Matematik ders kitaplarına yönelik yapılan araştırmalar üzerine bir meta sentez çalışması

Bu araştırmada matematik ders kitaplarını konu edinen çalışmaların derinlemesine incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaçla Google gelişmiş arama motorundan ve YÖK ulusal tez merkezinden belirlenen anahtar kelimeler ve ölçütler doğrultusunda matematik ders kitaplarıyla ilgili makale ve tezlere ulaşılmıştır. Araştırmada, 2005-2019 yılları arasında matematik ders kitabını konu edinen toplam 114 çalışma incelenmiştir. Verilerin analizinde ise, matematik ders kitabını konu edinen çalışmaların önce betimsel analizi yapılmıştır. Daha sonra meta-sentez yöntemi ile matematik ders kitabını konu edinen çalışmalar derinlemesine değerlendirilmiştir. Matematik ders kitaplarını konu edinen çalışmaları değerlendirmek için Fan, Zhu and Miao’nın (2013) teorik çerçevesinden yararlanarak çalışmaların amaçlarına göre özgün bir sınıflandırma yapılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre; matematik ders kitabı hakkında görüş alan (%41.00) çalışmaların, matematik ders kitabını analiz eden (%59.00) çalışmalardan daha az olduğu tespit edilmiştir. Matematik ders kitabı ile ilgili görüş alan çalışmalarda veri toplama aracı olarak en çok anketin kullanıldığı; bu veri toplama aracının en çok uygulandığı örneklemin/katılımcıların ise öğretmenler olduğu belirlenmiştir. Buna ilavetenmatematikderskitabını analiz eden çalışmalarda matematiğe özgü bir konunun araştırılmasına ve ders kitabında bir bölüm (Örnek: etkinlikler, problemler) incelenmesine ağırlık verilirken matematik ders kitabı hakkında görüş alan çalışmalarda ise matematiksel ders kitaplarının özelliklerini araştıran çalışmalara ve ders kitaplarının öğrenme-öğretmedeki rolü ile ilgili çalışmalara ağırlık verildiği görülmüştür.

A meta-synthesis study of research on mathematics textbooks

This research aimed to investigate studies examining mathematics textbooks in depth. To this end, specific keywords and criteria were entered into Google’s advanced search engine and the Council of Higher Education national thesis center to obtain articles and theses related to mathematics textbooks. The research investigated a total of 114 studies on mathematics textbooks published between 2005 and 2019. The data obtained were firstly subject to a descriptive analysis. A meta-synthesis method was then used to evaluate the studies included in this research. To analyze the objectives of the studies included in this research, we used the theoretical framework developed by Fan, Zhu and Miao (2013) to create an original classification. Results showed that studies examining opinions on mathematics textbooks (41.00%) were less than studies analyzing mathematics textbook (59.00%). Moreover, surveys were found to be the mostfrequentlyyuseddatacollectiontoolinstudiescollectingopinionson mathematics textbooks, with teachers being the most commonly used participants subjecttothis data collection method. Additionally,themeta-synthesis analysis indicated that studies analyzing mathematics textbooks generally focused on topics specific to mathematics and on a specific section of a textbook (e.g. activities, problems)whereasthoseinvestigatingopinionsonmathematicstextbooks concentrated on studies emphasizing the features of mathematical textbooks and the role of textbooks in learning-teaching.

PDF

___

Aktaş, M. C., & Aktaş, D. Y. (2012). İlköğretim 7. sınıf matematik öğretim programı, ders ve öğrenci alışma kitaplarında dörtgenler arasındaki ilişkilerin anlatımının incelenmesi. E-Journal of New World Sciences Academy, 7(2), 848-858.
Alajmi, A. H. (2012). How do elementary textbooks address fractions? A review of mathematics textbooks in the USA, Japan, and Kuwait. Educational Studies in Mathematics, 79(2), 239-261.
