Türkiye’de Renal Replasman Tedavi Yöntemlerinin Geri Ödeme Kurumu Perspektifinden Maliyet Analizi

Bu araştırmanın amacı, kronik böbrek yetmezliği tedavisinde uygulanan Renal Replasman Tedavi (RRT) yöntemleri olan hemodiyaliz (HD), periton diyalizi (PD) ve böbrek transplantasyonu (Tx) tedavi seçeneklerinin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) perspektifinden maliyetlerini tespit etmektir. Bu araştırmanın evrenini Akdeniz Üniversitesi hastanesinde RRT yöntemleri ile tedavi alan hastalar oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem çekilmemiş, RRT yöntemi ile tedavi alan hastalarının tamamı alınmıştır. Araştırmada retrospektif maliyet yöntemi uygulanmıştır. Tedavi işlemlerin fiyatlandırılmasında güncel Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) puanı/fiyatı esas alınmıştır. İlaçların kamu fiyatının tespit edilmesinde RxMediaPharma® İnteraktif İlaç Bilgi Kaynağı programından ve Türk Eczacılar Birliğinin web uygulaması Tebrp ilaç veri tabanı programından yararlanılmıştır. Bu çalışmada, HD’in hasta başına yıllık maliyeti 96.800,06.-TL ve PD’in 149.296,32.-TL olarak, Tx’nun birinci yıl maliyeti 126.617,39.-TL ve ikinci yıl maliyeti 26.996,42.-TL olarak hesap edilmiştir. Son dönem böbrek yetmezliği sebebiyle RRT alan toplam hasta sayısının kamu bütçesine yükü 7.003.754.527,09.- TL’dir. Bu tutar sağlık hizmetlerine ayrılan kaynağın %1,89’una ve SGK’na ayrılan bütçenin %3,75’ine ve SGK hastane harcamalarının ise %6.85’ine karşılık gelmektedir. Bu nedenle öncelikle bu hastalığın hastalık yükünü azaltacak sağlık politikaları geliştirilebilmeli ve tedavi sürecinde kullanılan sağlık kaynakları maliyet- etkili bir şekilde yönetilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

Hemodiyaliz, Periton Diyaliz, Böbrek Transplantasyonu, Maliyet Analizi

Cost Analysis of Renal Replacement Treatment Methods in Turkey from The Perspective of the Refund Institution

The aim of this study is to determine the costs of hemodialysis (HD), peritoneal dialysis (PD) and kidney transplantation (Tx) treatment options, which are Renal Replacement Therapy (RRT) methods applied in the treatment of chronic kidney failure, from the perspective of the Social Security Institution (SGK). The population of this study consists of patients who received treatment with RRT methods in Akdeniz University hospital. No sample was drawn in the study, and all of the patients who received treatment with the RRT method were included. The retrospective cost method was used in the study. The pricing of treatment procedures is based on the current Health Practice Communiqué (HPC) score/price. In determining the public price of drugs, RxMediaPharma® Interactive Drug Information Resource program and Turkish Pharmacists Association's web application Tebrp drug database program were used. In this study, the annual cost per patient for HD was 96.800.06.-TL and for PD 149.296.32.-TL, the first-year cost of Tx was 126.617.39.-TL and the second-year cost was 26.996.42.-TL. The burden on the public budget of the total number of patients receiving RRT due to end-stage renal disease is 7.003.754.527.09.-TL. These amounts correspond to 1.89% of the contribution to health services, 3.75% of the SGK investment budget and 6.85% of the SGK hospital expenditures. For this reason, first of all, health policies that will reduce the burden of this disease should be developed and the health resources used in the treatment process should be managed in a cost-effective way.

Keywords:

