Okul öncesi dönemde dikkat yetisinin gelişimi programının çocukların dikkat yetisi kazanımına etkisi

Bu araştırma, “Okul Öncesi Dönemde Dikkat Yetisinin Gelişimi Programı”’nın (60-72) aylık çocukların dikkat yetisine etkisini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. “Dikkat Yetisini Destekleyici Eğitim Programının” etkisinin tespiti için tam deneysel araştırma metoduna uygun Solomon’un dörtlü grup modeline uygun nicel veriler toplanmıştır. Nicel verilerin detaylandırılması için de nitel veriler toplanmıştır. Bu bağlamda, araştırmada Karma araştırma modeline uygun desenler arasından keşfedici desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim yılında Kars İl Merkezinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı bağımsız anaokullarına devam eden (60-72) aylık çocuklar arasından tesadüfî ve gönüllülük esasına göre seçilen 80 çocuk oluşturmuştur. Araştırmada, veri toplama aracı olarak; çocuklar ve çocukların ailelerine ilişkin kişisel bilgileri toplamak amacıyla “Kişisel Bilgi Formu”, çocukların dikkat toplama yetisini değerlendirmek amacıyla araştırmacı tarafından güvenirlik çalışması yapılan “Beş Yaş Çocuklar için Frankfurter Konsantrasyon Testi” (Frankfurter Test Für Funjahrige Konzentration –FTF-K) kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, deney ve kontrol gruplarının dikkat toplama kazanımına ilişkin puanları karşılaştırıldığında; deney grupları lehine anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir.

Attention skill development program’s effects on children in terms of attention skill acquisition during preschool term

This research is carried out to reveal the effects of ‘‘Attention Skill DevelopmentProgram During Preschool Term’’ on attention skill of 60-72 months of children. In thisway, efficiency of ‘‘Education Program for Supporting Attention Skill’’ was revealedtrough quantitative data collected according to Solomon Quadruple Group Model,which was chosen among experimental designs. Qualitative data were collected tosupport quantitative data. Within this scope, exploratory design was used as one ofthe research models. Study group of the research consisted of randomly andvoluntarily selected 60-72 months of 80 children attending independent pre-primaryschools tied to Ministry of National Education in Kars City Centre during 2016-2017academic year. In the research, for gathering personal information about children andtheir families, ‘Personal Information Form’ was used as a data collecting tool, and forevaluating attention skill of children, ‘‘Attention Gathering Test of Five Years oldChildren’’(Frankfurter Test Für Funjahrige Konzentration –FTF-K) was used, whosereliability studies were already done by the researcher. When the scores of experimentand control groups were compared in terms of attention gathering skill, a meaningfuldifference to the advantage of Experiment groups was found.

PDF

___

Altun, M., Hazar, M., & Hazar, Z. (2016). Investigation of the effects of brain teasers on attention spans of pre-school children. International Journal of Environmental and Science Education, 11 (15), 8112- 8119.
Amado, S. (1996). Farklı Dikkat Düzeylerinin Örtük ve Açık Bellek Üzerindeki Etkileri.Unpublished doctorate dissertation, Ege Üniversitesi, İzmir.
Armbruster, B. B., & Anderson, T. H. (1988). On selecting" considerate" content area textbooks. Remedial and Special Education, 9(1), 47-52.
Atkinson, R. L., Atkinson, R. C., Smith, E. E., Bem, D. J., & Nolen-Holeksema, S. (2008). Psikolojiye giriş (çev. Y. Alagon). Ankara: Arkadaş.
Baddeley, A. D., & Hitch, G. (1974). Working memory. In G. A. Bower (Ed.), Recent advances in learning and motivation ( pp. 47-90). New York: Academic .
Barkley, R. A. (1997). Behavioral inhibition, sustained attention, and executive functions: constructing a unifying theory of ADHD. Psychological bulletin, 121(1), 65.
Barkley, R. A. (Ed.). (2014). Attention-deficit hyperactivity disorder: A handbook for diagnosis and treatment. Newyork-London : Guilford Publications.
Biederman, J. & Faraone S. V. (2002). Current concepts on the neurobiology ofAttention deficit/hyperactivity disorder. Journal of Attention Disorders, 6(1), 7-16.
Bonney, H. (2000) Neues vom ‘Zappelphillipp’: die Therapie bei Kindern mit hyperkinetischen Störungen (ADHD) auf der Basis von Kommunikations- und Systemtheorie, Praxis für Kinderpsychologie und Kinderpsychiatrie, 49, 285–299.