Altun, M., Arslan, Ç., & Yazgan, Y. (2004). Lise matematik ders kitaplarının kullanım şekli ve sıklığı üzerine bir çalışma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 131-147.
Altunişik, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yildirim, E.(2004). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. SPSS Uygulamalı, Sakarya: Sakarya Kitabevi.
Arslan, S., & Özpınar, İ. (2009). Evaluation of 6 th grade mathematics textbooks along with the teacher opinions. Dicle University Journal of Ziya Gökalp Faculty of Education, 12, 97-113.
Aslan, E. (2010). Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk ders kitapları. Eğitim ve Bilim, 35(158), 216-231.
Campbell, P. F. (1981). What do children see in mathematics textbook pictures? Arithmetic Teacher, 28(5), 12-16.
Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38. Chandlet, D. G., & Brosnan, P. A. (1994). Mathematics textbook changes from before to after 1989. Focus on Learning Problems in Mathematics, 16(4), 1-9.
Chang, C. C., & Silalahi, S. M. (2017). A review and content analysis of mathematics textbooks in educational research. Problems of Education in the 21st Century, 75(3), 235-251.
Çiğilli, A. (2009). Meb 2005 matematik eğitimi programı çerçevesinde hazırlanan 2006–2007 eğitim öğretim yılında ilköğretim 2. kademede 6. 7. ve 8. sınıf matematik kitaplarının incelenmesi ve matematiğe karşı olumlu tutum geliştirmeye etkisi. Unpublished masters’ thesis, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Çiltaş, A., Güler, G., & Sözbilir, M. (2012). Mathematics education research in Turkey: A content analysis study. Educational Sciences: Theory and Practice, 12(1), 574-580.
Dede, S. Ç., & Arslan, S. (2019). Türkiye’de 2002-2018 Yılları Arasında Matematik Ders Kitapları Üzerine Yapılmış Tezlerin ve Makalelerin Analizi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 13(1), 176-195.
Delice, A., Aydın, E., & Kardeş, D. (2009). Öğretmen adayı gözüyle matematik ders kitaplarında görsel öğelerin kullanımı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 16, 75-92.
Ding, M., & Li, X. (2010). A comparative analysis of the distributive property in US and Chinese elementary mathematics textbooks. Cognition and Instruction, 28(2), 146-180.
Engin, Ö., & Sezer, R. (2016). 7.sınıf matematik ders kitabındaki ve programdaki etkinliklerin bilişsel istem düzeylerinin karşılaştırılması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi ,42. 24-46.
Erdoğan, F., Hamurcu, H. & Yeşiloğlu, A. (2016). Türkiye, Singapur TIMSS 2011 Sonuçlarının matematik programı açısından değerlendirilmesi. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, 31-43
Fan, L., Zhu, Y., & Miao, Z. (2013). Textbook research in mathematics education: development status and directions. ZDM-The International Journal on Mathematics Education, 45(5), 633-646.
Flanders, J. R. (1987). How much of the content in mathematics textbooks is new? Arithmetic Teacher, 35(1), 18-23.
Freeland, M. (2016). Evaluate the expression: An analysis of the linguistic features of directions in an upper elementary mathematics textbook. Unpublished master’s thesis, Saint Paul, Minnesota, Hamline University.
Herbel-Eisenmann, B. A. (2007). From intended curriculum to written curriculum: Examining the" voice" of a mathematics textbook. Journal for Research in Mathematics Education, 34, 344-369.
Hong, D. S., & Choi, K. M. (2014). A comparison of Korean and American secondary school textbooks: the case of quadratic equations. Educational Studies in Mathematics, 85(2), 241-263.
Houston, A. (2004). Anket hazırlama kılavuzu. Retrieved August 24, 2018, retrieved from http://www.istatistikanaliz.com/anket.pdf
Güner, N., Denizli, Z. A., Sezer, R., & Bayraktar, A. (2015). 6.-8. sınıf öğrencilerinin matematik dersi ve matematik ders kitapları hakkındaki görüşlerini belirlemeye yönelik ölçek geliştirme çalışması. Education Sciences, 9(6), 54-65.
