik kentinden 1 millik mesafe veren taş ise en az 3 farklı dönemde (Constantinus I, Iustinianus ve Valentinianus ve Valens) kullanılmış olması bakımından ilgi çekicidir. Taş, Constantinus I zamanında iki kez yazıldıktan sonra (ilki İS. 324–326 yılları arası, diğeri İS. 334–337 ) yeniden kullanım amacıyla ters çevrilmiştir. Taş üzerindeki belli belirsiz izler ve çizikler taşın daha önceki zamanlarda da kullanılmış olabileceğine işaret etmektedir. Bu iki yeni yazıt ve daha önce yayımlanmış olan miltaşları vasıtasıyla Teos’tan Klazomenai ve Lebedos’a giden antik yol güzergâhı büyük oranda anlaşılabilmektedir. Buna karşın makalede bu yolları günümüzde arazi üzerinde tespit etmenin zorluğuna dikkat çekilmekte ve ayrıca Karagöl antik taş ocağı civarında, modern yolun kenarında bir portakal bahçesi içinde açığa çıkarılan ve Lebedos yönüne gitmesi gereken antik yola da kısaca değinilmektedir. Yeni miltaşlarının çevirisi ise şöyledir:1). Hayırlı Uğurlu olsun! İmparator Flavius Valerius Konstantius ve [Galerius Valerius Maximianus] için. Teos’tan itibaren 5 mil. 2 a). [Kaisar’lar] Crispus, Constantius ve Constantinus için …2 b). En yüce İmparator Flavius Valerius Konstantinus ve pek seçkin Kaisar’lar [Valerius ?] Konstantius, Flavius Valerius Konstantinus ve Flavius Iulius Konstans’ı (Lebedos halkı onurlandırmaktadır). Lebedos’tan itibaren 1 mil. 2 c). Hayırlı Uğurlu olsun. Bütün dünyanın hakimi, felsefe üstadı, pek dindar ve dinibütün imparator, muzaffer Augustus Iulianus için. 2 d). Efendilerimiz, imparatorlarımız ve her daim Augustus olan Valentinianus ve Valens’in (yol yapım-bakım çalışması).

Anahtar Kelimeler:

Teos, Lebedos, Klazomenai, Yol Ağı, Mil Taşları, Taş Ocakları

Das Verkehrsnetz von Nord-Ionien (Teos - Lebedos - Klazomenai) anhand alter und neuer Meilensteine

In this article a general overview of the road network connecting ancient Teos (Sığacık/Seferhisar) with the neighbouring cities (Klazomenai and Lebedos) is given on the basis of two milestones which were recently discovered in the vicinity of Teos and Lebedos; and a catalogue of all the milestones published to date is given in an appendix. The first milestone in the village of Turgut dates from the reign of Constantius I. and gives the same distance of 5 miles as another milestone which was found nearby at the beginning of the 20th century. The other milestone from near Lebedos (Ürkmez) is noteworthy, as it was inscribed in at least three different periods (i.e. during the reign of Constantinus I., Justinian, and under Valens and Valentinianus). The position of the inscriptions on this stone indicates that it was used twice during the reign of Constantinus I. (324–326 A.D. and 333–337 A.D.) and was later turned upside down for reuse. The scratches or ambiguous letter traces, not least the mile distance, clearly visible on the lower part of the stone, but unrelated to any inscription, indicates tha it was also inscribed at some earlier date. The attempt is made in this article to establish the ancient route leading from Teos to Klazomenai and to Lebedos on the basis of both the already published and these two new milestones and from observations made, although it should be noted that the traces of the ancient roads in this region are somewhat difficult to discover, due to modern road construction and agricultural activity. The only visible trace of the Teos road today is by the ancient quarry in Karagöl. It was unearthed beneath an orange garden by a local constructing a house, and this solitary in situ trace of the Teos road is also briefly presented in this article.

Keywords:

Teos, Lebedos, Klazomenai, road network, milestones,

PDF

___

Albustanlıoğlu 2006 T. Albustanlıoğlu, Dokimeion ışığı altında Roma İmparatorluk Dönemi’nde Mermer Kullanımı, İmparatorluk Yönetiminde Anadolu Mermer Ocaklarının İşletme Stratejisi ve Organizasyonu, Ankara 2006 (unpubl. Diss.).
Bean, Aegean Turkey G. E. Bean, Aegean Turkey: An Archaeological Guide, London 1966.
Behr, Aristides C.A. Behr, Aelius Aristides and the Sacred Tales, Amsterdam 1968.
Chapot 1904 V. Chapot, Inscriptions de Clazomène, RPhil 28, 1904, 70–76.
Conti 2004 S. Conti, Die Inschriften Kaiser Julians, Stuttgart 2004.
Demangel – Laumonier 1922 R. Demangel – A. Laumonier, Inscriptions d’Ionie, BCH 46, 1922, 307–355.
De Vita 2011 Maria Carmen De Vita, Giuliano imperatore filosofo neoplatonico. Temi metafisici e problemi del pensiero antico. Studi e testi, 121, Mailand 2011.
Ersoy – Koparal 2009 Y. Ersoy – E. Koparal, Urla ve Seferihisar İlçeleri Yüzey Araştırması 2008 Yılı Çalışmaları, AST 27,2, 2009, 127–143.
Fant 1989 J. C. Fant, Poikiloi lithoi: the anomalous economics of the Roman imperial marb¬le quarry at Teos, in The Greek Renaissance in the Roman empire. Papers from the Xth British Museum Classical Collequium (BICS Suppl. 55,) Lon¬don 1980, 206–218.
French, Roman Roads (a) D. H. French, Roman Roads and Milestones of Asia Minor. Fasc. 2.1: An Interim Catalogue of Milestones, Oxford 1988 (British Institute of Archaeology at Ankara Monograph no. 9).
French, Roman Roads (b) D. French, Roman Roads & Milestones of Asia Minor, Vol. 3: Milestones Fasc. 5: Asia, 2014 (British Institut at Ankara, Electronic Monograph 5).
Koparal 2011 E. Koparal, Urbanization process and spatial organization in Klazomenian Khora from Early Iron Age to Roman Period, Ankara 2011 (unpubl. Dissertation).
Koparal 2013 E. Koparal, Teos and Kyrbissos, Olba 21, 2013, 45–70.
Ma 2007 J. Ma, A Horse from Teos: Epigraphical Notes on the Ionian Hellespontine Association of Dionysiac Artists, in: P. Wilson (ed.), The Greek Theatre and Festivals. Documentary Studies, Oxford 2007, 215–245.
McCabe – Plunkett 1985 D. F. McCabe – M. A. Plunkett, Teos Inscriptions. Texts and List, Princeton 1985.
Pekary, Reichstrassen T. Pekary, Untersuchungen zu den Römischen Reichstrassen, Bonn 1968 (Anti¬quitas, Reihe 1, Band 17).
Ramsay, Asia Minor W. M. Ramsay, The Historical Geography of Asia Minor, London 1890.
Strang, Teos J. R. Strang, The city of Dionysos: A social and historical study of the Ionian city of Teos, New York 2007 (unpub.Diss)
Weber 1904 G. Weber, Zur Topographie der ionischen Küste, AM 29, 1904, 222–236.

ISSN: 2149-505X
Başlangıç: 2015
Yayıncı: Kabalcı Yayıncılık

Arşiv