Bozan, A. & Akay, Y. (2012). Dikkat geliştirme eğitiminin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin dikkatlerini toplama becerilerine etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi. 3(6), 53-66.
Bredekamp, S.(2015). Effective practices in early childhood education: building a foundation. New Jersey: Pearson Education, Inc.
Broadbent, D. E. (1958). The effects of noise on behaviour. In C. M. Harris (Eds.) Handbook of noise control, (pp. 25-75). New York: McGraw-Hill.
Butler, R. W. & Copeland, D. R. (2002). Attentional processes and their remediation in children treated for cancer: A literature review and the development of a therapeutic approach. Journal of the International Neuropsychological Society, 8(01), 115-124.
Büyüköztürk, S., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, S., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler: Öntest sontest kontrol gruplu desen ve veri analizi. Ankara: Pegem.
Creswell, J., & Plano Clark, V. (2009). Understanding research: A consumer's guide. Upper Saddle River. NJ: Prentice Hall.
Çetin, Z., & Danacı, M. Ö. (2015). Collage and Paper Art Activities and Preschool Children’s Reading and Writing Readiness. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1), 39-50.
Deustch, J. A., & Deustch, D. (1963). Attention: Some theoretical considerations. Psychological review, 70(1), 80.
DiCarlo, C. F., Baumgartner, J. J., Ota, C., & Geary, K. (2016). Child Sustained Attention in Preschool-Age Children. Journal of Research in Childhood Education, 30(2), 143-152.
Dice, J. L., & Schwanenflugel, P. (2012). A structural model of the effects of preschool attention on kindergarten literacy. Reading and Writing, 25(9), 2205-2222.
Earhard, E. M. (1970). Classification and attention training curricula for head start children. Michigan: East Lansing.
Erbay, F. (2013). Predictive Power of Attention and Reading Readiness Variables on Auditory Reasoning and Processing Skills of Six-Year-Old Children. Educational Sciences: Theory and Practice, 13(1), 422- 429.
Ercan, E. S., Kandulu, R., Uslu, E., Ardic, U. A., Yazici, K. U., Basay, B. K., ... & Rohde, L. A. (2013). Prevalence and diagnostic stability of ADHD and ODD in Turkish children: A 4-year longitudinal study. Child and adolescent psychiatry and mental health, 7(1), 30.
Erşan, E.E., Doğan,O., Doğan,S., & Sümer, H. (2004). The distribution of symptoms of attention deficit hyperactivity disorder and oppositional defiant disorder in school age children in Turkey. European Child & Adolescent Psychiatry, 13(6): 354-361.
Escalón, X. D., & Greenfield, D. (2009). Learning behaviors mediating the effects of behavior problems on academic outcomes. NHSA Dıalog, 12(1), 1-17.
Ettrich, C. (1998). Konzentrationstrainingsprogramm für Kinder (III: 3. und 4. Schulklassen). Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
Fantuzzo, J. W., Bulotsky-Shearer, R., Fusco, R. A., & McWayne, C. (2005). An investigation of preschool classroom behavioral adjustment problems and social–emotional school readiness competencies. Early Childhood Research Quarterly, 20(3), 259-275.
Faraone, S. V., Biederman, J., & Friedman, D. (2000). Validity of DSM-IV subtypes of attentiondeficit/hyperactivity disorder: a family study perspective. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 39(3), 300-307.
Geray, H. (2011). Toplumsal araştırmalarda nicel ve nitel yöntemlere giriş. İletişim alanından örneklerle. Ankara: Genesis.
Goleman, D. (2013). Focus: The hidden driver of excellence. New York: Harper Collins.
Gözalan Alkan, E..,& Koçak, N. (2018). Oyun temelli dikkat eğitim programının 5-6 yaş çocukların dikkat toplama beceri düzeylerine etkisinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri ve Öğrenme Teknolojileri Dergisi, 1(1), 9-15.
Gözalan, E. (2013). Oyun temelli dikkat eğitim programının 5-6 yaş çocuklarının dikkat ve dil becerilerine etkisinin incelenmesi. Unpublished doctorate dissertation. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
Gözüm, A.İ.C. (2017). Okul Öncesi Dönemde Dikkat Yetisinin Gelişimi Programının Çocukların Dikkat Yetisi Kazanımı ile Akıl Yürütme Becerilerine Etkisi. Unpublished doctorate dissertation. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Gul, N., Tiryaki, A., Cengel Kultur, S.E., Topbas, M., Ak, İ. (2010). Prevalence of attention deficit hyperactivity disorder and comorbid disruptive behavior disorders among school age children in trabzon. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 20(1):50-56.