Işık, C. (2008). İlköğretim ikinci kademesinde matematik öğretmenlerinin matematik ders kitabı kullanımını etkileyen etmenler ve beklentileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 163-176.
İskenderoğlu, T., & Baki, A. (2011). İlköğretim 8.sınıf matematik ders kitabındaki soruların PISA matematik yeterlilik düzeylerine göre sınıflandırılması, Eğitim ve Bilim, 36(161), 287-301.
Karadağ, E. (2010). Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: Nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 49-71.
Karakelleoğlu, S. (2007). İlköğretim 4. Sınıf matematik ders kitaplarına ilişkin öğretmen, öğrenci ve uzman görüşleri. Unpublished masters’ thesis, Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
Karakuş, F., & Baki, A. (2011). Assessing grade 8 elementary school mathematics curriculum and textbooks within the scope of fractal geometry. Elementary Education Online, 10(3), 1081-1092.
Karakuzu, B. (2017). İlkokul ve ortaokul matematik ders kitaplarındaki geometri görevlerinin tür, bağlam, temsil biçimi ve bilişsel istem düzeyleri açısından incelenmesi. Unpublished masters’ thesis, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Kaya, A. (2008). Meb tarafından hazırlatılan ilköğretim 4. ve 5. Sınıf matematik ders kitaplarındaki etkinliklere ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Unpublished masters’ thesis, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitisü, Zonguldak.
Keleş, T. (2014). Meb 2005 öğretim programına göre hazırlanan 9. sınıf matematik ders kitaplarının öğretmen görüşüyle değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi,38, 57-78.
Keleş, Ö., Haser, Ç., & Koç, Y. (2012). Sınıf öğretmenlerinin ve ilköğretim matematik öğretmenlerinin yeni ilköğretim matematik dersi programı hakkındaki görüşleri. University of Gaziantep Journal of Social Sciences, 11(3), 715-736.
Kim, H. (1993). A comparative study between an American and a Republic of Korean textbook series' coverage of measurement and geometry content in first through eighth grades. School Science and Mathematics, 93(3), 123-126.
Li, Y. (2000). A comparison of problems that follow selected content presentations in American and Chinese mathematics textbooks. Journal for Research in Mathematics Education, 31, 234-241.
Liu, J. (2014). Reform of chınese school mathematıcs currıculum and textbooks (1999-2014): Experıence and reflectıon. In Conference on Mathematics Textbook Research and Development (ICMT-2014) (p. 79).
Miles, B., M., & Huberman, A., M. (1994). Qualitative data analysis (21 Ed.). London: Sage Publication.
Nicol, C. C., & Crespo, S. M. (2006). Learning to teach with mathematics textbooks: How preservice teachers interpret and use curriculum materials. Educational studies in mathematics, 62(3), 331-355.
Özdoğan, S. (2010). A comparative analysis of perimeter, area and volume topics in the selected sixth, seventh and eighth grades mathematics textbooks from Turkey, Singapore and The United States, Unpublished masters’ thesis, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özmantar, M. F., Dapgın, M Çırak Kurt, S., & İlgün, Ş. (2017). Matematik öğretmenlerinin ders kitabı dışında kaynak kullanımları: Nedenler, sonuçlar ve çıkarımlar. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(3), 741-758.
Pepin, B., & Haggarty, L. (2001). Mathematics textbooks and their use in English, French and German classrooms. Zentralblatt für Didaktik der Mathematik, 33(5), 158-175.
Polat, S., & Ay, O. (2015). Meta-sentez: kavramsal bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(2), 52-64.
Randahl, M. (2016). The mathematics textbook at tertiary level as curriculum material–exploring the teacher's decision-making process. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 47(6), 897-916.
