Abdurrahman Nazif ÇATIK, Ertuğrul DELİKTAŞ

TÜRKİYE'DE PETROL, KÖMÜR VE DOĞAL GAZ TALEBİNİN FİYAT VE GELİR ESNEKLİKLERİNİN TAHMİN EDİLMESİ

Bu çalışmada petrol, kömür ve doğal gaz talebinin gelir ve fiyat esnekliklerinin tahmin edilmesi amaçlanmaktadır. Johansen ve Juselius (1990) eşbütünleşme yönteminden elde edilen bulgulara göre tüm enerji türleri, fiyatları ve gelir düzeyi arasında uzun dönemli bir ilişki söz konusudur. Eşbütünleşme testi sonuçları uzun dönemde doğal gaz talebinin hem fiyata, hem de gelire göre esnek olmadığını göstermektedir. Petrol talebi ise fiyata göre esnek değildir. Sanayi düzeyinde gelire karşı esnek değilken toplam düzeyde gelire göre esnek bulunmuştur. Kömür talebi petrolde olduğu gibi fiyata esnek değildir ancak toplam ve sanayi düzeyindeki kömür talebi gelire esnek bulunmuştur. Eşbütünleşik VAR modeli üzerinden yapılan etki-tepki ve varyans ayrıştırma analizleri eşbütünleşme testleri sonuçlarını desteklemektedir.

ESTIMATION OF PRICE AND INCOME ELASTICITIES OF DEMAND FOR OIL, COAL AND NATURAL GAS IN TURKEY

This study aims to estimate income and price elasticities of demand for oil, coal and natural gas in Turkey over the 1960-2012 period. The evidences obtained from Johansen and Juselius (1990) test indicate the existence of a longrun relationship among all energy types, their prices and income. Cointegration tests show that natural gas consumption is inelastic with respect to both price and income in the long-run. Oil demand is found to be elastic with respect to income at the aggregate level but inelastic with respect to prices at the aggregate and industrial level. Coal demand is also inelastic with respect to price, but elastic with respect to income. The impulse response and forecast error decomposition analyses based on cointegrated VAR model corroborate the results of cointegration tests.

PDF

___

Altınay G. (2007). "Short-run and long-run elasticities of import demand for crude oil in Turkey", Energy Policy, 35/11, 5829-5835.
Bilgili, F. (2014). "Long-Run Elasticities of Demand for Natural Gas: OECD Panel Data Evidence", Energy Sources, Part B: Economics, Planning and Policy, 9/4, 334-341.
Cooper J.C.B. (2003). "Price Elasticity of Demand for Crude Oil: Estimates for 23 Countries", OPEC Review 27, 1-8.
Chin-Ho C., Y. Chu ve H. Yang (2011). "Oil Demand and Energy Security in Asian Countries", The Journal of Energy Markets, 4/2, 27-42.
Dickey, D. ve Fuller, W. (1981) "Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root", Econometrica, 49/4, 1057-1072.
Eltony, M. N. (1996). "Demand for Gasoline in the GCC: An Application of Pooling and Testing Procedures", Energy Economics, 18/3, 203-209.
Enders, W. (1995). Applied Econometric Time Series, New York: John Wiley & Sons, Inc.
Erdoğdu, E. (2010). "Natural Gas Demand in Turkey", Applied Energy, 87/1, 211-219.
Fung, A. S., Aydinalp, M., ve V. I. Ugursal (1999). "Econometric Models for Major Residential Energy End-uses", Canadian Residential Energy End-use Data and Analysis Centre CREEDAC-1999-04-05 report. Halifax, NS.
Gately D. ve Huntington H. G. (2002). "The Asymmetric Effects of Changes in Price and Income on Energy and Oil Demand", Energy Journal, 23/1, 19-55.
Ghouri S. (2011). "Oil Demand in North America: 1980-2020", OPEC Review, 25/4, 339-355,
Johansen, S. ve Juselius K. (1990). "Maximum Likelihood Estimation and Inferences on Cointegration--with applications to the demand for money", Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52/2, 169-210.
Krichine N. (2002). "World Crude Oil and Natural Gas: A Demand and Supply Model", Energy Economics, 24/6, 557-576.
Krichine N., (2005). "A Simultaneous Equations Model for World Crude Oil and Natural Gas Markets", International Monetary Fund Working Paper, WP/05/32.
Mesutoğlu B., (2001). "Yıllık Programlar ve Konjonktür Değerlendirme Genel Müdürlüğü", DPT Yayınları, Erişim: http://ekutup.dpt.gov.tr/ , Erişim Tarihi: 25/03/2016.
Nilsen, O. B., F. Asche, , R. Tveteras, (2005). "Natural Gas Demand in The European Household Sector", Institute for Research in Economics and Business Administration Working Paper, No: 44/05. Bergen, Norway.
Nişancı M., (2005). "Eşbütünleşme Tekniği İle Türkiye'de Yakıt Talebinin Analizi", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2, 19-31.
Pesaran H. H. ve Shin Y. (1998). "Generalized Impulse Response Analysis in Linear Multivariate Models", Economics Letters , 58/1, 17-29.
Phillips, P. C. B. ve Perron, P. (1988). "Testing for a Unit Root in Time Series Regression", Biometrika, 75/2, 335-346.
Sims, C.A. ve Zha T., (1999). "Error Bands for Impulse Responses", Econometrica, 67/5, 1113- 1156.
Solak O. ve Beşkaya A. (2013). "Türkiye'nin Net Petrol Ithalatinin Fiyat Ve Gelir Esneklikleri: ARDL Modelleme Yaklaşimi ile Eşbütünleşme Analizi", Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9 /18, 19-30.
Yoo, S. H., Lim, H. J., ve Kwak, S. J. (2009). "Estimating The Residential Demand Function for Natural Gas in Seoul with Correction for Sample Selection Bias", Applied Energy, 86/4, 460-465.