Jones, S.G. (1997) ‘The Internet and its social landscape’, In S.G. Jones (Eds.) Virtual culture: Identity and Communication in Cybersociety, (pp. 7-35). Thousand Oaks, CA: Sage.
Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma teknikleri ve istatistik yöntemleri. Ankara: Tekışık.
Kaymak, S. (1995). Yuvaya giden beş yaşındaki çocuklarla dikkat toplama çalışmaları. Unpublished master’s thesis, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kerns, K. A., Eso, K., & Thomson, J. (1999). Investigation of a direct intervention for improving attention in young children with ADHD. Developmental neuropsychology, 16(2), 273-295.
Kılıçkaya, A., Yurtsever Kılıçgün, M., & Battal, Ş. (2017,Haziran). Okul öncesi dönem çocuklarının dikkat becerilerinin geometrik şekilleri tanıma, ayırt etme, ifade etme becerilerine etkisinin incelenmesi. 6th International Conference on Education (IC-ED-2017), Academic World Education and Research Center, Zagreb-Croatia.
Kline, P. (1986). A handbook of test construction: Introduction to psychometric design. New York: Methuen.
Klonoff, P. S. (2010). Psychotherapy after brain injury: Principles and techniques. Guilford Press.
Koçyiğit, S., Kayılı, G., & Erbay, F. (2010). Montessori yönteminin beş–altı yaş çocuklarının dikkat toplama becerilerine etkisinin incelenmesi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 35(371), 16-21.
Krombholz, H. (2013). Motor and cognitive performance of overweight preschool children. Perceptual and motor skills, 116(1), 40-57.
Kuşçu, Ö. (2010). Orff-Schulwerk yaklaşımı ile yapılan müzik etkinliklerinin okulöncesi dönemdeki çocuklarının dikkat becerilerine etkisi. Unpublished master’s thesis, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Lahat, E., Heyman, E., Livne, A., Goldman, M., Berkovitch, M., & Zachor, D. (2011). Iron deficiency in children with attention deficit hyperactivity disorder. The Israel Medical Association journal: IMAJ, 13(9), 530-533.
Lauster, U. (1975). Rechenspiele: Für das erste und zweite Grundschuljahr. Berlin :Ensslin & Laiblin. Levine, M. D. (1987). Attention deficits: The diverse effects of weak control systems in childhood. Pediatric annals, 16(2), 117-130.
Levine, M. D. (1990). Keeping a head in school. Cambridge, MA: Educators Publishing Service.
Levine, M. D. (1992). Attentional disorders: elusive entities and their mistake identities. Journal of Child Neurology, 7(4), 449-453.
Levine, M. D. (1994). Educational care: A system for understanding and helping children with learning problems at home and in school. Cambridge: Educators Publishing Service.
Levine, M. D. (1998). Developmental Variation and Learning Disorders. Second Edition. Cambridge, MA: Educators Publishing Services, Inc.
Lewit, E.M.,& Schuurmann Baker, L. (1995). Child indicators: school readiness. The Future of Children, 5, 128- 139.
Malkoç, T., & Ceylan, F. (2011). Okul öncesi dönem işitme engelli çocukların müzik eğitimi etkinliklerinde dikkat eksikliğini geliştirme becerisine ait inceleme. J. Educ. Instr. Stud. World, 1(1), 56-63.
Manovich, L. (2001). The language of new media. Cambridge: MIT.
Mayes, S. D., Calhoun, S. L., & Crowell, E. W. (2000). Learning disabilities and ADHD: Overlapping spectrum disorders. Journal of learning disabilities, 33(5), 417-424.
MEGEP. (2015). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu. Ankara: MEB.
Mesulam, M. M. (1981). Dissociative states with abnormal temporal lobe EEG: Multiple personality and the illusion of possession. Archives of Neurology, 38(3), 176-181.
Mirsky, A. F. (1996). Disorders of attention: a neuropsychological perspective. In R. G. Lyon & N. A. Krasnegor (Eds.), Attention, memory and executive functions (pp. 71-96). Baltimore: Paul H Brookes.