Hemodialysis, Peritoneal Dialysis, Kidney Transplantation, Cost Analysis,

PDF

___

Bakkaloğlu:, Tumer, N., Ekim, M., & Yalçınkaya, F. (1998). Kroni̇k böbrek yetmezli̇ği̇nde anemi̇ ve eri̇tropoeti̇n kullanimi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 2(5), 54–58.
Çakır, Ü. (2016). Posttransplant Erken Dönemde İmmünsupresif İlaç Yönetimi. Içinde A. Türkmen (Ed.), Transplantasyon Nefrolojisi (ss. 51–57).
Çavdar, C., & Çelik, A. (1998). Kronik Böbrek Yetmezliği Hastalarında Eritropoietin ve Demir Tedavisi : İzmir İli Konsensüs Raporu. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi.
Crews, D. C., Bello, A. K., & Saadi, G. (2019). Burden, access, and disparities in kidney disease. Terapevticheskii arkhiv, 91(6), 34-39.
Crews, D. C., Bello, A. K., ve Saadi, G. (2019). Burden, access, and disparities in kidney disease. Brazilian Journal of Medical and Biological Research, 52(3). https://doi.org/10.1590/1414-431X20198338
Erek, E., Sever, M. Ş., Akoğlu, E., Sarıyar, M., Bozfakıoğlu:, Apaydın:, … & Serdengeçti, K. (2004). Cost of renal replacement therapy in Turkey. Nephrology, 9, 33–38. https://doi.org/10.1097/00007890-201007272-01416
Güngör, Ö., Alp, A., Pembegöl, I., & Tokgöz, B. (2017). Böbrek Naklinde Kullanilan Yeni immönsupresif ilaçlar. Turkish Nephrology, Dialysis and Transplantation Journal, 26(3), 239–245. https://doi.org/10.5262/tndt.2017.1003.01 Hamer, R. A., ve El Nahas, A. M. (2006). The burden of chronic kidney disease: Is rising rapidly worldwide. BMJ : British Medical Journal, 332(7541), 563. https://doi.org/10.1136/BMJ.332.7541.563
Icks, A., Haastert, B., Gandjour, A., Chernyak, N., Rathmann, W., Giani, G., … & Koch, M. (2010). Costs of dialysis—a regional population-based analysis. Nephrology Dialysis Transplantation, 25(5), 1647–1652. https://doi.org/10.1093/NDT/GFP672 Karopadi, A. N., Mason, G., Rettore, E., & Ronco, C. (2013). Cost of peritoneal dialysis and haemodialysis across the world. Nephrology Dialysis Transplantation, 28(10), 2553–2569. https://doi.org/10.1093/ndt/gft214
Kassebaum, N. J., Arora, M., Barber, R. M., Brown, J., Carter, A., Casey, D. C., … & Zuhlke, L. J. (2016). Global, regional, and national disability-adjusted life-years (DALYs) for 315 diseases and injuries and healthy life expectancy (HALE), 1990–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015. The Lancet, 388(10053), 1603–1658. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(16)31460-X
Mowatt, G., Vale, L., Perez, J., Wyness, L., Fraser, C., MacLeod, A., … & Stearns: C. (2003). Systematic review of the effectiveness and cost-effectiveness, and economic evaluation, of home versus hospital or satellite unit haemodialysis for people with end-stage renal failure. Health Technology Assessment. National Co-ordinating Centre for HTA. https://doi.org/10.3310/hta7020
Odabaşı, D., Ari, E., & Ekm, H. (2011). Hemodiyaliz hastalarinda safen ven veya basilik ven transpozisyonu? Turkish Nephrology, Dialysis and Transplantation Journal, 20(3), 265–271. https://doi.org/10.5262/tndt.2011.1003.10
Oymak, O., & Akpolat, T. (2005). Sürekli ayaktan periton diyalizi (SAPD). Türk Nefroloji Derneği Yayınları, İzmir, 124-145. 01.01.2022 tarihinde adresinden erişildi https://nefroloji.org.tr/uploads/folders/file/sapd.pdf
Queeley, G. L., & Campbell, E. S. (2018). Comparing Treatment Modalities for End-Stage Renal Disease: A Meta-Analysis. American health ve drug benefits, 11(3), 118–127. https://doi.org/10.1016/j.jval.2014.03.1690
Resmi Gazete (2013). Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliği. 24.03.2013 tatih ve 28597 saylı Resmi Gazete, 01/06/2022 tarihi değişiklik
Sevinc, M., Ortaboz, M., & Ünsal, A. (2019). Periton Diyalizi Fizyolojisi ve Yöntemleri. Türkiye Klinikleri, (July), 1–5.
Süleymanlar, G., Ateş, K., & Seyahi, N. (2020). Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon - Registry 2019. Türk Nefroloji Derneği - TND. 01.02.2020 tarihinde http://www.nefroloji.org.tr/folders/file/registry_2019.pdf adresinden erişildi
Süleymanlar, G., Ateş, K., ve Seyahi, N. (2021). Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon - Registry 2020. (G. Süleymanlar, K. Ateş, N. Seyahi, ve İ. Koçyiğit, Ed.), Sağlık Bakanlığı ve ürk Nefroloji Derneği Ortak Raporu. Ankara.
SAGEM (2017). Periton Diyalizinin Böbrek Yetmezliği Tedavisindeki Yeri. Sağlık Bakanlığı SAGEM STD Daire Başkanlığı, Ankara.
Sağlık Bakanlığı. (2018). Türkiye Böbrek Hastalıkları Önleme Ve Kontrol Programı (2018-2023). T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, 01.03.2022 tarihinde www.hsgm.saglik.gov.tr adresinden erişildi.
Utaş, C. (2007). Diyaliz Uygulamalarında Maliyet Analizi. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 16, 73-76. Yang, F., Liao, M., Wang, P., & Liu, Y. (2021). Cost-effectiveness analysis of renal replacement therapy strategies in Guangzhou city, southern China. BMJ Open, 11(2). https://doi.org/10.1136/bmjopen-2020-039653
Yiğit, V. (2013). Sağlık Hizmetlerinde Ekonomik Değerlendirme: Türkiye’de Diyaliz ve Böbrek Transplantasyonu Tedavi Yöntemlerinin Maliyet Etkililik Analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Doktora Tezi, Isparta.
Yiğit, V., & Erdem, R. (2015). Türkiye’de Diyaliz ve Böbrek Transplantasyon Tedavi̇sinin Mali̇yet Ekililik Analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (13):182-205.