Reçber, H. (2012). Türkiye 8. sınıf matematik ders kitabındaki etkinliklerin bilişsel düzeylerinin programdakilerle ve ülkeler arası karşılaştırılması. Unpublished masters’ thesis, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Rezat, S. (2011). Interactions of teachers’ and students’ use of mathematics textbooks. In G. Gueudet, B. Pepin, & L. Trouche (Eds.), Mathematics curriculum material and teacher development: From text to ‘lived’ resources (pp. 231–246). Dordrecht, The Netherlands: Springer
Selden, A., & Shepherd, M. D. (2013). The importance of, and the need for, research on how students read and use their mathematics textbook. Department of Mathematics Technical Report 3. Retrieved December 15, 2018, from www.researchgate.net/profile/Annie_Selden/publication/256288245_Technical_Report_The_Import ance_of_and_the_Need_for_Research_on_How_Students_Read_and_Use_their_Mathematics_Text book/links/0deec522176bf2bbfd000000.pdf
Semerci, Ç. (2004). İlköğretim türkçe ve matematik ders kitaplarını genel değerlendirme ölçeği. Cumhuriyet Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28(1), 49-54.
Sevimli, E., & Kul, Ü. (2015). Matematik ders kitabı içeriklerinin teknolojik uygunluk açısından değerlendirilmesi: Ortaokul örneği. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 9(1), 308-331.
Sun, X. (2011). “Variation problems” and their roles in the topic of fraction division in Chinese mathematics textbook examples. Educational Studies in Mathematics, 76(1), 65-85.
Şişman, T. G., & Akkaya, G. (2017). Ortaöğretim dokuzuncu sınıf matematik ders kitaplarının öğretim programına uygunluğu açısından incelenmesi. PAU Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 1-14.
Tatar, E., & Tatar, E. (2008). Analysis of science and mathematics education articles published in Turkey- I: Keywords. İnönü University Journal of the Faculty of Education, 9(16), 89-103.
Ubuz, B., & Sarpkaya, G. (2014). İlköğretim 6. sınıf cebirsel görevlerin bilişsel istem seviyelerine göre incelenmesi: Ders kitapları ve sınıf uygulamaları. İlköğretim Online, 13(2), 594-606.
Ulutaş, F., & Ubuz, B., (2008). Research and trends in mathematics education: 2000 to 2006. İlköğretim Online, 7(3), 614-626.
Van Steenbrugge, H., Valcke, M., & Desoete, A. (2013). Teachers’ views of mathematics textbook series in Flanders: Does it (not) matter which mathematics textbook series schools choose?. Journal of Curriculum Studies, 45(3), 322-353.
Yang, D. C., & Wang, T. L. (2016). A comparative study of geometry in elementary school mathematics textbooks from five countries. European Journal of STEM Education, 1(3), 1-10.
Yavuz, İ., & Baştürk, S. (2011). Ders kitaplarında fonksiyon kavramı: Türkiye ve Fransa örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 199-220.
Wei, H., & He, F. (2014). The new century primary mathematics textbook series: Textbooks in China wıth specific consideratıon to characteristics of children’s thinking. In Conference on Mathematics Textbook Research and Development (ICMT-2014)(p. 75). Cambridge: Cambridge University Press.
Weinberg, A., Wiesner, E., Benesh, B., & Boester, T. (2012). Undergraduate students' self-reported use of mathematics textbooks. Primus, 22(2), 152-175.
Zeringue, J. K., Spencer, D., Mark, J., Schwinden, K., & Newton, M. A. (2010). Influences on mathematics textbook selection: What really matters. NCTM Research Pre-session? Paper presented at the Research Presession of the National Council of Teachers of Mathematics, San Diego, CA
Zhu, Y., & Fan, L. (2006). Focus on the representation of problem types in intended curriculum: A comparison of selected mathematics textbooks from Mainland China and the United States. International Journal of Science and Mathematics Education, 4(4), 609-626.