Mukaddes, N.M., Zoroğlu, S., Kora, M., & Aydoğmus, K. (1998). Symptoms and factor analysis results of attention deficit/hyperactivity disorder in Turkish children determined by teacher ratings. Nöropsikiyatri Arşivi ,35, 171-6.
Normandeau, S., & Guay, F. (1998). Preschool behavior and first-grade school achievement: The mediational role of cognitive self-control. Journal of Educational Psychology, 90(1), 111.
Onnink, A. M. H., Zwiers, M. P., Hoogman, M., Mostert, J. C., Kan, C. C., Buitelaar, J., & Franke, B. (2014). Brain alterations in adult ADHD: effects of gender, treatment and comorbid depression. European Neuropsychopharmacology, 24(3), 397-409.
Öncü, B.,& Şenol, S. (2002). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunun etiyolojisi: Bütüncül yaklaşım. Klinik Psikiyatri Dergisi, 4(5), 111-119.
Özdoğan, B. (2004). Çocuk ve oyun: Çoçuğa oyunla yardım. Ankara: Anı
Öztürk, M., Sayar, K., Tüzün, Ü., & Kandil, S. T. (2000). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunda metilfenidat ve benlik saygısı. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 10(3), 139-143.
Pastor, P. N., & Reuben, C. A. (2008). Diagnosed attention deficit hyperactivity disorder and learning disability: United States, 2004-2006. Vital and Health Statistics. Series 10, Data from the National Health Survey, (237), 1-14.
Perwien, A. R., Faries, D. E., Kratochvil, C. J., Sumner, C. R., Kelsey, D. K., & Allen, A. J. (2004). Improvement in health-related quality of life in children with ADHD: an analysis of placebo controlled studies of atomoxetine. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 25(4), 264-271.
Pliska, S. R. (2011). Treating ADHD and comorbid disorders: psychosocial and Psychopharmological interventions. New York, NY: Guilford Press.
Plude, D. J., Enns, J. T., & Brodeur, D. (1994). The development of selective attention: A life-span overview. Acta psychologica, 86(2-3), 227-272.
Polanczyk, G. V., Willcutt, E. G., Salum, G. A., Kieling, C., & Rohde, L. A. (2014). ADHD prevalence estimates across three decades: an updated systematic review and meta-regression analysis. International journal of epidemiology, 43(2), 434-442.
Posner, M. I., & Petersen, S. E. (1990). The attention system of the human brain. Annual review of neuroscience, 13(1), 25-42.
Raatz, U., & Möhling, R. (1971). Frankfurter Tests für Fünfjährige-Konzentration: FTF-K. Weinheim: Beltz. Ramsay, J. R. (2007). Current status of cognitive-behavioral therapy as a psychosocial treatment for adult attention-deficit/hyperactivity disorder. Current Psychiatry Reports, 9(5), 427-433.
Rhoades, B. L., Warren, H. K., Domitrovich, C. E., & Greenberg, M. T. (2011). Examining the link between preschool social–emotional competence and first grade academic achievement: The role of attention skills. Early Childhood Research Quarterly, 26(2), 182-191.
Ruff, R., Mahaffey, R., Engel, J., Farrow, C., Cox, D., & Karzmark, P. (1994). Efficacy study of thinkable in the attention and memory retraining of traumatically head-injured patients. Brain Injury, 8(1), 3-14.
Seçer, Z., &Özmen, S. K. (2015). Dikkat toplamayı geliştirici etkinliklerin içtepisel okul öncesi çocukların bilişsel stil ve dikkat toplama becerisine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(4).
Selçuk, Z. (2000). Okul deneyimi ve uygulama. Ankara: Nobel.
Sohlberg, M. M., & Mateer, C. A. (1987). Effectiveness of an attention-training program. Journal of clinical and experimental neuropsychology, 9(2), 117-130.
Tandon, M., & Pergjika, A. (2017). Attention deficit hyperactivity disorder in preschool-age children. Child and Adolescent Psychiatric Clinics, 26(3), 523-538.
Thomson, G. (1995). Mapping disease genes: family-based association studies. American journal of human genetics, 57(2), 487.
Treisman, A. (1964). Monitoring and storage of irrelevant messages in selective attention. Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior, 3(6), 449-459.
Wagner, I. (1991). Möglichkeiten der Förderung. In. H. Barchmann, W. Kinze & N. Roth (Eds.), Aufmerksamkeit und konzentration im kindesalter : interdisziplinaere aspekt (pp. 184-197). Berlin: Verlag Gesundheit.